Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tính đến nay đã có 50 đồ án được phê duyệt, tổng diện tích 6.592,32 ha, tỷ lệ phủ kín quy hoạch mới chỉ chiếm 26,1% tổng diện tích của huyện (25.255,29 ha), gây ảnh hưởng khó khăn cho người sử dụng đất, khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về đất đai và TTXD trên địa bàn huyện.
Việc tổ chức, thực hiện các chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Bình Chánh còn thấp so với các chỉ tiêu đã được UBND TP phê duyệt. Tại nhiều dự án, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng còn kéo dài, thời gian trình thẩm định đơn giá bồi thường chậm, giá bồi thường chưa sát thực tế nên phát sinh khiếu nại của người dân; năng lực tài chính của nhiều nhà đầu tư kém, một số trường hợp không có khả năng tài chính để thực hiện dự án dẫn đến chậm tiến độ triển khai các dự án.
Đồng thời, trong các năm 2016, 2017, 2018, 2019, UBND huyện Bình Chánh đều chậm gửi hồ sơ đăng ký kế hoạch sử dụng đất hàng năm đến Sở TN&MT để tổ chức thẩm định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất theo quy định Nghị định số 43/2014/NĐ-CP.
Việc trình kế hoạch sử dụng đất các năm 2016 - 2018 để Sở này thẩm định trên cơ sở xác định chung của UBND các xã, thị trấn mà không thực hiện thủ tục xác định về nhu cầu sử dụng đất của từng hộ gia đình cá nhân, đồng thời tại bản đồ kế hoạch sử dụng đất cũng không thể hiện các khu vực dự kiến chuyển mục đích sử dụng đất của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, là thực hiện không đúng quy định tại Điều 56, 57, 58, 67 về lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm, xây dựng báo cáo thuyết minh, thẩm định phê duyệt và công bố công khai… theo Thông tư số 29/TT-BTNMT ngày 2/6/2014 quy định chi tiết việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Lãnh đạo TP HCM thị sát tình trạng xây dựng không phép sai phép trên địa bàn huyện Bình Chánh ngày 17/5. |
Về giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất, qua kiểm tra thành phần hồ sơ chuyển mục đích sang đất ở có diện tích lớn trên 1.000m2, nhận thấy có các sai sót như thành phần hồ sơ chưa đầy đủ theo quy định tại khoản, 2 Điều 6; điểm b, Khoản 2, Điều 67 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 2/6/2014. Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của huyện Bình Chánh được phê duyệt trong quý II, III, IV năm kế hoạch, như vậy các trường hợp huyện Bình Chánh giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất, là trước khi kế hoạch sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đồng thời, kế hoạch sử dụng đất hàng năm 2016 - 2018 của UBND huyện Bình Chánh được lập căn cứ trên cơ sở xác định của UBND các xã, thị trấn, không thể hiện các khu vực dự kiến chuyển mục đích sử dụng đất của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên bản đồ kế hoạch sử dụng đất. Do đó, việc thực hiện cho chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, là chưa đầy đủ cơ sở pháp lý theo quy định tại Điều 52, Luật Đất đai 2013.
Liên quan quản lý xây dựng và TTXD, về cấp phép xây dựng, UBND huyện Bình Chánh ban hành quy trình thủ tục cấp Giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ số QT-CPXD-01 ngày 2/11/2017, có thực hiện công khai bằng hình thức niêm yết tại bộ phận tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ trực thuộc Văn phòng HĐND và UBND huyện Bình Chánh. Tuy nhiên, UBND huyện Bình Chánh chưa tiến hành cắm mốc ngoài thực địa để xác định lộ giới các hẻm, chỉ giới xây dựng để làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng, từ đó thực tế phát sinh trường hợp cấp giấy phép xây dựng nhưng hạ tầng khu vực chưa đảm bảo.
Về công tác kiểm tra và xử lý vi phạm trong hoạt động xây dựng, việc xử phạt vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền của Sở Xây dựng và UBND TP còn nhiều trường hợp chưa được thực hiện dứt điểm. Sở Xây dựng phải chấn chỉnh trong công tác phối hợp, thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tăng cường công tác kiểm tra, tổng hợp kết quả thực hiện các quyết định cưỡng chế thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND TP, kịp thời báo cáo, đề xuất Chủ tịch UBND TP chỉ đạo xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm về TTXD và các trường hợp đã có quyết định xử phạt…
Một số vi phạm cụ thể:
Khu đất C7/19 (khu nhà hàng Hương Dừa cũ) ấp 4, xã Bình Hưng, hiện do bà Trần Thị Minh Trang làm chủ. Khu đất có tổng diện tích hơn 13.000m2, có nhiều công trình xây dựng không phép trên đất nông nghiệp, đất lấn rạch để cho thuê và bán nhà ở cho các hộ dân thu lợi bất chính, có nhiều sai phạm nghiêm trọng.
Quá trình mua bán giấy tay, chuyển nhượng qua lại nhiều người, hình thành khu dân cư sinh sống, kinh doanh mua bán... "có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cần tiếp tục chuyển cơ quan điều tra để làm rõ và xử lý nghiêm minh theo quy định" - kết luận thanh tra nêu.
Tương tự, tại 2 xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B, thanh tra chỉ ra có hàng chục ngàn mét vuông đất nông nghiệp được các chủ đầu tư phân lô, bán nền, xây dựng không phép hàng trăm căn nhà bán cho nhiều người sử dụng. Thanh tra nhận định việc này có dấu hiệu đầu cơ, phân lô, bán nền, vi phạm pháp luật, cần chuyển cho cơ quan điều tra làm rõ.
Khu ẩm thực Bình Xuyên (xã Bình Hưng) có diện tích gần 25.000m2 được cá nhân thuê đất nông nghiệp (có lấn chiếm ao, rạch) của 3 chủ đất để xây dựng các hạng mục khu ẩm thực.
Trong khi sai phạm kéo dài từ năm 2003 đến thời điểm thanh tra tháng 3/2020 (là khoảng 17 năm) "nhưng UBND huyện Bình Chánh, Thanh tra Sở Xây dựng, UBND xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh chưa xử lý dứt điểm các công trình vi phạm theo đúng quy định pháp luật...".