Theo Reuters, ông Blinken đưa ra tại một hội nghị ở Jakarta, Indonesia. “Khi Trung Quốc tìm cách tạo ra chủ quyền đất đai bằng những lâu đài cát và vẽ lại những đường biên giới trên biển, nước này đang làm xói mòn lòng tin trong khu vực và làm suy yếu sự tin tưởng của các nước khác” – Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ nói.
Thứ trưởng Mỹ lo ngại hành vi của Trung Quốc sẽ thiết lập một tiền lệ mới, theo đó các nước lớn hơn có thể tự do đe dọa các nước nhỏ hơn, có thể dấy lên những căng thẳng, bất ổn hoặc thậm chí còn dẫn tới xung đột.
“Chúng ta cần phải giải quyết các tuyên bố chủ quyền bằng con đường ngoại giao. Chúng tôi không đứng về bên nào nhưng cực lực phản đối những hành động củng cố tuyên bố chủ quyền bằng vũ lực hay đe dọa” – ông Blinken nhấn mạnh.
Thứ trưởng Blinken cho biết Mỹ sẽ tiếp tục khuyến khích tất cả các nước có tuyên bố chủ quyền trên biển Đông giải quyết các điểm khác biệt theo luật pháp quốc tế.
Trong một phát biểu mạnh mẽ khác của giới chức Mỹ, theo tờ Wall Street Journal, hôm 19/5, Đô đốc Michelle Howard – Phó Tư lệnh tác chiến của Hải quân Mỹ - cũng đã lên tiếng kêu gọi Trung Quốc giải thích hành vi cải tạo đất mà nước này đang thực hiện trái phép trên biển Đông.
“Tôi nghĩ đã đến lúc Trung Quốc nói rõ mục đích của việc cải tạo đất đó là gì. Theo quan điểm của tôi, sẽ chẳng ai cho rằng họ sẽ xây dựng một khu nghỉ mát ở đó. Do vậy, Bắc Kinh cần phải giải thích họ đang xây dựng cái gì ở đó” – bà Howard cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
Phát biểu tại Triển lãm quốc phòng hàng hải ở Singapore, Đô đốc Howard cũng khẳng định Mỹ sẽ đứng về phía ASEAN nếu 10 nước thành viên của khối quyết định cùng phối hợp đối phó với Trung Quốc.
“Nếu các nước ASEAN muốn cùng nhau hành động và làm gì đó để thể hiện mục đích thống nhất của họ thì chúng tôi sẽ ủng hộ việc làm đó” – bà khẳng định.
Phó Tư lệnh Hải quân Mỹ cũng nhấn mạnh nước này hoàn toàn có khả năng thực hiện các cuộc tuần tra nhằm đảm bảo tự do hàng hải trong khu vực và trên thực tế đã bắt đầu thực hiện các cuộc tuần tra định kỳ trên biển Đông từ đầu tháng 5.
Bà Howard xác nhận tàu của Mỹ đã chạm trán các tàu của Trung Quốc ở vùng biển quốc tế nhưng trong tất cả các lần chạm trán này, tàu của Mỹ đều đã liên lạc với tàu của Trung Quốc theo quy chuẩn liên lạc đã được nhất trí.
Tuyên bố của nữ Đô đốc Hải quân Mỹ được đưa ra trong bối cảnh giới chức quốc phòng nước này đang xem xét việc điều máy bay hoặc các tàu của hải quân tới các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây dựng trái phép.
Động thái này, theo các nhà quan sát, có thể làm gia tăng nguy cơ đối đầu trên biển Đông. Theo ước tính của Mỹ, Trung Quốc đã mở rộng trái phép các bãi đá ở quần đảo Trường Sa lên thành một khu vực có diện tích đủ lớn để cho các máy bay quân sự hoạt động.
Tờ The Straits Times đưa tin, Phó Đô đốc Hải quân Australia cũng cho biết nước này rất quan ngại về hành động cải tạo đất trên biển Đông và khẳng định Australia phản đối việc các nước có tuyên bố chủ quyền có hành vi gây hấn, đe dọa hay ép buộc./.
