Thế nhưng, một lần làm việc chung với chị Đinh Thị Duyên, Giám định viên Trung tâm Pháp y tỉnh Lào Cai trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng ở khu vực huyện Bát Xát, tôi hiểu rằng đây thực sự là những câu chuyện người thật, việc thật đầy hy sinh và quả cảm.
Chị Đinh Thị Duyên |
Sinh ra trong một gia đình nghèo và nhiều người đau ốm, ngay từ nhỏ cô gái Đinh Thị Duyên (SN 1984) đã khao khát trở thành một bác sĩ giỏi để chữa bệnh cứu người. Mười hai năm nỗ lực cố gắng rồi cũng được đền đáp xứng đáng, đó là khi cánh cổng Trường Y mở rộng trước mắt cô, thôi thúc và tiếp động lực để Duyên bước gần hơn tới ước mơ của mình.
Ra trường, Duyên làm y tá tại bệnh viện tỉnh. Công việc dù vất vả bận rộn nhưng buổi tối, Duyên vẫn tranh thủ làm thêm tại Trung tâm Pháp y để kiếm thêm thu nhập nuôi các em ăn học. Nhớ lại thời gian mới chập chững bước vào nghề, Duyên chia sẻ: “Hồi đó Trung tâm khó khăn, thiếu người nên vẫn phải sử dụng bác sĩ ở một số bệnh viện. Ban đầu mục đích tôi đến với nghề Pháp y hoàn toàn là vì muốn đi làm thêm để tăng thu nhập, không hình dung hết mức độ phức tạp của nghề, chỉ hiểu nôm na là khám nghiệm tử thi. Nhưng rồi, thật đúng là có duyên với công việc này”.
Với mỗi ca giám định pháp y, một ekip mổ thường có ba người: một Giám định viên (GĐV) và hai kĩ thuật viên. Công việc của kĩ thuật viên là đưa dụng cụ, giữ, khâu vết mổ, chụp ảnh tư liệu, ghi lại những thông số, hiện trạng… tất cả phải tuân theo sự chỉ đạo của GĐV (mổ chính). Trong suốt một thời gian làm kỹ thuật viên, cô gái luống cuống cầm dao, bông gạc… năm xưa giờ đã phấn đấu trở thành một GĐV cứng cáp và vô cùng kiên cường, bản lĩnh.
Người ta thường nói làm nghề này phải có “thần kinh thép”, nhưng Duyên quan niệm khác: “Muốn hành nghề phải là người tuyệt đối tôn trọng sự thật. Tôi chỉ thấy sợ khi phải chứng kiến những cái chết đầy uẩn khúc, sợ cảm giác đối mặt với người nhà nạn nhân khi chưa tìm ra công lý… Nỗi sợ đó nhiều khi còn là nỗi đau khó có thể cắt nghĩa”.
Chứng kiến nhiều phận người bị hại, có người còn chẳng thể nhắm mắt, có người bị đâm nhiều nhát chí mạng, có người thân thể cháy khô cứng, người thì bị thả trôi sông… Duyên khẳng định: “Càng ngày, hành vi tội phạm càng tinh vi và nguy hiểm. Có những vụ án gây chấn động, chặt người thành từng khúc rồi đem giấu ở những nơi khác nhau gây cản trở trong quá trình khám nghiệm. Nhưng càng như vậy, tôi và các anh em ở Trung tâm lại bảo nhau phải càng cố gắng tìm ra giải pháp và nỗ lực nghiệp vụ hơn để hỗ trợ công an đưa thủ phạm ra trước ánh sáng”.
Gắn bó với nghề bằng ngọn lửa quyết tâm
Nhờ bản tính ham học hỏi, chịu khó quan sát mà cô được các GĐV chỉ dạy trong quá trình làm việc. Dần dần làm nhiều thành quen, quen rồi thành say. Không rõ từ khi nào Duyên đã bước vào nghề bằng ngọn lửa quyết tâm thực sự. Dù mưa hay nắng, ngày hay đêm, cô luôn chuẩn bị sẵn sàng tâm thế túc trực làm nhiệm vụ.
Hiện giờ cô không chỉ là một nữ GĐV giỏi của Trung tâm mà tiếng lành đồn xa, Duyên được bà con khắp nơi ở Lào Cai nhắc đến như một “hiệp nữ” xinh đẹp, hài hước và luôn nhiệt tình giúp đỡ mọi người. Những vụ án cô tham gia khám nghiệm đều cẩn thận đến từng chi tiết và chuẩn xác từng khâu đoạn lấy mẫu xét nghiệm. Mỗi một kết luận đưa ra cô đều nghiên cứu tỉ mỉ kĩ lưỡng, tham khảo ý kiến GĐV giàu kinh nghiệm để tránh sai sót.
Vượt lên bao khó khăn, vượt lên những quan niệm, định kiến của nhiều người về nghề giám định pháp y, đối với GĐV Đinh Thị Duyên, không gì có thể thay đổi những suy nghĩ nhân văn về nghề mà cô đang gắng công theo đuổi.