Hàng trăm dãy nhà chung cư cũ ở Hà Nội đang cần phải cải tạo, nhưng trong khi chỉ vài ba dãy nhà đơn lẻ được phá đi xây lại, thì đa phần các khu tập thể cũ vẫn mới chỉ dừng lại ở quá trình khảo sát, điều tra xã hội, lập quy hoạch, dù chủ trương này được triển khai đã nhiều năm nay…
Chỉ xây 9 tầng – Doanh nghiệp quay lưng
Hầu hết các chung cư cũ của Hà Nội đều nằm trong khu vực nội thành. Qua nhiều năm, chủ trương cải tạo chung cư cũ hầu như “giậm chân tại chỗ” do nút thắt về GPMB khi quyền lợi và nghĩa vụ của người dân chưa được thông suốt. Tiếp đó, khi Chính phủ không cho phép xây nhà cao quá 9 tầng ở khu vực nội thành, việc cải tạo chung cư cũ càng tắc lại.
| |
Chính vì thế, hàng chục khu nhà treo biển “khu vực nguy hiểm” vẫn phải chắp vá để chống đỡ qua ngày, phiêu lưu tính mạng của hàng trăm con người sống trong đó. Vì, thành phố không có tiền để chủ động sửa lại toàn bộ các khu tập thể cũ, mà kêu gọi xã hội hóa thì chẳng có doanh nghiệp (DN) nào tham gia khi họ chỉ thấy khó khăn mà không nhìn thấy lợi ích. “Giả sử vì trách nhiệm xã hội thì chúng tôi cũng chỉ đóng góp được phần nào và sự đóng góp của cả chục DN cũng chỉ đủ xây lại 1 – 2 khu chung cư cũ – như thế không đạt mục tiêu”, một chủ đầu tư bày tỏ.
Còn đại diện UBND phường Quỳnh Mai (quận Hai Bà Trưng), nơi có hơn 30 nhà tập thể xuống cấp nghiêm trọng cần phải xây dựng lại, cho hay, dù đã có hai công ty vào khảo sát và đưa ra thiết kế cải tạo hai tòa nhà 5 tầng E6 và E7 lên hai tòa nhà 19 tầng, nhưng việc không được xây dựng nhà cao tầng khiến tiến độ của dự án cải tạo phải dừng lại.
Xung quanh việc xây dựng nhà cao tầng trong khu vực nội thành, Chính phủ đã giao thành phố Hà Nội quyết định chiều cao số tầng tại các dự án trong khu vực nội thành, nhưng chủ trương đã được khai thông còn cụ thể hóa thì chưa được thực hiện.
Gỡ cách nào?
Hầu hết chung cư cũ của Hà Nội đều nằm trong khu vực trung tâm có mật độ dân số rất cao. Thành phố đứng trước một bài toán nan giải, đó là nếu chấp thuận xây dựng nhà cao tầng sẽ tăng sức ép lên hệ thống hạ tầng cơ sở, nếu xây dựng thấp tầng sẽ đặt chủ đầu tư trước phép tính lỗ lãi mà cầm chắc nhà đầu tư sẽ phải bỏ cuộc bởi tìm kiếm được sự nhân nhượng của người dân là điều rất khó khăn. Với chỉ 9 tầng, ngay cả việc giải quyết tái định cư cũng khó xoay xở, đừng nói tới việc kinh doanh hay kiếm lời.
Từ thực tế của Hà Nội cho thấy, một khi vướng mắc về GPMB, về quy định chiều cao xây dựng các tòa nhà trong khu vực nội thành chưa được giải quyết thì chắc chắn sẽ không đạt được mục tiêu Nghị quyết 34 của Chính phủ năm 2007 đặt ra là đến năm 2015 hoàn thành việc xây dựng lại các chung cư cũ hỏng, đã xuống cấp, hết niên hạn sử dụng ở các đô thị trên cả nước.
Hiện nay, cả nước có hơn 3 triệu m2 sàn nhà chung cư cũ được xây dựng từ trước năm 1991, với trên 100 nghìn hộ dân đang sinh sống, đa phần chung cư xuống cấp nghiêm trọng. Ông Nguyễn Mạnh Hà - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, việc cải tạo các chung cư cũ không thể đơn thuần chỉ là việc cải tạo lại chỗ ở, mà phải phù hợp với quy hoạch phát triển chung của thành phố: “Khi cải tạo thì phải hài hòa ba lợi ích: lợi ích của Nhà nước là đô thị được cải thiện, phải đẹp lên, DN thì có lãi, người dân phải cải thiện được đời sống. Thực hiện được, DN phải lấy lợi nhuận thấp đi, người dân có thể phải đóng góp thêm, Nhà nước phải hỗ trợ DN bằng hạ tầng, chính sách, kể cả bằng kinh phí”.
Bộ Xây dựng đang soạn thảo văn bản mới thay thế Nghị quyết 34 nhằm tháo gỡ những “nút thắt” trong cải tạo chung cư cũ, để chủ trương này thành những chương trình nhân sinh có tính khả thi.
Bách Nguyễn