Hiện hầu hết những cầu thang tại các chung cư cũ trên địa bàn TP HCM đã bị người dân chiếm làm nhà. Không những thế, các hành lang cũng là nơi lý tưởng để người dân “an cư”. Điều này đã tạo nên các “ổ chuột” rộng chỉ hơn 2m2 mới ngự trên… chung cư. Có mặt tại chung cư Phạm Thế Hiển, quận 8, ngoài những căn hộ to đẹp, đàng hoàng, người ta còn bắt gặp hàng chục căn hộ khác không số mọc rải rác khắp nơi ở cầu thang, hành lang và cả trên… nóc chung cư. Chiếm vì… nhà đông Tại đầu cầu thang tầng 2 của lô B, chung cư Phạm Thế Hiển (quận 8), dù hành lang chỉ rộng vỏn vẹn gần 2m2 nhưng bà Lê Thị Liêm cũng cất cho mình được “căn nhà” vừa là điểm ngả lưng, vừa bán cà phê. Tiếp chúng tôi trong “căn nhà” rộng chưa đầy 2m2, bà Liêm kể, năm 1970 gia đình bà dọn về chung cư này với 7 thành viên. Tuy nhiên, đến nay sau 30 năm, nhân khẩu gia đình đã hơn 30 người. Vì căn nhà 36m2 không “nở” ra thêm, trong khi quá túng bấn nên những người trong gia đình bà Liêm đã đến các cầu thang quây bạt làm nhà. Hiện gia đình bà có tổng cộng 4 “căn hộ” ở chung cư này và mỗi căn như vậy chỉ rộng khoảng 2m2, là nơi “an cư” của hơn chục con người. “Mưa thì tạt, gió thì lùa nhưng có chỗ mà chui ra chui vào cũng là tốt rồi”, bà Liêm rưng rưng.
Ngay tại lối vào lô A, của chung cư Phạm Thế Hiển là một căn chòi rộng khoảng… 4m2 nằm cạnh hành lang cầu thang được “xây” bằng hai tấm vải mùng. Nội thất bên trong vỏn vẹn tấm nệm sờn rách và một chiếc tủ chè cũ kỹ. Theo ông Lê Thanh Nam, chủ nhân của căn chòi này, thì đây là nơi ở của bốn người. “Thấy vậy chứ nhà tôi còn khang trang hơn khối nhà”, vừa nói ông Nam vừa chỉ một “ổ chuột” khác cách đó khoảng 100m. Đó là một “ổ chuột” vách được đóng bằng gỗ ép, nếu không nhìn kỹ người ta dễ nhầm lẫn với một chiếc tủ lớn. Đối diện đó là một “tổ chim” khoảng 4m2 ngự chơi vơi trên… nóc lô B của khu chung cư này được quây bằng thùng các-tông và vài tấm bạt. Đây là nơi che nắng, mưa của hai vợ chồng chị Linh và hai đứa con từ nhiều năm qua. Cách đó không xa, là một cái “túi” treo lủng lẳng trong ô giếng trời thông gió ở lầu 3 của ông Hai… mua lại hơn hai chỉ vàng từ một chủ khác. Có một thực tế là hiện nay ở hầu hết các chung cư cũ tình trạng cơ nới diễn ra khá phổ biến. Tại khu chung cư cũ Thanh Đa (quận Bình Thạnh), Huỳnh Văn Chính 1 (quận Tân Bình), Nguyễn Kiệm, Lý Thường Kiệt (quận 10)… hễ nơi đâu có diện tích trống là người dân biến thành căn hộ rộng chỉ vài m2.Đợi và… đợi Đại diện ban quản lý chung cư Huỳnh Văn Chính 1 cho rằng, mặc dù biết việc cơi nới, lấn chiếm các khoảng không tại các chung cư để cất nhà là quá nguy hiểm và mất mỹ quan nhưng đây đa số là những hộ dân nghèo nên không nỡ cấm. Theo kế hoạch của UBND TP HCM, đến năm 2010 sẽ có 13 chung cư hư hỏng, xuống cấp của thành phố được cải tạo với hơn 1.900 hộ dân phải di dời. Nhưng đến nay mọi việc vẫn giậm chân tại chỗ. Điển hình như tại chung cư 727 Trần Hưng Đạo (quận 5), theo kế hoạch cuối năm 2008 sẽ hoàn tất các thủ tục di dời, chuẩn bị đầu tư nhưng đến nay hàng chục hộ dân vẫn còn sinh sống. Bà Đỗ Kim Lang, trưởng ban quản trị chung cư Phạm Thế Hiển cho rằng, việc cải tạo chung cư cũ càng chậm thì số nhân khẩu càng tăng lên, căn hộ không còn đủ chỗ ở, buộc người dân phải lấn chiếm. Chung cư này đã có kế hoạch cải tạo gần 10 năm, nhưng đến nay vẫn chưa nhúc nhích. Nhiều doanh nghiệp đến đặt vấn đề xin được cải tạo chung cư này. Nhưng họ đến rồi đi vì làm là chắc lỗ. “Nhiều nhà “ổ chuột” cất lên chúng tôi dỡ bỏ không biết bao nhiêu lần nhưng vẫn không thể ngăn nổi”, bà Lang cho biết. Tại quận 10, khi quận kêu gọi các doanh nghiệp tham gia cải tạo chung cư cũ đã có 20 nhà đầu tư đăng ký, nhưng hiện chỉ còn lại… một nhà đầu tư. Nguyên nhân theo ông Nguyễn Phú Sỹ, trưởng ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 10, là doanh nghiệp không mặn mà lắm với những dự án của quận vì bị khống chế tầng cao. Trong khi đó, những ưu đãi Nhà nước đưa ra doanh nghiệp lại khó thực hiện và số hộ dân cần phải tái định cư tại chỗ quá lớn.
Theo Đình Sơn
Đất Việt
Đất Việt