Mỹ đang lên kế hoạch mở rộng “chiếc ô” hệ thống tên lửa phòng thủ tại châu Á, một động thái được các quan chức Mỹ nói là để ngăn ngừa những đe dọa từ Triều Tiên nhưng cũng có thể sử dụng để chống lại quân đội Trung Quốc.
Kế hoạch nói trên là một phần của vòng cung phòng thủ có thể che phủ một vùng rộng lớn ở châu Á, với một hệ thống radar mới ở phía Nam Nhật Bản và có thể có thêm một hệ thống khác tại Đông Nam Á kết hợp với tàu chiến có mang tên lửa phòng thủ và các tên lửa đánh chặn tại đất liền. Đây là một phần trong chiến lược quốc phòng mới của chính quyền Obama, chuyển các nguồn lực tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương sau một thập kỷ chiến tranh ở Iraq và Afghanistan.
| |
| Tên lửa Patriot của Mỹ. Ảnh: Asian Defense |
Kế hoạch mở rộng được đưa ra vào thời điểm Mỹ và các đồng minh trong khu vực ngày càng lo ngại về mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên. Họ cũng lo ngại về lập trường hung hăng của Trung Quốc tại các vùng biển tranh chấp như biển Đông. Các nhà hoạch định quốc phòng Mỹ đặc biệt quan ngại về sự phát triển tên lửa đạn đạo chống hạm của Trung Quốc vốn có thể đe dọa hạm đội tàu sân bay của hải quân Mỹ. Hạm đội tàu sân bay được xem là biểu hiện sức mạnh của Mỹ tại châu Á.
Các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết, trọng tâm của chiến lược mới là việc triển khai một hệ thống rada cảnh báo sớm – được biết đến dưới tên gọi X-Band – tại một hòn đảo ở phía Nam Nhật Bản. Lầu Năm Góc đang thảo luận về kế hoạch này với đồng minh thân cận Nhật Bản. Theo các quan chức Mỹ, nếu phía Nhật Bản đồng ý thì hệ thống radar này sẽ được thiết lập chỉ trong vòng vài tháng và có thể bổ sung vào một rada X-Band mà Mỹ đã đặt tại tỉnh Aomori, phía Bắc Nhật Bản từ năm 2006.
Các quan chức thuộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương và Cơ quan Phòng thủ tên lửa của Mỹ cũng đang đánh giá các địa điểm đặt một radar X-Band thứ ba ở Đông Nam Á, nhằm thiết lập một vòng cung cho phép Mỹ và các đồng minh trong khu vực theo dõi chính xác hơn các tên lửa được phóng đi từ Triều Tiên, cũng như từ một số địa điểm ở Trung Quốc. Một số quan chức quốc phòng Mỹ cũng xem Philippines là một địa điểm tiềm năng để đặt radar X-Band thứ ba. Lầu Năm Góc nói rằng địa điểm cụ thể vẫn chưa được quyết định và các cuộc đàm phán đang ở giai đoạn đầu.
Việc tăng cường quân sự của Mỹ nhiều khả năng sẽ làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc – nước từng chỉ trích gay gắt các hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo của Mỹ. Bắc Kinh lo sợ một hệ thống tên lửa - tương tự hệ thống tên lửa phòng thủ mà Mỹ đã thiết lập để ngăn ngừa Iran tại châu Âu và Trung Đông - có thể làm suy giảm khả năng răn đe chiến lược của Trung Quốc. Bắc Kinh cũng từng phản đối việc Washington triển khai một radar X-Band ở Nhật năm 2006.
Lầu Năm Góc đặc biệt lo ngại về sự mất cân bằng tiềm lực quân sự ngày càng gia tăng tại eo biển Đài Loan. Trung Quốc đã phát triển các tên lửa đạn đạo tiên tiến và tên lửa đạn đạo chống hạm có thể nhằm vào lực lượng hải quân Mỹ tại khu vực. Theo báo cáo thường niên mới nhất của Lầu Năm Góc về quân đội Trung Quốc, Bắc Kinh hiện có từ 1.000 đến 2.000 tên lửa đạn đạo tầm ngắn nhắm vào Đài Loan và đang phát triển các tên lửa đạn đạo và hành trình tầm xa hơn, trong đó một loại tên lửa được thiết kế để có thể tấn công một con tàu di chuyển ở khoảng cách hơn 1.500 km.
Ngoài kế hoạch đặt rada X-Band tại phía Nam Nhật Bản, Mỹ cũng đang lên kế hoạch tăng số lượng thủy quân lục chiến tại Okinawa trong thời gian tới trước khi di dời đến đảo Guam. Các quan chức Mỹ cho biết, khi Mỹ rút số thủy quân lục chiến tại Afghanistan từ 21.000 người xuống còn dưới 7.000 người thì quân số tại Okinawa sẽ tăng từ khoảng 15.000 to 19.000 binh sỹ.
Các nhà phân tích nói vẫn chưa xác định được tính hiệu quả của hệ thống phòng thủ tên lửa mới trước Trung Quốc. Một báo cáo về lá chắn tên lửa đạn đạo năm 2010 của Lầu Năm Góc cho biết, hệ thống này không thể đối phó với một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn của Nga hoặc Trung Quốc và cũng không gây ảnh hưởng đến sự cân bằng chiến lược với những nước này. Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, việc triển khai lá chắn tên lửa mới có thể giúp theo dõi và đẩy lui ít nhất một cuộc tấn công giới hạn từ Trung Quốc, đủ khả năng để ngăn cản Bắc Kinh tiến hành một âm mưu tấn công nào.
Ông Steven Hildreth – một chuyên gia về tên lửa phòng thủ đồng thời là cố vấn vũ trang cho Quốc hội Mỹ - thì nói rằng Washington đang “đặt nền móng” cho một hệ thống phòng thủ tên lửa rộng lớn, có thể kết hợp với hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo của nước này với hệ thống tương tự của các cường quốc trong khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia.
Minh Ngọc