Sáng qua, 4.1, Luật sư và đại diện Viện kiểm sát đã tranh luận nảy lửa trong phiên tòa xét xử sơ thẩm (lần 3) đối với bị cáo Lê Bá Mai. Các luật sư cho rằng, căn cứ buộc tội của VKS là rất mong manh và đề nghị tòa tuyên bị cáo không phạm tội với lý do chứng cứ và lập luận không đủ để buộc tội. Ngược lại, đại diện Viện kiểm sát khẳng định đã đúng người, đúng tội. Do vụ án phức tạp nên thời gian nghị án cần phải kéo dài, vì vậy HĐXX công bố sẽ tuyên án vào 9 giờ sáng nay 5/1/2013.
Sáng qua - 4/1, phiên tòa xét xử sơ thẩm (lần 3) đối với bị cáo Lê Bá Mai tiếp tục diễn ra. Tại phiên toà, trong phần bào chữa, Luật sư (LS) Bùi Quang Nghiêm (bào chữa miễn phí cho bị cáo Lê Bá Mai) cho rằng Cơ quan Điều tra đã mớm cung, dụ cung khi hỏi những câu hỏi: “Anh suy nghĩ thế nào về việc nhân chứng xác định ngày đó anh chở nạn nhân Út đi bằng xe máy?”.
 |
| Kiểm sát viên trong phiên xử sơ thẩm lần 3, vụ án vườn mít |
Theo LS Nghiêm, câu hỏi loại này luôn khiến cho bị can buộc phải trả lời theo chính nội dung câu hỏi đó. Không những câu hỏi này luật không cho phép, mà còn làm mất cơ hội để bị cáo chứng minh mình không phạm tội. LS Nghiêm cho rằng cách điều tra của CQĐT trong vụ án này là xác định kết quả trước, rồi tìm chứng cứ để minh họa cho đáp án đó.
Các lời khai nhân chứng chính là sự minh họa - cơ sở buộc tội anh Lê Bá Mai, chứng minh việc bị cáo bị bắt ngay từ khi chưa có bất kỳ chứng cứ phạm tội nào. CQĐT đã sử dụng lời khai của ông Điểu Ky, ông Trần Văn Sinh - những người có mâu thuẫn trực tiếp về quyền lợi đất đai với phía ông Dương Bá Tuân chủ trang trại nơi Mai làm thuê - đã không bảo đảm tính khách quan của nhân chứng.
Đối với lời khai của ông Trần Văn Sinh – lúc đó là công an viên, đã có ảnh hưởng lớn tới hướng điều tra chung. Từ sau khi ông Sinh khai "người thanh niên" là Mai, thì tất cả chứng cứ khác đều nhằm vào Mai. Chính vì vậy, LS Nghiêm khẳng định, lời khai của các nhân chứng không khách quan vì họ có mâu thuẫn quyền lợi sâu sắc từ trước đó – ông Sinh bị kỷ luật, không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và ông Điểu Ky cũng không được cấp giấy chủ quyền đất.
Từ đó, lời khai của nhân chứng đầu tiên là Hằng cũng thay đổi liên tục, theo hướng ngày càng bất lợi cho bị cáo Mai. LS Nghiêm dẫn chứng, lời khai của Hằng là bình xịt để trên ghi đông xe, nhưng cháu Hằng thì không dùng từ “ghi đông” xe như người miền Bắc lớn tuổi được, chỉ có ông Sinh mới biết dùng từ đó vì ông Sinh là người miền Bắc. Nói khác đi, lời khai đầu tiên của nhân chứng Hằng, chính là thể hiện ý chí của ông Sinh.
Còn LS Trịnh Thanh - Trưởng VPLS Người Nghèo, người đã bào chữa miễn phí cho bị cáo Mai hơn 8 năm qua -thì nêu: Người thanh nhiên chở Út đi có phải Mai hay không? Chứng cứ có đủ để buộc tội bị cáo Mai hay không? Ý kiến buộc tội của VKS là chưa đủ căn cứ. Theo LS Thanh, về đồ vật, nhân chứng Hằng khai là Mai mặc áo xanh nhưng chưa bao giờ Mai khai như vậy. Trả lời thẩm vấn công khai tại phiên tòa, cháu Hằng hoàn toàn không xác nhận có bình xịt màu xanh, nón màu đỏ. Do đó, có đủ sơ sở kết luận người thanh niên chở Út đi có dấu hiệu không phải là Mai.
Có thể nói, so với 5 phiên tòa đã diễn trước đây, LS Thanh đã đề nghị xem xét lại các bản vẽ hiện trường, vì bản vẽ hiện trường do Mai tự vẽ không trùng khớp với hiện trường thật của vụ án. Ngay bản án sơ thẩm trước đây, LS Thanh cũng đã từng khẳng định rằng, dấu dép tại hiện trường không phải của Mai. Đối với 4 cọng tóc có ở hiện trường, LS Thanh nói, chính VKSND tỉnh Bình Phước phải nhìn nhận yếu kém của khâu điều tra. “Giả sử Mai là hung thủ thì cũng không phù hợp chi tiết 4 cọng tóc, tóc đương nhiên khác lông, Mai là người có tóc ngắn, vậy 4 cọng tóc dài này ở đâu ra?” - LS Thanh đặt câu hỏi.
Để thuyết phục HĐXX khi cho rằng bị cáo Mai bị buộc tội oan, LS Thanh cho biết xuyên suốt vụ án, nhận thức, tâm lý của Mai là không ổn định. Bởi, xác nhận của bệnh viện về bệnh tình của Mai sau khi được tuyên vô tội vào tháng 5/2011 là “Mai có biểu hiện suy nhược tâm thần nghiêm trọng”. Vì vậy, LS Thanh đề nghị tòa xem xét Lê Bá Mai không phải người chở Út đi vào ngày xảy ra vụ án; xem xét những chứng cứ không buộc tội được Mai từ đó xem bản chất vụ án nằm ở đâu.
Liên quan đến vụ án này, LS Huỳnh Thế Tân - Trưởng VPLS Tân & Đồng sự, Đoàn Luật sư TP.HCM - cho biết thêm: Sai sót của công tác điều tra ban đầu là nghiêm trọng, Hội đồng thẩm phán TANDTC đã có Quyết định giám đốc thẩm năm 2007, Viện trưởng VKSNDTC đã có Kháng nghị vào năm 2006 để chỉ ra những sai sót đó. Nếu việc xét xử sơ thẩm lần này không làm rõ được những yêu cầu của hai tài liệu tố tụng vừa nêu thì không thể có kết quả nào khác là phải tuyên bị cáo Mai vô tội.
Một vấn đề nữa, nếu như cho rằng bị cáo Mai đã thực sự giết người thì hồ sơ vụ án còn rất lỏng về phần tội “Hiếp dâm”, đúng như trong phiên tòa hôm nay, bị cáo Mai đã bổ sung lời tranh luận “sao không thu giữ tinh dịch có trong người của Thị Út, để xem có phải của Mai hay không”. Đại diện VKS đã không đề cập tới phần tranh luận bổ sung này.
“Phản pháo” lại, đại diện VKS giữ quyền công tố tại toà cho rằng, biên bản hiện trường vẽ khi khám nghiệm hiện trường và vị trí, hướng đi của công an vẽ và sơ đồ do Mai vẽ cơ bản giống nhau; cách trình bày khác nhau là do trình độ vẽ mà thôi.
Còn về việc LS Thanh cho rằng, thời điểm 2004 tại nơi này rất ít loại vỏ xe cùng loại với xe Mai đi là rất chủ quan, bởi theo Kiểm sát viên thời điểm này xe máy đã có nhiều loại rồi. Những câu hỏi mà Điều tra viên đặt ra trong quá trình điều tra là do không nhận thức ý nghĩa của câu hỏi chứ không phải mớm cung hay ép cung như các LS nói.
Kiểm sát viên khẳng định, Điều tra viên hỏi vậy là do trình độ, do sai lầm nghiệp vụ. “Cũng giống như LS Nghiêm hôm qua hỏi bị cáo có đọc cáo trạng không, rồi LS lại hỏi thỉnh thoảng bị cáo có đọc phải không, hỏi như vậy cũng là áp đặt rồi” - Kiểm sát viên vặn lại. Kết thúc phần tranh luận, HĐXX đã vào hội ý, sau đó tuyên bố: “Do vụ án phức tạp nên thời gian nghị án cần phải kéo dài, vì vậy HĐXX sẽ tuyên án vào 9 giờ sáng ngày 5/1/2013”.
Nhóm PV
