Ly hôn vì vợ/chồng nhiễm HIV – được hay không?

Hình minh họa

Cố tình lây nhiễm HIV cho vợ vì sợ bị ly dị

Cách đây không lâu, toà phúc thẩm thuộc TAND TP.HCM tuyên bị cáo Trần Hữu Trọng (SN 1978, ngụ tại huyện Hóc Môn, TP.HCM) tù chung thân vì tội giết người.

Án xuất phát từ việc người chồng bị nhiễm HIV, người vợ đòi ly hôn. Ghen tuông, uất ức, người chồng đã tưới xăng đốt vợ.

Sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, bị cáo Trần Hữu Trọng về quê lấy vợ và có đứa con trai. Những tưởng hạnh phúc sẽ mãi ở trong ngôi nhà ấy nếu như lần đi chơi với bạn bè, bị cáo không sa vào cám dỗ để rồi mang trong người virus HIV. Sự việc kéo dài mấy năm thì chị Bé đưa đơn đòi ly dị. Không thuyết phục được vợ, bị cáo đã lấy can xăng dội lên người mình và vợ rồi ôm chị Bé châm lửa đốt.

Mặc dù chạy thoát khỏi vòng tay của chồng và được hàng xóm đưa đi cấp cứu nhưng vì bỏng nặng nên chị Bé thiệt mạng. 

Một câu chuyện khác, anh Quân – năm nay 36 tuổi, một người có “H” tại quận Đống Đa, Hà Nội là 1 trong số 307 người có “H” được nhóm chuyên gia của Trung tâm hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (thuộc Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) phỏng vấn về những vấn đề nổi cộm trong cuộc sống của người nhiễm HIV, đặc biệt là việc người nhiễm HIV nhưng đang chung sống vợ/chồng âm tính với HIV. Anh Quân đã cố tình lây nhiễm HIV cho vợ vì sợ sẽ bị ly dị. 

HIV không phải là căn cứ để ly hôn

Hai câu chuyện trên đây cho thấy, tâm lý của người nhiễm HIV thường rất yếm thế và họ thường có những cách hành xử tiêu cực (thường với phụ nữ là nhẫn nhịn, với đàn ông là bạo lực) để “ngăn chặn” vợ/chồng ly dị mình. Và trên thực tế, cũng có rất nhiều vụ ly hôn mà lý do duy nhất chỉ vì người vợ/ chồng nhiễm HIV. 

Ở góc độ pháp luật, quyền ly hôn là quyền nhân thân gắn liền với vợ chồng và không thể chuyển giao cho người khác. Thế nhưng, trong cuộc sống, khi vợ/ chồng nhiễm HIV thì do sự xúi giục, kỳ thị, phân biệt đối xử của cộng đồng, gia đình mà cái sự “không thể chuyển giao cho người khác” của quyền ly hôn đã bị lung lay, bỏ qua dẫn đến việc người bị nhiễm HIV bắt buộc phải ra tòa để ly hôn, dù không muốn. Trong khi đó, theo pháp luật hôn nhân và gia đình nhiễm HIV không bị coi là lý do để giải quyết ly hôn. 

Để giải quyết vấn đề này, theo quan điểm của TS Nguyễn Thị Lan, ĐH Luật Hà Nội, khi giải quyết ly hôn, Tòa án nhất thiết phải tìm hiểu nguyên nhân ly hôn, tìm hiểu tam tư tình cảm của vợ/chồng trên cơ sở cảm thông sâu sắc với hoàn cảnh của họ để xem xét quan hệ hôn nhân đó đã đủ căn cứ ly hôn hay chưa. Bởi ai cũng hiểu việc ly hôn sẽ làm cho người vợ/ chồng nhiễm HIV, đặc biệt là người vợ gặp nhiều bất lợi trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.