Có nhiều khi bất chợt nhìn thấy các cháu nữ sinh trong trắng, vô ưu tới trường, tôi bỗng thắt lòng khi nhớ tới đôi mắt trong veo đẫm lệ của bị cáo Trần Thu Trang khi phải nhận bản án 06 năm tù về tội “Giết người” trong phiên tòa hôm ấy. Và trong tôi lại trào lên nỗi day dứt khôn nguôi: Chúng ta phải làm sao để ngăn chặn vấn nạn tội phạm học đường, trả lại tuổi học trò hồn nhiên, dễ thương như vốn có.
| |
| Hai bị cáo Trang và Ngọc Anh tại phiên tòa |
• Vết trượt của cô bé học trò
Xuất phát từ những mâu thuẫn do hai cô bé tuổi ô mai cùng yêu một chàng nên giữa Trần Thu Trang và Nguyễn Ngọc Anh (cùng trú tại xã Tích Giang, huyện Phúc Thọ, Hà Nội) đã xảy ra xô xát. Khi đó Trang đang học lớp 8, còn Ngọc Anh hơn Trang một tuổi, học lớp 9 trường THCS Phúc Thọ. Được biết, chàng “bạch mã công tử” đó tên Quân, người cùng xã, trước đây yêu Ngọc Anh nhưng không hiểu sao sau đó lại đâm bổ sang “cưa” Trang.
Vì chuyện này Ngọc Anh rất tức tối, đã định “hỏi tội” Trang về việc “cướp” người yêu của mình. Tuy nhiên, theo Ngọc Anh khai thì chưa dằn mặt được Trang nhưng Ngọc Anh đã bị “tình địch” nhỏ tuổi hơn bắt Ngọc Anh phải quỳ xuống xin lỗi mới tha cho. Vì chuyện này mà Ngọc Anh rất căm tức, định bụng có dịp sẽ trả thù.
Sáng ngày 25/6/2011, Ngọc Anh cùng với hai người chị họ là Hoàng Thị Thu Phương (SN 1994) và Nguyễn Thị Kim Ngân (SN 1995) đi chợ Me trên địa bàn xã Tích Giang thì gặp Trang cũng đi chợ. Khi hai “anh hùng ngõ hẹp” là Trang và Ngọc Anh gặp nhau, họ chỉ nhìn nhau mà không chào hỏi.
Trang đi qua, Ngân hỏi: “Con này là con nào?” thì Ngọc Anh nói đó là người trước đây từng xô xát đánh nhau với Ngọc Anh. Nghe em họ của mình kể thế thì Ngọc Anh và Phương vào chợ tìm Trang để đánh dằn mặt nhưng không gặp. Ngọc Anh còn nhắn một chị bạn rằng nếu có nhìn thấy Trang thì báo tin để Ngọc Anh đưa Ngân và Phương đến để nhận mặt Trang. Sau đó, Ngọc Anh rủ Quy đến tối đi cùng Ngọc Anh đến nhà Trang để đánh Trang.
Khoảng 19 giờ ngày 25/6/2011, Ngọc Anh điều khiển xe máy chở Ngân, Phương và Quy đi đến nhà Trang để đánh đối thủ. Lúc đó, bố mẹ Trang đi vắng, chỉ có mấy anh em Trang đang ngồi xem ti vi. Nghe tiếng gọi tên mình, Trang cùng em trai ra xem sao thì thấy Ngân và Phương là người lạ mặt nên Trang hỏi: “Các chị là ai?” Ngân bảo: “Các chị là các chị” rồi yêu cầu Trang lên xe máy chở ra kia có chị Linh gặp. Thấy nghi ngờ nên Trang vặn lại: “Linh nào gặp, gặp để làm gì?” và không đồng ý, bảo có gì vào nhà nói luôn nhưng bọn Ngân không vào.
Sau đó Trang đi vào nhà. Một lát lại thấy có tiếng réo gọi tên mình ngoài cổng, Trang ra thì nhận ra trong nhóm có Ngọc Anh. Ngân hỏi Trang: “Em có phải là người yêu của Quân không” nhưng Trang từ chối nói rằng mình chưa đủ tuổi yêu. Sau đó Ngân quay sang bảo Ngọc Anh: “Làm gì thì làm đi” rồi hỏi Trang “sao bữa trước em đánh Ngọc Anh?” Trang trả lời: “Xích mích thì đánh nhau”.
Tức vì thái độ của Trang nên Ngân bật điện thoại tự soi mặt mình rồi nói: “Nhìn rõ mặt tao đây này, để sau này biết mà trả thù”. Nói rồi Ngân quay sang hỏi Ngọc Anh bằng giọng điệu rất giang hồ: “Bây giờ xử con này thế nào, thích nhẹ nhàng hay mạnh mẽ?” Thấy Ngọc Anh định đánh Trang thì Phương, Quy can ngăn. Sau đó ít phút, Ngân xông vào túm tóc, đấm đá xô đẩy Trang vào bờ tường. Bị tấn công, Trang đã dùng dao thủ sẵn chống trả Ngân và Ngọc Anh rồi bỏ chạy về nhà.
Mặc dù Trang khai rằng khi rút dao đâm loạn xạ về phía trước mục đích để chạy thoát thân chứ không mục đích nhằm vào ai. Nhưng hậu quả đau lòng đã xảy ra khiến thiếu nữ Nguyễn Thị Kim Ngân vĩnh viễn nằm lại ở tuổi 17 do sốc mất máu cấp, suy hô hấp cấp, Ngọc Anh bị nhiều vết thương. Còn bản thân Trang đã phải đối mặt với bản án giết người và vĩnh viễn bỏ lại khung trời tự do của thời nữ sinh hoa mộng. Ngọc Anh vừa là nạn nhân vừa là thủ phạm của hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.
• Bi kịch trẻ con, nỗi đau người lớn
Phiên tòa sơ thẩm hôm đó thu hút rất đông người tham dự. Ngoài người thân, gia đình, bạn bè của các bị cáo cũng như bị hại, còn có cả bà Hiệu Trưởng Trường THCS Tích Giang, nơi mà cả hai bị cáo từng theo học. Phát biểu tại tòa, vị Hiệu Trưởng cho biết trước đây cả Trang và Ngọc Anh đều là những học sinh chăm ngoan, học lực khá. Trong suốt những năm theo học tại trường, chưa khi nào nhận thấy các em có biểu hiện lệch chuẩn hay hư hỏng.
Đặc biệt, nữ sinh Trần Thu Trang được thầy cô và bạn bè biết đến và yêu mến bởi ngoại hình xinh xắn, năng nổ nhiệt tình trong các hoạt động phong trào, lại có năng khiếu nổi bật về môn Văn. Ngoài thành tích học tập khá hàng năm, Trang còn liên tiếp được nhận danh hiệu thiếu niên xuất sắc từ phong trào đoàn, đội. Gia đình bị cáo Trang thì cho biết, thời điểm xảy ra vụ án, Trang đã tốt nghiệp cấp II với số điểm cao và đã thi đỗ vào lớp 10 chuyên văn của Trường THPT Sơn Tây. Sự việc xảy ra quá bất ngờ khiến cả gia đình và nhà trường đều bàng hoàng, đau xót.
Trong lời bào chữa của mình, tôi đã phân tích rất kỹ những tình tiết giảm nhẹ về nhân thân và hoàn cảnh phạm tội của bị cáo Trang. Buổi tối hôm đó bố mẹ Trang đi vắng, Trang bị nhóm của Ngọc Anh lớn tuổi hơn, đông người hơn đến gây gổ, “áp đảo tại gia”. Bị cáo không hề gây sự hay tấn công nhóm Ngọc Anh mà bỏ vào nhà.
Mấy lần bị đánh, mắng, gây sự như thế, Trang quá bức xúc mới chống trả. Bị cáo khai cũng chỉ vung dao đâm bừa phía trước chứ không nhằm mục đích vào ai. Vậy nên đề nghị Tòa xác định hành vi của Trang phạm vào tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”. Tuy nhiên, quan điểm của Luật sư về việc thay đổi tội danh không được chấp nhận. Mặc dù bị đưa ra xét xử về tội “Giết người” theo khoản 1 điều 93 BLHS thuộc trường hợp giết trẻ em (do nạn nhân Ngân dưới 18 tuổi) nhưng do bị cáo phạm tội khi dưới 16 tuổi, lại có những tình tiết giảm nhẹ đặc biệt nên Trần Thu Trang nhận mức án 06 năm tù.
Với vai trò Luật sư, nhìn những giọt nước mắt long lanh trên gương mặt bị cáo, trong lòng tôi trĩu nặng nỗi lo âu. Thời gian gần đây, tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội, trong đó có một bộ phận là học sinh, sinh viên gây trọng án đang trở thành vấn nạn gây nhức nhối dư luận. Trong những vụ án đó, có một phần trách nhiệm lớn nằm ở phía gia đình và nhà trường. Ranh giới giữa kẻ tội phạm và người lương thiện đôi khi rất mong manh, chỉ một phút thiếu kiềm chế, không làm chủ được mình có thể sa vào lao lý. Vụ án của nữ sinh 15 tuổi, học giỏi, xinh, ngoan bỗng dưng can án giết người chính là bài học đắt giá đối với nhiều người.
• LS Nguyễn Thị Hằng Nga – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội