Với ấn tượng ban đầu về một người lãnh đạo có thân hình rắn giỏi, nước da ngăm đen và một thần thái toát trên khuôn mặt ông là sự cương trực nhưng thân thiện, được các đồng nghiệp hết sức ngưỡng mộ và khâm phục, ông luôn là một tấm gương sáng để người khác phấn đấu, học tập và noi theo.
Năm 1988 sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, ông Vũ Trung Thành dự thi và trúng tuyển vào khóa 8, trường Cao đẳng Kiểm sát Hà Nội. Năm 1992 tốt nghiệp ra trường, ông được phân công về công tác tại Viện kiểm sát nhân dân huyện Mường Lay, tỉnh Lai Châu (cũ).
Sau một năm công tác, phấn đấu, rèn luyện, ông được lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh lựa chọn, điều động về công tác tại Phòng Kiểm sát điều tra (KSĐT) án trị an, an ninh.
Năm 1996 ông là một trong những đoàn viên ưu tú được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Năm 1997, Vũ Trung Thành được Viện kiểm sát nhân dân Tối cao bổ nhiệm Kiểm sát viên sơ cấp. Trong thời gian này, ông được lãnh đạo phân công tham gia khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi nhiều vụ án mạng. Nhiều chuyến đi khám nghiệm phải trèo đèo, lội suối cả ngày trời, nhưng với sức trẻ và sự nhiệt tình nghề nghiệp, ông chẳng quản ngại khó khăn.
Mấy chục năm trong nghề, đó là quãng thời gian để ông Thành không chỉ tích lũy kiến thức mà còn là sự trải nghiệm thực tế quý báu, qua các phiên xử mà ông tham gia với vai trò đại diện cơ quan thực hành quyền công tố (kiểm sát nhân dân).
Thành tích là rất đáng trân trọng, tuy nhiên, một khi phiên tòa cấp trên xét xử phúc thẩm với quyết định cải sửa bản án (một phần hoặc hủy toàn bộ, điều tra lại từ đầu), thì lúc ấy đương nhiên có một phần trách nhiệm của cơ quan KSND nếu do lỗi của Kiểm sát viên. Là người đau đáu với nghề, với nền tư pháp trong tỉnh Điện Biên, đau đáu với bổn phận của người thay mặt pháp luật, trong những hoàn cảnh cụ thể khi tham gia giải quyết vụ án, ông Thành cho rằng năng lực chuyên môn và sự tận tâm, vô tư trong nghề, tôn trọng luật pháp, thượng tôn pháp luật... là những phẩm chất vô cùng đáng quý của bất kỳ một Kiểm sát viên nào.
 |
Ông Vũ Trung Thành chủ trì một phiên họp giao ban của đơn vị. |
Chia sẻ với chúng tôi bằng chất giọng truyền cảm, ấm áp, ông Thành kể cho chúng tôi nghe một số trường hợp cụ thể về vụ án mà chính ông tham gia với vai trò Kiểm sát viên thực hành quyền công tố kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử, đồng thời, là phiên tòa mà ông đã thể hiện “bản lĩnh Kiểm sát viên” của mình.
Đó là vào đầu năm 1996, vụ án mạng tại xã Mường Lạn, huyện Tuần Giáo với vô vàn khó khăn trong công tác kiểm sát hiện trường, kiểm sát điều tra….. Khi đến hiện trường chỉ thấy một đầu người bị cắt rời khỏi phần thân được che phủ bằng cây cỏ. Bước đầu xác định đây có thể chỉ là hiện trường phụ. Ông cùng đoàn khám nghiệm mở rộng hiện trường để truy tìm các dấu vết. Kết quả tìm thấy các phần thi thể của nạn nhân được chôn vùi ở nhiều vị trí khác nhau.
Qua khám nghiệm hiện trường, tử thi có thể xác định đây là vụ án giết người hết sức dã man. Câu hỏi đặt ra cho Kiểm sát viên và Điều tra viên là nguyên nhân nào khiến hung thủ giết nạn nhân? Giết bằng hung khí gì? Tại sao lại chia xác nạn nhân thành nhiều mảnh? Hiện trường chính ở đâu?.
Ngay tại hiện trường, ông đề xuất hội ý gồm các thành phần tham gia khám nghiệm thống nhất cách thức, biện pháp tiến hành để hạn chế thấp nhất những thiếu sót, yêu cầu thành phần tham gia thực hiện triệt để các yêu cầu của VKS trong suốt quá trình khám nghiệm. Tiếp tục mở rộng hiện trường, tổ công tác Công an – VKS phát hiện tại nương sắn cách nơi phát hiện tử thi 200m có nhiều vết máu, các vết trầy do vật lộn, nhiều củ sắn bị vương vãi… theo phán đoán có thể do nguyên nhân nạn nhân đào trộm sắn, dẫn đến vật lộn và án mạng đã xảy ra.
Công tác truy tìm hung thủ được tiến hành nhanh chóng, bằng kinh nghiệm và áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, chỉ trong vòng 24 giờ đồng hồ các Điều tra viên đã xác định và bắt giữ được đối tượng Mùa A Chịa 26 tuổi trú tại xã Mường Lạn, huyện Tuần Giáo.
Đúng theo phán đoán, Mùa A Chịa thừa nhận buổi sáng ngày 15/6/1996 Chịa đem theo dao nhọn đi lên nương sắn của gia đình để dọn cỏ thì phát hiện có người đang đeo trên lưng 1 lu cở củ sắn đi từ nương sắn nhà Chịa ra, Chịa đuổi theo để giữ người đó lại, nhưng bị người đó chống trả, hai bên giằng co, vật lộn, sẵn có dao, Chịa đâm liên tiếp vào nạn nhân. Khi thấy nạn nhân đã chết, Chịa dùng dao cắt thi thể làm nhiều khúc rồi vận chuyển đi chôn giấu nhằm phi tang. Với hành vi giết người dã man, Mùa A Chịa đã phải chịu mức án tử hình.
Hai năm sau, 1998, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Điện Biên thành lập Phòng Kiểm sát điều tra án an ninh, ma túy, ông Thành trong số những người được lãnh đạo lựa chọn về “đầu quân”. Năm 2000 ông được bổ nhiệm Kiểm sát viên trung cấp cũng là thời điểm án ma túy trên địa bàn tỉnh Điện Biên cực kỳ nóng bỏng.
Việc phân thẩm quyền xét xử của Tòa án cấp huyện mới chỉ là án nghiêm trọng, do vậy lượng án của cấp tỉnh là rất lớn, mỗi Kiểm sát viên một năm phải giải quyết hàng trăm vụ án, nhưng với trí tuệ và lòng nhiệt huyết, ông đã tham mưu cho lãnh đạo giải quyết một cách khách quan, công minh và đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra bất kỳ sai sót nào.
Một vụ án ông không thể nào quên, đó là vụ án ma túy xảy ra trên đèo Tây Trang, huyện Điện Biên (tháng 10.2001) khiến Trung úy Phạm Văn Cường, cán bộ thuộc Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lai Châu (cũ) cùng với 2 người dân trên đường truy bắt tội phạm, đã bị bắn chết hết sức thương tâm. Ngày 11.6.2002, phiên tòa hình sự “Giết người, cướp của, tàng trữ và sử dụng vũ khí trái phép” đã được đưa ra xét xử sơ thẩm với 32 bị cáo. Hai đối tượng cầm đầu là Lý A Va và Và A Say cùng nhận mức án tử hình về tội giết người, chung thân về tội cướp của, 20 năm tù giam về tội tàng trữ và sử dụng vũ khí trái phép…
Gần đây nhất là vụ “nữ sinh giao gà” Chị T.M.D. bị sát hại dịp Tết nguyên đán Kỷ Hợi 2019. Từ kinh nghiệm thực tế, ông đã xin ý kiến đồng chí Viện trưởng và phân công 5 Kiểm sát viên có kinh nghiệm tham gia kiểm sát vụ án. Đây là vụ án đã đi vào lịch sử tố tụng cả nước nói chung và Điện Biên nói riêng, khi liên tục xuất hiện những tình tiết dã man và bất ngờ, các đối tượng phạm tội luôn quanh co chối tội …
Khi đó ông đã phải vất vả lăn lộn ngày, đêm cùng Điều tra viên, Kiểm sát viên truy tìm từng manh mối, từng chi tiết, thu thập từng dấu vết nhỏ nhất, phải mất khá nhiều thời gian mới tìm ra được hung thủ và động cơ gây án. Mặc dù vụ án đã khép lại với 6 án tử hình, phiên tòa diễn ra trước sự chứng kiến của hàng nghìn người, dư luận quan tâm đồng tình ủng hộ. Song khi kể lại vẫn thấy ông trầm ngâm, suy tư, day dứt, xót xa cho người xấu số.
 |
Ông Vũ Trung Thành trong buổi lễ trao quyết định đặc xá của Chủ tịch nước cho phạm nhân. |
Chính vì lòng nhiệt huyết, tận tâm với công việc, “ghi điểm” trong nhiều vụ án lớn mà năm 2004, khi mới 32 tuổi ông Vũ Trung Thành được bổ nhiệm giữ chức vụ Chánh văn phòng Viện KSND tỉnh Điện Biên, Ủy viên Ủy ban kiểm sát, Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ kiểm sát nhân dân tỉnh (2004 - 2011), Ủy viên BCH Công đoàn cơ sở và được Tỉnh ủy cử đi học lớp cử nhân chính trị tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Suốt những năm tháng giữ cương vị Chánh văn phòng, ông đã tham mưu, đề xuất cho lãnh đạo Viện trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, góp phần xây dựng phát triển ngành kiểm sát nhân dân trong sạch, vững mạnh. Nhiệm kỳ 2011 - 2015, ông là Ủy viên BCH phụ trách các đoàn thể, nhiệm kỳ 2015 - 2020, là Phó Bí thư thường trực, chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Đảng ủy Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Điện Biên và nhiệm kỳ hiện nay (2020 - 2025), ông là Phó Bí thư Thường trực, chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Đảng ủy Viện kiểm sát nhân dân, Ủy viên Ủy ban kiểm tra Đảng ủy khối khối cơ quan và doanh nghiệp.
Với những gì đã cống hiến của ông Thành với nghề, cũng thật dễ hiểu khi ông được tặng thưởng nhiều danh hiệu thi đua qua các năm công tác: Năm 2016 được Ban Thường vụ Đảng ủy Dân chính Đảng tỉnh Điện Biên tặng Giấy khen do đã có thành tích xuất sắc trong quá trình xây dựng và phát triển Đảng bộ Dân chính Đảng tỉnh Điện Biên. Năm 2020 được BTV Đảng ủy khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh Điện Biên tặng Giấy khen do đạt danh hiệu “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” 05 năm liền (2015 - 2019).
Năm 2021, ông được BCH Đảng bộ Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Điện Biên tặng Giấy khen do đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ...và nhiều bằng khen của ngành kiểm sát nhân dân, gần đây ông được Thủ tướng chính phủ tặng bằng khen.
Gần 30 năm Kiểm sát viên Vũ Trung Thành khoác lên mình màu áo thiên thanh, 26 năm tuổi đảng dù ở cương vị công tác nào ông cũng luôn giữ cái tâm trong sáng, giữ cái đầu tỉnh táo, luôn trau dồi phẩm chất, đạo đức cách mạng, luôn tự khép mình vào kỷ luật của Đảng, kỷ luật của ngành, theo đúng nghĩa là một Kiểm sát viên gương mẫu, tận tụy trong công tác. Mang trong lòng khát vọng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác Hồ vĩ đại, ông luôn tự nhủ phải: “Tỉ mỉ, thận trọng, công tâm trong giải quyết án, bảo vệ đến cùng quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức và kiên quyết đấu tranh chống tội phạm, chống oan sai, tiêu cực”.
 |
Ông Vũ Trung Thành công bố Quyết định, kế hoạch trực tiếp kiểm sát việc thi hành án phạt tù tại Trại Giam Nà Tấu, Cục C10, Bộ Công an. |
Ông Vũ Trung Thành là một tấm gương sáng về bản lĩnh nghề nghiệp, nhiệt tình, nhạy bén trong công việc mà còn tích cực tuyên truyền, gương mẫu vì một nền tư pháp “thấu tình, đạt lý”. Với khả năng lập luận khép tội sắc bén khiến bị can tâm phục, các đồng nghiệp, các luật sư tham gia tố tụng tại các phiên tòa phải đồng tình, thán phục, mà người nhà các bị cáo cũng không thể trách móc, oán giận khi thân nhân bị kết án. Nhiều đồng nghiệp ví von một cách hình ảnh về ông: Kiểm sát viên Vũ Trung Thành là người có đôi mắt “nhìn thấu” tâm can con người và sự việc.
