Nguồn cung hạn hẹp
Để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 3107/QĐ-UBND ngày 23/12/2022 phê duyệt điều chỉnh Chương trình phát triển nhà ở của tỉnh đến 2030, trong đó tập trung đẩy mạnh phát triển NƠXH.
Đến nay, tỉnh đã chấp thuận đầu tư cho 9 dự án (DA) NƠXH đã và đang triển khai xây dựng. Trong đó, có 4 DA NƠXH độc lập đã được chấp thuận đầu tư giai đoạn 2010 - 2014 với diện tích đất 4,11ha, tổng số căn hộ 1.773, tổng diện tích sàn nhà ở 128.336m2. Đến nay các căn hộ đã bán và bàn giao đưa vào sử dụng 1.764/1.773 căn.
Một số dự án NƠXH độc lập đã được UBND tỉnh chấp thuận đầu tư giai đoạn 2020 - 2021 như DA NƠXH tại khu đất ký hiệu XH1 thuộc Khu C - Khu đô thị mới Mỹ Thượng (do liên danh Cty CP Đầu tư NNP - Cty CP CDC Hà Nội - Cty CP Đầu tư phát triển nhà Đống Đa làm chủ đầu tư); DA NƠXH tại khu đất ký hiệu XH6 thuộc Khu E - Khu đô thị mới An Vân Dương (do liên danh Đại Hải - Thuận An - Việt Anh - NNP làm chủ đầu tư với tổng diện tích đất 11,08ha, tổng số căn hộ 2.900 căn, tổng diện tích sàn nhà ở 336.320m2)…
Ngoài ra, có 3 DA NƠXH từ quỹ đất 20% dự án thương mại, khu đô thị với diện tích đất dự án 6,36ha, tổng số căn hộ 2.758 căn, tổng diện tích sàn nhà ở 213.960m2; hiện đang triển khai các thủ tục liên quan đến xây dựng cơ bản và giao đất.
Nhiều người có thu nhập thấp tại địa phương đang mong ước mơ thoát khỏi cảnh đi ở trọ và rất kỳ vọng vào các dự án NƠXH trên địa bàn. Chị Bùi Thị Nhàn chia sẻ, vì điều kiện khó khăn nên gia đình chị hiện đang thuê trọ. Sắp tới, gia đình chị đón thêm thành viên mới. Với đồng lương ít ỏi của hai vợ chồng, cố lắm thì mới mua được căn NƠXH. Tuy nhiên, số lượng căn NƠXH tại Huế rất nhỏ giọt, cũng rất khó để nộp hồ sơ đăng ký mua.
Theo đánh giá của Sở Xây dựng, nhu cầu NƠXH hiện nay rất lớn, song nguồn cung lại rất hạn hẹp. Nếu thời gian tới, tất cả các DA dự kiến kêu gọi đầu tư và đang tiến hành thủ tục đấu thầu, nếu được triển khai, mới đáp ứng đủ nhu cầu của người dân.
Còn nhiều vướng mắc khi triển khai
Ông Nguyễn Phước Bửu Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, lũy kế đến nay đã phát triển NƠXH khoảng 128.336m2 sàn; so với Chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 đã được phê duyệt (332.632m2), đạt tỷ lệ 36%. Tuy nhiên, hiện chính sách phát triển NƠXH vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, chưa được bổ sung, sửa đổi hoàn thiện một cách hiệu quả.
Hiện quỹ đất phát triển dự án NƠXH cho công nhân lao động tại khu công nghiệp (KCN) chủ yếu tập trung tại các KCN và do các DN đầu tư xây dựng để bố trí cho công nhân lao động thuê. Vì vậy, hạn chế quyền lợi của chủ đầu tư dự án khi chỉ có hình thức cho thuê hoặc bố trí cho công nhân lao động. Do đó, các nhà đầu tư vẫn chưa mặn mà đầu tư NƠXH cho công nhân tại KCN. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chỉ tiêu phát triển NƠXH cho công nhân theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh đã đề ra.
Thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, các trình tự thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư NƠXH theo Luật Đấu thầu và việc quy định phải có quy hoạch chi tiết khi lựa chọn nhà đầu tư, nên mất thời gian. Ngoài ra, quy trình lựa chọn nhà đầu tư còn chồng chéo, chưa thống nhất với quy định pháp luật về đầu tư, đấu thầu, đất đai dẫn đến việc kéo dài thời gian thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng và làm chậm tiến độ triển khai dự án.
Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH chưa đủ hấp dẫn, chưa sát thực tế, chưa đủ mạnh để thu hút, khuyến khích chủ đầu tư giảm giá bán cho đối tượng thu nhập thấp; đặc biệt là chính sách ưu đãi vay vốn tín dụng cho các chủ đầu tư DA và khách hàng mua, thuê NƠXH.
Theo quy định, chủ đầu tư DA phải dành tối thiểu 20% tổng diện tích sàn nhà ở trong phạm vi DA dành để cho thuê, sau thời gian tối thiểu là 5 năm từ thời điểm bắt đầu cho thuê thì chủ đầu tư được phép bán quỹ nhà ở này cho người đang thuê hoặc đối tượng theo quy định. Tuy nhiên, do các DA NƠXH trên địa bàn tỉnh nằm xa khu ĐH Huế và các KCN nên nhu cầu thuê nhà ở rất ít, làm ảnh hưởng đến phương án kinh doanh của các DN.
Bên cạnh đó, về cơ chế ưu đãi, chủ đầu tư theo quy định được UBND tỉnh hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi DA xây dựng NƠXH; trường hợp xây dựng NƠXH để cho thuê thì được hỗ trợ toàn bộ kinh phí. Tuy nhiên, đến nay các DA NƠXH chưa được tỉnh hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
Mới đây, trong chuyến công tác tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã thăm và kiểm tra dự án khu NƠXH tại Khu phức hợp Thủy Vân giai đoạn 2, thuộc Khu B đô thị mới An Vân Dương. Tại đây, Chủ tịch Quốc hội khẳng định vấn đề phát triển NƠXH được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm; nhưng việc đầu tư có hạn do thiếu nguồn lực, đồng thời phải dành nguồn lực cho các ưu tiên khác. Vì vậy, sự chung tay của DN là hướng đi đúng đắn giúp tăng nguồn cung NƠXH, đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho những người dân có thu nhập thấp.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ với địa phương tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình triển khai để có thể sớm hoàn thành đưa dự án vào hoạt động. Lưu ý địa phương cần quy hoạch thêm các thiết chế về văn hoá, thể thao, y tế, giáo dục để các khu NƠXH đầy đủ các thiết chế, tạo cơ hội cho công nhân, người thu nhập thấp được sống thoải mái, thuận lợi nhất.
