Tích cực bảo vệ quyền con người, quyền công dân
Báo cáo kết quả công tác năm 2014, Phó Viện trưởng VKSNDTC Nguyễn Hải Phong cho biết, năm qua ngành Kiểm sát nhân dân (KSND) đã tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng giải quyết kịp thời, nghiêm minh các vụ án trọng điểm, phức tạp. Nhất là các vụ án lớn về kinh tế, chức vụ và tham nhũng được Đảng, Quốc hội đánh giá cao, nhân dân đồng tình, ủng hộ.
Cụ thể, ngành đã thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra 18 vụ án lớn về tham nhũng, kinh tế, chức vụ như các vụ án xảy ra tại Agribank, Ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam, Ngân hàng TMCP Đại Dương và vụ án xảy ra tại Ban Quản lý các dự án đường sắt thuộc Tổng Cty Đường sắt Việt Nam…
Qua thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án đã yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố nhiều vụ án tham nhũng; thận trọng và kiểm sát chặt chẽ hơn các trường hợp đình chỉ bị can, đình chỉ vụ án, bảo đảm những trường hợp đình chỉ có căn cứ, đúng pháp luật.
Đặc biệt, ngành cũng tăng cường phát hiện, điều tra xử lý một số vụ án liên quan đến vi phạm, thiếu sót trong hoạt động tố tụng dẫn đến oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm, góp phần tích cực bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Cùng với việc phát hiện, điều tra minh oan cho người vô tội, ngành đã chú trọng phát hiện, điều tra các vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp dẫn đến oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm
Bên cạnh những chuyển biến tích cực, ngành Kiểm sát vẫn tồn tại một số hạn chế, thiếu sót. Vì thế, với chủ trương “đổi mới, chất lượng, kỷ cương, hướng về cơ sở”, ngành KSND xác định năm 2015 sẽ tập trung thực hiện 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Đó là thực hiện hiệu quả chủ trương cải cách tư pháp; đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế; tăng cường công tác xây dựng Đảng, xây dựng ngành; nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.
Mọi quyết định tố tụng phải có căn cứ, đúng pháp luật
Ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực, quyết tâm to lớn năm 2014 của ngành KSND, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ sự đồng tình với những hạn chế, thiếu sót mà ngành đã thẳng thắn nhìn nhận. Đồng thời, Tổng Bí thư cũng đề nghị ngành Kiểm sát cần tập trung phân tích kỹ nguyên nhân để thấy rõ hơn trách nhiệm, tìm ra giải pháp tích cực, hữu hiệu khắc phục những hạn chế, thiếu sót, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động.
Nhấn mạnh năm 2015 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng, Tổng Bí thư nêu rõ nhiệm vụ quan trọng của ngành Kiểm sát là phải tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng. Phải đổi mới mạnh mẽ và toàn diện để xây dựng hệ thống Viện kiểm sát thực sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu và kỳ vọng của Đảng, nhân dân.
Theo đó, một trong những trọng tâm hàng đầu của năm 2015 mà Tổng Bí thư lưu ý với ngành KSND là tập trung thực hiện tốt chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. “Thực hiện chức năng này đòi hỏi phải chú trọng cả hai mặt: không làm oan người vô tội và không bỏ lọt tội phạm. Trong quá trình hoạt động, phải đề cao và tuân thủ các nguyên tắc tư pháp dân chủ, pháp quyền đã được Hiến pháp quy định, bảo đảm mọi quyết định của các cơ quan tố tụng có căn cứ và đúng pháp luật. Đối với chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, Viện kiểm sát các cấp phải đề cao trách nhiệm, tiến hành kiểm sát một cách chủ động và chặt chẽ theo đúng pháp luật. Thông qua công tác kiểm sát, phải thẳng thắn chỉ ra và loại trừ vi phạm pháp luật” - Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tổng Bí thư còn căn dặn: “Nhiệm vụ của ngành Kiểm sát không chỉ là phát hiện cái sai, cái vi phạm mà quan trọng hơn là phải phát hiện cho được những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm đó”.
Tổng Bí thư cũng đặt ra nhiều yêu cầu cho ngành KSND trong công tác hoàn thiện thể chế, công tác xây dựng Đảng, xây dựng ngành, công tác hợp tác quốc tế… Riêng về công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, Tổng Bí thư cho rằng tham nhũng vẫn đang là thách thức, là vấn đề bức xúc của xã hội; công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn.
Với vị trí, trách nhiệm quan trọng của mình, Viện kiểm sát phải phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan có liên quan để chủ động nắm thông tin về tội phạm tham nhũng, nhất là những vụ án tham nhũng lớn, có tổ chức; đẩy nhanh tiến độ xử lý các vụ án tham nhũng, mở rộng điều tra cả hành vi và đối tượng tham nhũng.
