Chào mừng ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2022) và kỷ niệm 90 năm ngày khánh thành công trình tòa nhà bảo tàng (1932-2022), ngày 18/11, Bảo tàng Lịch sử quốc gia khai mạc trưng bày chuyên đề "Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử quốc gia”. Nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia cũng tổ chức tiếp nhận hiện vật do Hoa Kỳ trao trả Việt Nam.
Việt Nam là quốc gia thành viên thực hiện Công ước của UNESCO năm 1970 về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn việc xuất nhập cảnh, buôn bán trái phép tài sản văn hóa.
Năm 2013, trong cuộc điều tra tại bang Indianna, Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) đã phát hiện công dân Donald Miller (hiện đã qua đời) tự xưng là nhà từ thiện, nhà khảo cổ nghiệp dư, lưu giữ trái phép bộ sưu tập lớn cổ vật và hài cốt. Năm 2014, FBI đã thu hồi hơn 7.000 đồ vật, hiện vật mà Donald Miller từ bỏ quyền sở hữu, hợp tác với FBI, mong muốn trao trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã gửi Bộ VHTTDL thông báo về việc Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) đề nghị trao trả một số cổ vật được xác định là có nguồn gốc Việt Nam.
Ngày 6/5/2022, Cục Hợp tác quốc tế, Bộ VHTTDL đã gửi văn bản đến Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ và các cơ quan liên quan khẳng định việc Bộ VHTTDL tiếp nhận số cổ vật trên là đúng quy định theo Điều 45 Luật Di sản văn hóa và giao Bảo tàng Lịch sử quốc gia tiếp nhận số cổ vật trên qua đường ngoại giao và lưu giữ, quản lý theo quy định.
Các hiện vật gồm 1 rìu đá hậu Kỳ Đá mới; 4 hiện vật (3 rìu đồng, 1 nồi gốm) văn hóa Đông Sơn; 3 tượng cá sấu đá thế kỷ 1-2 sau công nguyên và 2 tẩu đồng thế kỷ 17-18.
Hiện nay, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tiếp nhận, lưu giữ, hoàn thiện hồ sơ khoa học và tiếp tục nghiên cứu, lập kế hoạch phát huy giá trị của sưu tập hiện vật trong thời gian tới.
