Mở đầu phần phát biểu của mình, ĐB Lê Nam (Thanh Hóa) bày tỏ sự đồng tình với bản báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của QH về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016. Ông cho rằng năm nay Chính phủ đã có báo cáo rất tốt, phản ánh đúng, rút ra những bài học sâu sắc, phương hướng, nhóm giải pháp triển khai trong thời gian tới.
Nhận định về những thành tựu cũng như tồn tại của nền kinh tế, xã hội của đất nước, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của người cán bộ, ĐB Lê Nam nói: "Bác Hồ dạy cán bộ là cái gốc là chìa khóa của công việc."
ĐB nói: Ngay từ đầu nhiệm kỳ, QH đã kỳ vọng vào các bộ trưởng mới. Nhiều việc làm của các Bộ đã được khẳng định, tạo dấu ấn mạnh cho Cử tri. Như những dấu ấn tốt đẹp trong quan hệ ngoại giao; Sự phát triển cơ sở hạ tầng của ngành giao thông; Ngành ngân hàng đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô kiềm chế lạm phát, tái cơ cấu ngân hàng thương mại; Tư duy đổi mới của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Chỉ đạo phá các vụ án đặc biệt nghiêm trọng của Bộ Công an... Đó là những kết quả không phủ nhận.
Nhưng cũng có những điều còn yếu kém. ĐB Lê Nam khẳng định đó là trách nhiệm của người đứng đầu. Ông cũng cho rằng Báo cáo của Chính phủ chưa làm rõ những ngành, địa phương làm tốt, chưa chỉ ra trách nhiệm người đứng đầu.
“Nhiệm kỳ này chúng ta đã chứng kiến nước mắt của đồng chí Tổng Bí thư rơi vào lịch sử”, ông Nam nói.
Tiếp tục bàn về trách nhiệm của cán bộ, ĐB Lê Nam dẫn chứng từ tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, để cho thấy sự lãng phí trong sử dụng ngân sách: "Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu khi Người qua đời thì hỏa táng, không được tổ chức phúng viếng linh đình làm tốn kém tiền bạc và thời gian của Nhân dân. Bác Hồ thì mong “áo vải hồn muôn trượng”, thế nhưng chúng ta đã cho làm nhiều tượng đài Bác Hồ và quảng trường hoành tráng tốn kém, và còn dự kiến làm thêm, trong khi ngân sách ngày càng khó khăn”, ông đề nghị “Chính phủ cần báo cáo việc này với QH và cần sớm chấn chỉnh”.
Báo cáo đã chỉ ra 5 nhóm bài học để phát triển kinh tế xã hội đất nước, nhưng theo ĐB Lê Nam cần bổ sung bài học thứ 6, đó là bài học về trách nhiệm của người đứng đầu. Trách nhiệm và bản lĩnh của các bộ trưởng, các thành viên Chính phủ và người đứng đầu các địa phương. Bởi theo ông Nam, những tồn tại hiện nay có nguyên nhân rất lớn thuộc trách nhiệm của người đứng đầu.
Cũng liên quan đến công tác cán bộ, phát biểu trong phiên họp sáng nay, ĐB Trần Khắc Tâm, Sóc Trăng cho rằng nếu không quyết liệt cắt giảm những phần “thừa” trong bộ máy hành chính, đột phá vào con người thì nền kinh tế Việt Nam sẽ bị “đánh chiếm” khi thực hiện TPP.
Ông Tâm kể lại câu chuyện của 9 năm trước: Khi Việt Nam gia nhập WTO, tôi là một cử tri theo dõi các hoạt động của QH thì thấy rằng có nhiều phát biểu rất lạc quan, có người đã nghĩ là sau khi gia nhập WTO thì kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng 8-9% trong mười năm liên tiếp, Việt Nam có thể sớm hóa rồng, hóa hổ”.
"Nhưng thực tế thì những tác động bất lợi bên ngoài và yếu kém bên trong đã nhiều phen làm chúng ta lao đao” - ông nhận định.
Ông cho rằng hội nhập, rồi đàm phán hàng loạt các hiệp định tự do (FTA) vẫn chỉ như là việc của riêng Chính phủ chứ không phải việc của doanh nghiệp, người dân và phần lớn bộ máy công chức. “Điều đáng lo ngại hiện nay là trong khi các nhà lãnh đạo cứ bày tỏ quyết tâm, các đoàn đàm phán cứ hăng say trên bàn đàm phán, còn cộng đồng doanh nghiệp thì đứng ngoài, người dân thì thờ ơ và bộ máy công chức (đặc biệt ở các cấp cơ sở) thì vô cảm”.
“Việc đầu tiên cần làm ngay trong năm 2016, tôi đồng tình với báo cáo của Thủ tướng và báo cáo thẩm tra Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đã trình bày, là phải loại bỏ bằng được những cán bộ, công chức nhũng nhiễu, trục lợi, yếu kém ra khỏi bộ máy”, ĐB mạnh mẽ phát biểu trước nghị trường.
