Thông tư về phân hạng sàn giao dịch bất động sản (BĐS) mà Bộ Xây dựng đang “thai nghén” liệu có thể thực sự minh bạch hóa hoạt động của loại hình kinh doanh đặc thù này?
Sàn giao dịch bất động sản mở tràn lan, mạnh ai nấy làm
Phân loại để làm gì?
Kỳ vọng về sự đóng góp của sàn giao dịch BĐS vào việc minh bạch hóa thị trường dường như không đạt được, vì sàn mọc ra như nấm mà thị trường vẫn rối như canh hẹ. Thế cho nên, không phải ngẫu nhiên mà Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) lại đề xuất việc phân loại sàn để quản lý, từng bước đưa hoạt động của sàn vào quy củ.
Dự kiến, trong quý IV/2010, Thông tư phân hạng sàn giao dịch BĐS sẽ được Bộ Xây dựng soạn xong. Theo đó, sàn sẽ được phân hạng 1, 2 và 3 tuỳ theo quy mô, tình hình hoạt động. Bộ tiêu chí xếp hạng dự kiến tập trung vào quy mô hoạt động, gồm các nội dung như diện tích, cơ sở hạ tầng, công nghệ, trang thiết bị… Bên cạnh đó, về tiêu chí nhân lực, người quản lý sàn giao dịch phải có giấy chứng nhận đã hoàn thành khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản lý, điều hành; sàn phải đảm bảo số lượng nhân viên làm công việc môi giới có chứng chỉ môi giới BĐS…
Thông tư cũng xây dựng những chế tài cụ thể, như quy định hình thức, định lượng xử phạt đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định về thành lập và hoạt động của sàn giao dịch, thậm chí cả những trường hợp bị tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh có thời hạn hoặc vô thời hạn.
“Phân loại sàn cũng tốt” – một nhà môi giới có kinh nghiệm bày tỏ - “Điều đó, vô hình trung, cũng ghi nhận đẳng cấp của sàn, tạo được niềm tin đối với khách hàng”. Thế nhưng, điều ông này băn khoăn là việc xếp hạng có nhiều ý nghĩa không khi các sàn không theo được hạng 1, 2, 3 thì vẫn được phép hoạt động, nếu đảm bảo các tiêu chuẩn như trong luật đề ra và các tiêu chuẩn đã đăng ký.
Quản gốc hay siết ngọn?
Việc sàn mở ra ào ào đang khiến cho cạnh tranh hết sức gay gắt. Một số chủ đầu tư cũng mở sàn, nên giao dịch mất đi tính khách quan. Thậm chí, thông tin sàn là nơi hợp thức hóa một số giao dịch “đã rồi” cũng khiến uy tín của sàn giao dịch tụt giảm. Trong quan niệm của nhiều người, sàn là “sân sau” của chủ đầu tư, nên không có niềm tin vào sàn. Một đại diện của sàn giao dịch BĐS Phú Đức (TP.HCM) đã chia sẻ với phóng viên rằng, nếu cơ quan quản lý không có biện pháp đối với hoạt động của sàn giao dịch BĐS thì “sự rối ren này có thể làm “người ngay” nản lòng trước “kẻ gian”, làm sao góp phần minh bạch hóa thị trường BĐS?”.
| Theo thống kê của Bộ Xây dựng, sau gần 2 năm thực hiện Luật Kinh doanh BĐS, hiện cả nước có hơn 500 sàn giao dịch BĐS đăng ký hoạt động, nhưng tỷ lệ giao dịch trên sàn rất thấp, chỉ 15 - 20%. Hầu hết các sàn giao dịch BĐS chưa thực hiện công khai thông tin về BĐS đưa vào kinh doanh như quy định, không thực hiện báo cáo định kỳ… Được biết, hiện đoàn thanh tra liên ngành đang tiến hành thanh tra một số sàn giao dịch BĐS tại Hà Nội và TP. HCM, tập trung chủ yếu vào những sàn thuộc sự quản lý của các Tập đoàn, Tổng công ty, Công ty đang thực hiện Dự án xây dựng đô thị mới. Từ đó, sẽ điều chỉnh quy định quản lý hoạt động của sàn cho phù hợp. |
Chia sẻ với báo giới, TS. Nguyễn Văn Minh - Tổng thư ký Hiệp hội BĐS Việt Nam đánh giá rằng, việc công khai niêm yết và giao dịch BĐS qua hệ thống sàn giao dịch BĐS chưa có cơ chế giám sát và cập nhật thông tin đồng bộ, tình trạng “mạnh ai nấy làm” của các sàn đang diễn ra phổ biến, dẫn đến thông tin trên thị trường BĐS khó tiếp cận, không đầy đủ và thiếu minh bạch.
Tuy nhiên, dưới con mắt nhiều chuyên gia, cái chính là, cơ quan chức năng phải có biện pháp định hướng và giúp sàn giao dịch BĐS hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả. Vì, nếu chỉ phân loại sàn giao dịch bằng các bộ tiêu chí sẽ không đủ mà còn có thể sa đà vào chuyện phân loại hình thức nhằm đánh bóng tên tuổi, dễ phát sinh tiêu cực.
“Trong khi chờ ban hành được bộ tiêu chí, Bộ Xây dựng nên siết chặt việc cấp phép thành lập sàn, bởi lập sàn giao dịch BĐS theo chuẩn Bộ Xây dựng hiện nay là rất thoáng. Cứ lập sàn tràn lan rồi chạy theo quản sàn, có thể khiến cơ quan quản lý lầm vào tình trạng “kiến lao cành đa”” – nguyên giám đốc Sở Xây dựng Thanh Hóa Hoàng Văn Thịnh nói.
Bách Nguyễn
