Hàng chục triệu đồng trôi theo “số phận” con tôm
Nuôi tôm gần 15 năm nay nhưng chưa bao giờ ông Phan Mau (58 tuổi, trú tại thị trấn Sịa, huyện Quảng Điền) lại lâm vào tình cảnh như hiện tại. Vụ tôm năm 2016 ông Mau thả nuôi 35 vạn con tôm sú nuôi xen ghép với cua và cá trên diện tích 2,5ha. Chỉ 1 tháng sau khi thả nuôi tôm của ông có dấu hiệu chết hàng loạt mặc dù trước đó số tôm này vẫn phát triển bình thường. Vì nuôi xen ghép nên khi số tôm nói trên bị chết đã khiến nguồn nước bị nhiễm bẩn dẫn đến số cua ông nuôi trong hồ cũng chết theo. Ước tính của ông Mau số cua chết khoảng 10 khay với giá trị khoảng 3,5 triệu đồng.
Vì số tôm nói trên chết bất thường nên nửa tháng sau ông Mau đã thả lứa tôm khác, dù vậy lứa tôm này cũng chết không lâu sau đó. “Tính trung bình mùa này tôi đầu tư hơn 35 triệu đồng tiền giống và thức ăn mà thu lại chưa được một nửa. Tôm chỉ thu được 5 triệu đồng, số cá nuôi xen ghép khoảng 10 triệu”, ông Mau than thở.
Cũng như ông Mau, trong vụ tôm 2016, ông Cao Văn Chậm (thôn Tân Lập, thị trấn Sịa), thả nuôi 40 vạn con tôm giống nuôi xen ghép với cua, cá trên diện tích 3ha. Những ngày mới thả số tôm này vẫn phát triển bình thường, tuy nhiên đến đầu tháng 5 thì 40 vạn con tôm của ông bắt đầu chết hàng loạt. Khi mới phát hiện cho đến khi chết hàng loạt chỉ diễn ra trong vài ngày.
Đa phần tôm của các hộ này nuôi xen ghép với cua và cá nước lợ nên khi tôm chết thì số cua, cá nuôi chung hồ cũng bắt đầu “ngất ngư”.
Theo giải thích của ông Chậm, khi tôm chết, xác của chúng sẽ phân hủy và trở thành thức ăn cho cua, khi ăn phải tôm chết vì bệnh số cua này cũng chết theo. Theo ước tính của ông Chậm vụ tôm năm nay ông thiệt hại khoảng 110 triệu đồng cho tiền giống và thức ăn chăn nuôi.
Điều đáng nói, thủy sản bị dịch bệnh không chỉ xảy ra ở huyện Quảng Điền mà còn tập trung ở các xã như: Phú Xuân, Phú An… (huyện Phú Vang); Lộc Bình, Vinh Hưng, Lộc Điền, Vinh Mỹ (huyện Phú Lộc). Trong khi đó, việc đánh bắt thủy sản tự nhiên tại phá Tam Giang cũng sụt giảm sản lượng khá lớn.
Bà Trần Thị Thanh Nhã – Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Quảng Điền cho hay, trong những lần quan trắc môi trường nước thì nồng độ pH có vượt hơn so với mọi năm, đây có thể là một trong số các nguyên nhân làm tôm chết. “Nguyên nhân dịch bệnh trên tôm là do tại vùng nuôi một số địa phương các hộ dân nuôi tôm chủ quan khi đưa nước vào ao không qua ao lắng, xử lý làm các chỉ tiêu, nguồn nước thay đổi đột ngột, gây “sốc” đối với các đối tượng thủy sản”, bà Nhã cho biết.
“Rút ruột” sản phẩm xử lý môi trường?
Nói về tình hình nuôi tôm năm nay trên phá Tam Giang, ông Phan Anh Khôi - cán bộ Chi cục Thủy sản thuộc Sở NN&PTNT Thừa Thiên - Huế cho hay, năm gần đây, tình trạng thủy sản nuôi trồng cũng có chết nhưng chỉ xảy ra lác đác. Tuy nhiên, đây là năm đầu tiên người nuôi trồng bị thất bát nặng nề khi số lượng tôm, cua, cá chết rất nhiều, trên diện rộng. Theo ông Khôi, ngoài lý do môi trường và nguồn giống còn có lý do khác đó là người nuôi trồng thủy sản (NTTS) sử dụng hàng loạt sản phẩm để cải tạo, xử lý môi trường trước khi thả nuôi có “vấn đề”.
Từ tháng 4/2016 đến nay, Chi cục Thủy sản Thừa Thiên - Huế kết hợp với Phòng Cảnh sát Môi trường và Thanh tra Sở NN&PTNT tiến hành nhiều đợt thanh tra đột xuất, đấu tranh phòng chống việc sản xuất kinh doanh trái phép sản phẩm xử lý, cải tạo môi trường và thức ăn trong NTTS. Qua kiểm tra phát hiện 32 sản phẩm vi phạm (kém chất lượng, không có tên trong danh mục được phép lưu hành của Bộ) với tổng trọng lượng 558kg, trong 144 đơn vị (thùng, gói, hộp, chai, bì) sản phẩm xử lý, cải tạo môi trường NTTS buộc phải tiêu hủy. Các sản phẩm thức ăn bổ sung kém chất lượng gồm 357 hủ, bì, gói trọng lượng đến 178,5kg buộc phải chuyển đổi mục đích sử dụng.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Quang Vinh Bình - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Thừa Thiên - Huế cho biết, việc sử dụng hàng cấm, hàng giả các sản phẩm xử lý, cải tạo môi trường dùng trong NTTS khiến người tiêu dùng sẽ rơi vào tình trạng “tiền mất, tật mang” vì đã không giúp gì cho đối tượng nuôi mà còn có nguy cơ gây hại cho con người, vật nuôi và môi trường lâu dài.
Ông Bình cho biết thêm, trong số các sản phẩm dành cho NTTS hiện có nhiều sản phẩm có chất lượng không giống như trên quảng cáo ở bao bì như quảng cáo có Vitamin B1, E, C nhưng hàm lượng rất thấp. “Đây là việc làm “rút ruột” những chất chính trong sản phẩm, có những chất chính trong một số sản phẩm chỉ có 0%. Khi thủy sản dùng những loại thức ăn này ngoài việc thiếu hàm lượng chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng còn có thể gây nên dịch bệnh”.