“Nước mắt” của biển

Năm 2018, bộ phim “Aquaman - Đế vương Atlantis” công chiếu. Tuy chỉ là thể loại hành động, viễn tưởng nhưng bộ phim đã gây tiếng vang lớn trên thế giới khi đề cập đến những vấn đề mà đại dương trên thế giới đang phải đối mặt.

Trên màn ảnh, nam tài tử Hollywood Jason Momoa đóng vai vị thần bảo vệ biển. Trong thế giới thực, anh cũng là người luôn tích cực kêu gọi bảo vệ các đại dương vốn đang bị đe dọa trên thế giới. Phát biểu khi tham gia một sự kiện trên bãi biển ở Bồ Đào Nha, Momoa nhấn mạnh: “Nếu “sức khỏe” của đại dương yếu đi, hành tinh của chúng ta sẽ không tồn tại”.

Trên phim ảnh là thế, sự thực bên ngoài lại càng đau lòng hơn gấp bội. Việt Nam nằm trong vùng đa dạng san hô lớn nhất thế giới nhưng 9/10 trong số hơn 1.000km2 rạn san hô - mái nhà của sinh vật biển ở Việt Nam lại đang trong tình trạng nguy cấp. Vẫn còn đó những vùng rạn san hô “kêu cứu” chỉ vì những lối ứng xử không đúng mực đối với san hô.

Tháng 4/2019, trong khi Vườn Quốc gia Côn Đảo đang nỗ lực trồng lại san hô khi diện tích san hô đang ngày càng bị thu hẹp thì nhiều du khách ra đảo lại bẻ mang san hô về. Mạng xã hội thời điểm đó đã chia sẻ hình ảnh về một nhóm du khách bẻ san hô ở Côn Đảo mang về. Do hướng dẫn viên thông báo không thể mang lên sân bay nên khoảng 10 túi đựng san hô đã được bỏ lại đảo.

Những bọc san hô vẫn còn tanh, đủ các loại từ san hô gạc, san hô nai, san hô trứng, san hô dĩa... Hình ảnh ấy khiến những người yêu thiên nhiên không khỏi đau lòng, vì phát triển một cành san hô phải cần rất nhiều thời gian. San hô cũng là nơi để các sinh vật trú ngụ kiếm ăn, thông qua đó môi trường sinh thái biển được giữ gìn.

Biển Hòn Chồng thuộc danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang. Lúc triều xuống, điều làm nên vẻ đẹp của biển cạn chính là những khối san hô nhô lên khỏi mặt nước. Tại nhiều vị trí có cả san hô đang hồi sinh. Tuy nhiên, một số người đã đến đây cạy lấy san hô, mang về nhà để làm tiểu cảnh.

Một vùng biển khác cũng là nơi đứng đầu cả nước về san hô là khu bảo tồn biển thuộc Vườn Quốc gia Núi Chúa, tỉnh Ninh Thuận. Các nhà khoa học đã ghi nhận nơi đây có đến 350 loài san hô trong số 400 loài san hô ở vùng biển Việt Nam. Tuy nhiên, một số du khách khi đến tham quan đã bẻ san hô, lấy san hô lên khỏi mặt nước để quay phim, chụp ảnh…

Thực tế trên đã đặt ra câu hỏi: Nếu những vụ việc phá san hô không bị phát hiện, nếu những hành vi tàn phá san hô không được ngăn chặn kịp thời, không ai biết tốc độ hủy hoại san hô sẽ như thế nào, môi trường sinh thái biển của Việt Nam sẽ đi về đâu?

Đành rằng hành động bẻ san hô của du khách là thể hiện ý thức văn hóa kém, thiếu hiểu biết, nhưng qua phần lớn các vụ việc có thể thấy hướng dẫn viên du lịch chỉ cảnh báo sau khi hành vi đã xảy ra. Do vậy, phải nhìn nhận lại trách nhiệm của hướng dẫn viên cũng như công tác thông tin, phổ biến quy tắc ửng xử của các ban quản lý khu du lịch để hạn chế những hành vi như trên của du khách...

Nói về ý thức và sự chung tay của toàn nhân loại trong việc bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ biển, nam tài tử Hollywood Jason Momoa bộ phim “Aquaman - Đế vương Atlantis” từng nhấn mạnh: “Chúng ta phải tìm cách sửa chữa những sai trái đã gây ra đối với con cháu mình, đảo ngược cách quản lý thiếu trách nhiệm và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn, nơi nhân loại có thể một lần nữa sống hòa hợp với thiên nhiên”. Vì vậy, nam diễn viên này được rất nhiều nhà hoạt động môi trường từ các quốc gia khác nhau vỗ tay cổ vũ. Còn bạn thì sao?