Tháng củ mật là gì?
Tháng củ mật là tháng cuối cùng của năm âm lịch còn gọi là tháng Chạp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt Nam. Tháng củ mật mang ý nghĩa chính là nhắc nhở chúng ta nên đề phòng những rủi ro có thể xảy ra trước khi Tết đến xuân về và phải giữ gìn quản lý tiền bạc và mọi thứ cẩn thận.
Thực ra tháng củ mật không phải nói đến tháng người dân trồng loại củ tên là “củ mật”, vì không hề có loại củ này. Củ mật là một từ Hán Việt, trong đó từ củ có nghĩa là kiểm soát, xem xét, còn mật là nghĩa cẩn thận, không để thất thoát.
Củ mật là từ ghép Hán Việt với nghĩa đơn giản là kiểm soát cẩn thận, tức là trong tháng này nên trông nom cửa nhà cẩn thận, tránh những việc xui rủi, trộm cắp không đáng có.
Ngày xưa, tháng Chạp là một trong những tháng dễ bị mất trộm. Vì tháng này mọi người tất bật nhiều công việc khác nhau nên sẽ thường lơ là, quên cảnh giác. Điều này sẽ tạo điều kiện cho những kẻ xấu dễ dàng thực hiện những hành vi trộm cắp.
Ngoài ra, tháng củ mật còn có ý nghĩa là đề phòng củi lửa. Lý do bởi tháng cuối năm thường có tiệc tất niên, cỗ bàn nhiều, chẳng may không cẩn thận sẽ gây hỏa hoạn.
Hiện nay, tháng Chạp còn một ý nghĩa khác với người hiện đại đó chính là phải để ý đến việc đi lại, ngộ độc rượu bia, thực phẩm, chảy máu dạ dày, đột quỵ... vì cuối năm tần suất tiệc tùng tất niên liên tục sẽ khiến chúng ta kém tỉnh táo và sức khỏe giảm sút dễ gây ra những điều đáng tiếc.
Những điều cần lưu ý trong Tháng củ mật
Việc bảo vệ tài sản cá nhân là yếu tố quan trọng nhất trong giai đoạn này. Theo thống kê từ Bộ Công an, các vụ trộm cắp tăng đột biến vào cuối năm do nhiều người bận rộn, chủ quan trong việc bảo quản tài sản. Các gia đình nên kiểm tra và gia cố các cửa ra vào, cửa sổ, đặc biệt là khi đi vắng nhà. Tài sản giá trị như tiền bạc, trang sức nên được cất giữ ở những nơi an toàn, không để lộ rõ. Việc lắp đặt các thiết bị an ninh như camera giám sát hoặc khóa thông minh là một đầu tư hợp lý để ngăn ngừa nguy cơ trộm cắp.
Bên cạnh đó, lừa đảo trực tuyến là một nguy cơ đang gia tăng mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt là trong tháng Củ Mật khi nhu cầu mua sắm và giao dịch tài chính tăng cao. Cục An ninh mạng đã cảnh báo về các hình thức lừa đảo phổ biến như giả danh ngân hàng yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, gửi tin nhắn khuyến mãi giả để đánh cắp thông tin thẻ tín dụng, hoặc mời chào mua sắm qua các trang web không rõ nguồn gốc. Khi giao dịch trực tuyến, người dùng nên cẩn trọng, kiểm tra kỹ thông tin và chỉ thực hiện giao dịch trên các nền tảng uy tín.
An toàn giao thông là một vấn đề không thể bỏ qua trong tháng Củ Mật, khi lưu lượng phương tiện gia tăng đột biến. Theo số liệu từ Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, các vụ tai nạn giao thông trong tháng củ mật thường xuyên xảy ra do tình trạng phóng nhanh, vượt ẩu và lái xe trong tình trạng say xỉn. Người tham gia giao thông cần tuân thủ nghiêm ngặt luật giao thông, đặc biệt không sử dụng rượu bia trước khi lái xe. Việc kiểm tra phương tiện định kỳ cũng giúp đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển.
Phòng cháy chữa cháy cũng là mối quan tâm lớn trong giai đoạn này. Các nguy cơ cháy nổ thường gia tăng do sử dụng điện quá tải hoặc sơ suất trong việc đun nấu. Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy khuyến cáo người dân không nên cắm quá nhiều thiết bị vào một ổ điện, tắt các thiết bị điện khi không sử dụng và trang bị bình chữa cháy tại nhà. Việc học cách sử dụng các thiết bị chữa cháy cũng rất cần thiết trong tình huống khẩn cấp.
Cần hết sức cẩn thận khi sử dụng bếp gas, các thiết bị điện, không để trẻ em chơi gần lửa. Tuyệt đối không đốt vàng mã, hương, nhang gần những nơi dễ cháy như cây cối, vật liệu dễ cháy, hay đốt trực tiếp trong nhà... Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, thiết bị phòng cháy chữa cháy trong nhà.
Ngoài ra, việc giữ gìn an ninh trật tự tại khu dân cư cũng đóng vai trò quan trọng. Nhiều địa phương đã triển khai các tổ tuần tra tự quản để bảo đảm an ninh. Mỗi người nên tham gia các hoạt động cộng đồng này và báo ngay cho chính quyền khi phát hiện đối tượng khả nghi.
Sức khỏe cũng là điều cần lưu ý trong tháng củ mật. Thời tiết giao mùa, thay đổi thất thường khiến sức đề kháng giảm, gây nguy hiểm, dễ mắc bệnh về đường hô hấp. Cần giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất, sinh hoạt điều độ, tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng. Chế độ ăn uống không điều độ, đặc biệt là sử dụng quá nhiều đồ ngọt, chất béo, rượu bia trong tháng này khiến sức khỏe bị ảnh hưởng. Theo Bộ Y tế, các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, tim mạch thường tăng trong thời gian cuối năm, khi thay đổi thời tiết và chế độ ăn uống.
Cuối năm thường là thời điểm công việc bận rộn, cần lên kế hoạch và sắp xếp công việc hợp lý để tránh tình trạng quá tải, căng thẳng. Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, chăm sóc bản thân để tái tạo năng lượng, chuẩn bị cho một năm mới tràn ngập năng lượng.
