Đây là một trong số 5 vụ án được Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng yêu cầu khẩn trương xét xử sơ thẩm trong năm 2021.
Hội đồng xét xử gồm 5 người do Thẩm phán Phan Huy Cương làm chủ tọa phiên tòa. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 10 ngày (từ ngày 12-22/4). Hiện có hơn 30 luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho các bị cáo.
19 bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Trần Trọng Mừng (SN 1949, nguyên TGĐ TISCO), Mai Văn Tinh (SN 1952, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam - VNS), Trần Văn Khâm (SN 1961, nguyên Chủ tịch HĐQT, TGĐ TISCO), Đậu Văn Hùng (SN 1951, nguyên TGĐ VNS), Đặng Thúc Kháng (SN 1959, nguyên Ủy viên HĐQT, Trưởng ban Kiểm soát VNS), Nguyễn Trọng Khôi (SN 1957, nguyên Phó TGĐ VNS), Ngô Sỹ Hán (SN 1950, nguyên Phó TGĐ, Trưởng ban Quản lý Dự án mở rộng sản suất giai đoạn 2 TISCO)…
Theo cáo trạng, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng. Đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) với giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng).
Tuy nhiên, quá trình thực hiện Hợp đồng EPC số 01, MCC đã vi phạm. Cụ thể: Chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc, thiết bị, không triển khai thi công các hạng mục của gói thầu mà rút hết người về nước và nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp quy định của pháp luật, không đúng với nội dung các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Vậy nhưng, với chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, Trần Trọng Mừng, Mai Văn Tinh đã không xem xét, chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, áp dụng điều khoản phạt hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét để hủy đấu thầu và tổ chức đấu thầu lại... Ngược lại, họ lại có hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC số 01 để tiếp tục thực hiện hợp đồng.
Ngoài ra, các bị cáo còn cùng Trần Văn Khâm, Đậu Văn Hùng chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C, tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC theo hình thức đơn giá, TISCO trực tiếp nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu, tự chịu mọi rủi ro… Các vi phạm này chính là nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước.
Trong vụ án này, VKS xác định hành vi của bị cáo Trần Trọng Mừng đã khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỷ đồng (đây là khoản lãi vay hàng tháng TISCO đã trả cho các ngân hàng trên tổng số vốn vay trên 3.000 tỷ để đầu tư dự án). Bị cáo Mai Văn Tinh bị cáo buộc có sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỷ đồng…