Theo Sở Xây dựng, Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024/NĐ-CP đã cho phép 3 hình thức thực hiện nghĩa vụ NƠXH, gồm bố trí quỹ đất trong dự án, bố trí quỹ đất tại khu vực khác, hoặc đóng tiền. Việc lựa chọn phương án cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định. Hiện nay đã không còn quy định quy mô dự án NƠTM phải dành quỹ đất ở phát triển NƠXH.
TP HCM là đô thị loại đặc biệt nên NƠXH cần phải là loại hình nhà chung cư, được đầu tư xây dựng theo dự án, phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng đã được phê duyệt, được bố trí theo đúng nhu cầu được xác định trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh đã được phê duyệt. Phải bảo đảm kết nối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của khu vực nơi có dự án và phù hợp với nhu cầu sinh sống, làm việc của các đối tượng được thụ hưởng chính sách NƠXH.
Theo Thông báo 120/TB-VPCP ngày 18/3/2025 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH, Thủ tướng giao TP HCM hoàn thành 100.000 căn NƠXH đến 2030. Hiện TP đang rà soát bố trí quỹ đất để xây dựng NƠXH tập trung trong các khu động lực để cập nhật vào đồ án quy hoạch chung TP, bên cạnh việc quy định điều tiết quỹ đất trong dự án NƠTM.
Do đó, để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn và bảo đảm công khai, minh bạch trong xác định hình thức thực hiện nghĩa vụ NƠXH tại các dự án NƠTM khi chấp thuận chủ trương đầu tư, Sở Xây dựng cho rằng, giải pháp hiệu quả là cho CĐT dự án NƠTM thực hiện nghĩa vụ NƠXH bằng hình thức đóng tiền tương đương giá trị 20% tổng diện tích đất ở đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong trường hợp: Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 được cơ quan thẩm quyền phê duyệt của dự án NƠTM không có đất ở chung cư; quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 dự án NƠTM được cơ quan thẩm quyền phê duyệt chỉ có 1 khối nhà chung cư hoặc nhiều khối nhà chung cư nhưng chung khối đế; quỹ đất 20% NƠXH trong dự án NƠTM không bảo đảm đủ diện tích tối thiểu để tách thành dự án nhà ở độc lập theo quy định...
Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) trước đó cũng đề xuất gỡ vướng cho vấn đề này. Theo HoREA, việc triển khai NƠXH trên quỹ đất 20% của dự án NƠTM sẽ khó khả thi vì giá bán có thể lên rất cao, vượt khả năng tài chính của nhóm mua NƠXH.
HoREA cho rằng nên cho phép CĐT đóng tiền hoặc bố trí quỹ đất ở vị trí khác. TP sẽ sử dụng nguồn thu này để tạo lập quỹ đất tại các khu vực phù hợp, từ đó phát triển NƠXH đúng đối tượng và với giá hợp lý hơn.
Chỉ tiêu phát triển NƠXH đến 2030, TP HCM phải hoàn thành 100.000 căn. Hiện TP mới hoàn thành 6 dự án với quy mô 2.745 căn hộ. Để đạt chỉ tiêu được giao, năm 2025, TP phải hoàn thành 3 dự án với quy mô 2.316 căn; dự kiến khởi công 8 dự án quy mô 8.000 căn và chấp thuận chủ trương đầu tư cho 5 dự án quy mô khoảng 20.000 căn.
