Giấc mơ cõng luật về bản
Gần ba thập kỷ gắn bó với ngành thi hành án dân sự, Mùa Bá Hùa – Quyền Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Kỳ Sơn, tỉnh (Nghệ An) không chỉ là một cán bộ mẫn cán, tận tụy với nghề, mà còn là tấm gương sáng về nghị lực vượt khó, cống hiến thầm lặng vì sự phát triển của vùng cao.
Là người con đồng bào dân tộc Mông, sinh ra và lớn lên tại một bản nghèo thuộc huyện biên giới Kỳ Sơn, tuổi thơ của Mùa Bá Hùa gắn với con đường đèo dốc và những ngày dài đi bộ để tới trường. Anh Mùa kể, mỗi lần đi học là cả một quãng đường vất vả, từ nhà ra trường cấp III phải mất 2 ngày, ra thị trấn học phải thuê nhà ở trọ, vất vả lắm… Sau 3 năm nỗ lực, được cầm trên tay giấy nhập học của Trường đại học Luật Hà Nội.
 |
Ngoài làm tốt công tác chuyên môn, Chi Cục THSDS huyện kỳ Sơn còn làm tốt công tác dân vận |
Đó không chỉ là niềm vui riêng của anh và gia đình mà còn là niềm tự hào của cả bản vì có con em đồng bào đậu vào Trường đại học lớn. Bên cạnh niềm hạnh phúc vì một phần ước mơ đã thành hiện thực, anh lại vừa lo vì nhà nghèo lại phải học xa nhà lấy đâu ra tiền để ăn học đại học.
“Học để đổi đời”, ý nghĩ ấy đã theo anh suốt chặng đường gian nan tìm con chữ. Đầu năm 1995, một mình ra Hà Nội nhập học, anh phải làm thêm đủ thứ để kiếm sống, nhiều khi thấy khó khăn muốn buông bỏ về quê gác lại sự nghiệp học hành. Gia đình nghèo, không có tiền chu cấp, anh vừa học vừa làm đủ nghề để mưu sinh nơi đất khách. Có lúc tưởng như phải bỏ học giữa chừng vì không kham nổi, nhưng anh lại nghĩ đến lời hứa với bản làng, với chính mình: học để trở thành cán bộ, để quay về giúp đồng bào mình bớt khổ. Chính ý chí ấy đã giúp chàng sinh viên người Mông tiếp tục cố gắng không ngừng học tập.
Sau 4 năm miệt mài đèn sách ở Thủ đô, năm 1999 Mùa Bá Hùa đã tốt nghiệp đại học trở về quê, may mắn được tuyển dụng vào làm việc tại Phòng Tư pháp huyện Kỳ Sơn. Đầu năm 2003, anh được điều chuyển sang công tác tại Đội THADS huyện Kỳ Sơn.
Từ công tác tư pháp, sang công tác thi hành án dân sự cùng một địa bàn nhưng lại có những đặc thù khác nhau, Kỳ Sơn là một huyện miền núi địa bàn rộng, giao thông cách trở, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Mùa Bá Hùa đã luôn lăn lộn cơ sở, sát dân, vận động, thuyết phục, giải quyết hàng trăm vụ việc thi hành án phức tạp. Kiên trì giải thích pháp luật bằng tiếng Mông, đi từng bản, đến từng hộ để làm rõ quyền nghĩa vụ cho bà con, góp phần giữ ổn định an ninh trật tự tại địa phương.
Sau nhiều năm phấn đấu, năm 2008 anh Mùa Bá Hùa được bổ nhiệm làm Phó Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Kỳ Sơn. Từ tháng 10/2024 đến nay, anh Mùa Bá Hùa được bổ nhiệm Quyền Chi cục trưởng.
 |
Q. Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Kỳ Sơn Mùa Bá Hùa |
Tại đơn vị, anh là người luôn đề cao tinh thần đoàn kết nội bộ, luôn gương mẫu trong công việc, nêu cao đạo đức nghề nghiệp, hết lòng với đồng nghiệp và nhân dân. Gần gũi, giản dị, trung thực và quyết liệt trong xử lý công vụ, anh Mùa Bá Hùa là điển hình tiêu biểu của người cán bộ thi hành án “vừa hồng, vừa chuyên” nơi miền biên viễn. Thấm nhuần lời Bác Hồ dạy: “Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm”, Mùa Bá Hùa vẫn ngày ngày lặng lẽ cống hiến, vun đắp niềm tin pháp luật nơi vùng cao, trở thành chỗ dựa tin cậy của chính quyền và bà con các dân tộc thiểu số trên dải đất Kỳ Sơn.
Đường rừng gian khó của cán bộ thi hành án, tình người ở lại
Chia sẻ về những khó khăn khi công tác tại địa bàn đặc biệt, Quyền Chi cục trưởng Mùa Bá Hùa cho biết: Kỳ Sơn là huyện miền núi, có đường biên giới tiếp giáp với đất nước bạn Lào nên việc thi hành án sẽ có những đặc thù công việc khó khăn. Các xã vùng xa như: xã Keng Đu, xã Mường Ải, xã Mỹ Lý, muốn đến thì phải mất cả ngày trên đường rừng mới đến nơi. Dân số toàn huyện Kỳ Sơn là 83.480 người thì người dân tộc thiểu số chiếm 94,98% (trong đó, người Mông là 34,28%; Khơ Mú là 37,13%; Thái 25,27%; Kinh và Hoa 3,23%). Mỗi dân tộc thiểu số đều có mỗi bản sắc dân tộc, phong tục, tập quán, tiếng nói khác nhau, trong quá trình tác nghiệp thi hành án nếu không am hiểu phong tục tập quán, tiếng nói của người dân sẽ rất khó khăn trong việc giải quyết có hiệu quả công tác thi hành án.
 |
Quyền chi cục trưởng THADS huyện Kỳ Sơn - Mùa Bá Hùa không chỉ là người cán bộ mà còn là người con của đồng bào |
Mỗi năm Chi Cục thi hành án dân sự huyện Kỳ Sơn tiếp nhận và xử lý khoảng 400 vụ việc, tuy số lượng vụ việc không nhiều nhưng do đặc thù là huyện miền núi, địa bàn rộng, đường xá đi lại còn nhiều đoạn phải đi bộ khiến việc thi hành án khó khăn trong tiếp cận các đương sự. Từ đầu năm 2025 đến nay, Chi cục đã giải quyết 220 vụ việc với tổng số tiền hơn 6,8 tỷ đồng.
Do điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn, đặc thù vùng miền, việc tiếp cận giáo dục còn hạn chế, trình độ dân trí thấp dẫn đến nhận thức về pháp luật, đặc biệt là về pháp luật THADS của người dân huyện vùng biên còn hạn chế nhất định. Tình trạng chống đối thi hành án, không tự nguyện thi hành án xảy ra khá nhiều, dẫn đến giải quyết thi hành án kéo dài, nhiều trình tự thủ tục, gây khó khăn, ảnh hưởng đến công tác THADS. Chính vì vậy từ trước đến nay Chi Cục THADS huyện Kỳ Sơn luôn tập trung công tác tuyên truyền vận động, giáo dục, thuyết phục để thi hành án chứ không áp dụng biện pháp cưỡng chế. Vừa đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn tại địa phương, không phải tốn kém kinh phí của nhà nước.
Anh Hùa tâm sự, nhiều vụ việc rất phức tạp, người phải thi hành án chống đối không thi hành, thậm chí quay lại hành hung cán bộ. Anh kể, một lần tôi cùng anh em được giao nhiệm vụ đi thi hành án giao trả bò đang tranh chấp tại xã Bắc Lý, là địa phương khó khăn của huyện: Theo Bản án dân sự buộc ông C. V. H (bản Huồi Cáng, xã Bắc Lý) phải trả lại cho ông V. B. P. (bản Na Ny, xã Huồi Tụ) một con bò đực 5 tuổi, giá trị là 30 triệu đồng. Sau khi cơ quan thi hành án nhận đơn yêu cầu thi hành án của ông P. và ra quyết định thi hành án buộc ông H. phải trả lại một con bò theo bản án. Đồng thời tống đạt quyết định thi hành án và thông báo thời gian tự nguyện thi hành án cho ông H được nhận và biết.
Hết thời gian tự nguyện thi hành án ông H. không tự nguyện thi hành án giao trả bò cho ông P., cơ quan thi hành án dân sự huyện Kỳ Sơn xuống trực tiếp phối hợp với chính quyền UBND xã Bắc Lý triệu tập ông H. là người phải thi hành án và ông P là người được thi hành án đến tại trụ sở UBND xã Bắc Lý để giải quyết. Tuy nhiên, ông H. không phối hợp với cơ quan thi hành án và chính quyền địa phương ngược lại dùng lời lẽ xúc phạm chửi bới, tuyên bố ai cưỡng chế giao trả bò thì ông H sẽ kêu gọi toàn dân trong bản ra để phản đối.
Khi đó, tôi cùng anh em trong đoàn ai cũng lo lắng, nhưng sau đó tôi đã bình tĩnh và lại gần giải thích theo tiếng Mông những cái đúng, sai và phải chấp hành. Thấu hiểu được tình và lý trong vụ án, ông H. mới dừng lại việc chửi bới và đe doạ. Tổ công tác tiếp tục thuyết phục mãi từ 14h chiều đến 23 giờ cùng ngày ông H. mới đồng ý thi hành án theo bản án của Toà.
Khó khăn là vậy, nhưng thời gian qua, Chi Cục THADS huyện Kỳ Sơn luôn gắn bó, yêu ngành, yêu nghề đã có nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thi hành án. Chính vì vậy trong những năm qua Chi Cục THADS huyện Kỳ Sơn cũng như cá nhân đồng chí quyền Chi Cục trưởng Mùa Bá Hùa được cấp trên ghi nhận. Từ năm 2021 đến năm 2023 Chi Cục THADS huyện Kỳ Sơn được Bộ trưởng Bộ tư pháp trao tặng danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc và nhiều giấy khen, bằng khen khác.
Giữa bao vất vả của núi rừng, giữa những con đường dốc dựng đứng và những căn nhà gỗ lọt thỏm giữa đại ngàn Trường Sơn, Mùa Bá Hùa vẫn bền bỉ với bước chân của người cán bộ thi hành án dân sự. Bước chân không chỉ để thi hành án, mà để mang theo lòng tin, để lắng nghe và thấu hiểu, để từng bản làng thấy pháp luật không xa vời mà hiện diện trong mỗi cuộc đời. Câu chuyện của anh không khép lại bằng những con số, mà bằng những ánh mắt tin cậy, những bàn tay ấm áp và những nụ cười thật thà – như chính anh, người đang giữ ngọn lửa lặng thầm giữa đại ngàn.
