Xin bà cho biết NHNN dự báo như thế nào về tác động tăng tỷ giá lần này đến diễn biến kinh tế vĩ mô?
- Tại Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 02/01/2014 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014, NHNN có nhiệm vụ điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, thị trường tiền tệ, bảo đảm giá trị đồng Việt Nam, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước, cải thiện cán cân thanh toán quốc tế.
Từ đầu năm đến nay, kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng có nhiều diễn biến tích cực. Việc điều hành Chính sách tiền tệ đã góp phần tích cực vào thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ: mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm so với cuối năm 2013; ngay cả khi NHNN bỏ trần lãi suất với kỳ hạn trên 6 tháng thì mặt bằng lãi suất huy động của các Tổ chức tín dụng (TCTD) cũng vẫn rất ổn định và không có sự cạnh tranh lôi kéo người gửi tiền lẫn nhau giữa các TCTD. Chính sách tiền tệ đã góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp, CPI tháng 5 chỉ tăng 0,2% so với tháng 4, tăng 1,08% so với cuối năm 2013, so với cùng kỳ năm ngoái, lạm phát tăng 4,72%.
Trên thị trường ngoại hối, cung - cầu ngoại tệ được đảm bảo. NHNN luôn theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ. Ngày 18/6, Thống đốc NHNN đã quyết định điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ áp dụng cho ngày 19/6/2014 từ mức 21.036 VND/USD lên 21.246 VND/USD (mức điều chỉnh tăng 1%). Với biên độ tỷ giá +/- 1% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tỷ giá trần là 21.458 VND/USD, tỷ giá sàn là 21.034 VND/USD.
Trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát ở mức thấp trong 5 tháng đầu năm và tỷ giá đã duy trì ổn định trong gần một năm qua, việc NHNN điều chỉnh tỷ giá nhằm góp phần hỗ trợ xuất khẩu, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Sau khi điều chỉnh, NHNN sẽ thực hiện các biện pháp và công cụ để ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối trên mặt bằng giá mới.
Trong bối cảnh cung - cầu ngoại tệ được ổn định, đảm bảo, tại sao NHNN lại có quyết định điều chỉnh tỷ giá?
- Trong những tháng đầu năm 2014, thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến ổn định, cung - cầu ngoại tệ vẫn đảm bảo (5 tháng đầu năm cả nước xuất siêu 1,6 tỷ USD, cán cân thanh toán tổng thể thặng dư trên 10 tỷ USD), điều đó cũng giúp cho NHNN mua được một lượng ngoại tệ lớn, tăng dự trữ ngoại hối lên mức kỷ lục là 35 tỷ USD.
Trong điều kiện lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, quyết định điều chỉnh tỷ giá của NHNN ngày 18/6 và có hiệu lực từ ngày 19/6 sẽ giúp hỗ trợ xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế theo mục tiêu đề ra. Trên thực tế, sức cầu và sức hấp thụ của nền kinh tế còn thấp, hoạt động sản xuất kinh doanh còn khó khăn, trong khi đó xuất khẩu vẫn đang khả quan, 5 tháng đầu năm xuất khẩu tăng 15,4%, cho nên việc NHNN điều chỉnh tỷ giá lần này sẽ góp phần hỗ trợ xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế theo mục tiêu đề ra.
Trong điều kiện lạm phát ở mức thấp, CPI tháng 5 chỉ tăng 1,08% so với cuối năm 2013 thì việc điều chỉnh tỷ giá lần này không đáng lo ngại đối với mục tiêu kiểm soát lạm phát của Chính phủ đề ra.
Theo bà, việc điều chỉnh tỷ giá lần này sẽ tác động như thế nào đối với doanh nghiệp và các TCTD?
- Định hướng điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, trong đó có định hướng điều hành tỷ giá, đã được NHNN đề ra và thông báo ngay từ đầu năm. Do đó, bản thân các doanh nghiệp cũng như các TCTD đã cân nhắc đến những định hướng này trong việc xây dựng kế hoạch kinh doanh của mình.
Đối với các TCTD, qua theo dõi, trong những tháng đầu năm, các TCTD đã tăng cường bán ngoại tệ cho NHNN, nguồn ngoại tệ các TCTD bán cho NHNN không chỉ từ nguồn ngoại tệ mua được của doanh nghiệp và người dân mà còn bán âm trạng thái ngoại tệ của mình. Vì vậy, NHNN đã mua được một lượng ngoại tệ rất lớn để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước (5 tháng đầu năm, NHNN mua được trên 10 tỷ USD).
Theo số liệu tổng hợp từ các TCTD, hệ thống hiện nay đang có trạng thái ngoại tệ âm, việc điều chỉnh tỷ giá lần này sẽ ảnh hưởng đến chi phí tài chính của hệ thống các TCTD, tuy nhiên điều chỉnh tỷ giá sẽ góp phần hỗ trợ xuất khẩu, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đồng thời tạo điều kiện ổn định thị trường ngoại hối, đảm bảo thanh khoản ngoại tệ, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế.
