| |
| Nhân viên phòng công nghệ thông tin (Sở Thông tin - Truyền thông) cài đặt phần mềm mã nguồn mở Ảnh: Hoàng Phước |
Việc phát triển phần mềm mã nguổn mở (PMNM) mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, tạo cơ hội phát triển các sản phẩm nội địa, an toàn và bảo mật, tránh sự phụ thuộc vào nhà cung cấp...Tuy nhiên, thời gian qua, việc triển khai ứng dụng phần mềm trên tại một số cơ quan Nhà nước, đơn vị còn hạn chế.
Phó trưởng Phòng Công nghệ thông tin (Sở Thông tin và truyền thông Hải Phòng) Nguyễn Anh Dũng cho biết, xây dựng và triển khai các ứng dụng PMNM đang được coi là giải pháp tối ưu giúp giảm thiểu kinh phí mua bản quyền, đặc biệt là bản quyền đối với hệ điều hành, các ứng dụng văn phòng cơ bản thông dụng như: phần mềm văn phòng OpenOffice, thư điện tử trên máy trạm Mozilla ThunderBird, trình duyệt web Mozilla FireFox và bộ gõ tiếng Việt Unikey, hệ điều hành máy trạm Ubuntu, ...; hệ quản trị cơ sở dữ liệu và môi trường phát triển phần mềm. PMNM sẽ giúp khuyến khích, tạo điều kiện để các doanh nghiệp công nghệ thông tin (CNTT) trong nước phát triển sản phẩm của mình, từng bước tham gia vào thị trường phần mềm ở khu vực và trên thế giới.
Phần mềm mã nguồn mở (PMNM) là những chương trình máy tính được cung cấp cùng với mã nguồn và bản quyền sử dụng mã nguồn, cho phép người sử dụng có thể tự do cài đặt, chỉnh sửa và phân phối lại chúng mà không phải chi trả phí bản quyền sở hữu trí tuệ cho cộng đồng tác giả.
Năm 2009, Sở Thông tin và Truyền thông thành phố đi đầu trong việc triển khai sử dụng thử nghiệm PMNM trong nội bộ Sở, mang lại hiệu quả thiết thực, tiện ích, phục vụ tốt công tác. Cùng với đó, Sở chủ động phối hợp với một số quận, huyện tổ chức nhiều lớp đào tạo, đội ngũ cán bộ chuyên trách CNTT ở các sở, ngành huyện, thành phố bước đầu tiếp cận sử dụng danh mục sản phẩm PMNM vào hoạt động của cơ quan, đơn vị. Công tác triển khai cài đặt phần mềm nguồn mở trong các cơ quan Nhà nước thành phố Hải Phòng cũng được quan tâm hơn để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công việc. Đến nay, số máy trạm được cài đặt đạt tỷ lệ 77%. Đa số sở, ngành, quận, huyện đã tổ chức lớp tập huấn cán bộ, công chức trong cơ quan về hướng dẫn sửdụng PMNM, nội dung tập huấn hướng dẫn cài đặt và sử dụng các phần mềm: Open Office, Thunderbird, Mozilla Firefox và Unikey. Tỷ lệ cán bộ, công chức được tập huấn, hướng dẫn sử dụng PMNM năm 2009 là 75% (theo báo cáo của các đơn vị). Công tác cài đặt và tổ chức tập huấn sử dụng các PMNM đã được triển khai tương đối tốt tại các đơn vị. Số cán bộ công chức sử dụng PMNM trong công việc là: 55%. Riêng tại Sở Thông tin và Truyền thông 100% số cán bộ công chức được tập huấn sử dụng PMNM và 100% máy tính được cài đặt phần mềm này, 80% số cán bộ công chức sử dụng thành thạo PMNM trong công việc.
Tuy nhiên, qua hơn một năm ứng dụng, PMNM có nhiều vấn đề nảy sinh cần khắc phục. Theo ông Nguyễn Anh Dũng, trước tiên là về nhận thức của một bộ phận về khái niệm PMNM còn hạn chế. Nhiều nơi, nhiều lúc một số cán bộ, công chức khi được hỏi về phần mềm này còn lơ mơ, chưa hiểu rõ về tính năng, tác dụng hiệu quả của nó. Trong khi đó, khái niệm PMNM còn mới đối với người dùng, đòi hỏi phải có thời gian tiếp cận. Một số phần mềm được sử dụng nhiều là Unikey và FireFox, các phần mềm như Open Office, Thunderbird ít được sử dụng. Tuy nhiên, việc khai thác, phát huy tốt tính năng, tác dụng của nó tại một số đơn vị có nơi chưa đúng dẫn đến công tác chỉ đạo thực hiện bị hạn chế và việc triển khai tại đơn vị chưa tốt. Ngoài ra, là khó khăn về kinh phí dành cho chương trình. Cụ thể, kinh phí cho triển khai Kế hoạch PMNM được Trung ương hỗ trợ các địa phương theo Quyết định số 50/QĐ-TTg chưa được cấp trong năm 2009.
| Để ứng dụng PMNM một cách hiệu quả, theo khuyến cáo của một số chuyên gia CNTT, người dùng nên nắm rõ lợi ích, nguyên tắc hoạt động của từng loại hình PMNM để từ đó lựa chọn, chuyển đổi sang PMNM phần mềm nguồn mở hữu dụng, phù hợp. |
Những lợi ích từ việc ứng dụng các PMNM vào công tác quản lý, điều hành của các cơ quan Nhà nước thời gian qua là không thể phủ nhận. Vấn đề đặt ra là các địa phương, đơn vị triển khai ứng dụng như thế nào, hiệu quả đến đâu. Năm 2010, Sở Thông tin và Truyền thông tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với UBND thành phố thúc đẩy sử dụng sản phẩm PMNM trong hoạt động của cơ quan Nhà nước trên địa bàn thành phố. Bên cạnh đó, thành phố quan tâm tăng nguồn kinh phí hỗ trợ triển khai phần mềm này hằng năm cho các địa phương. Các sở, ngành, quận, huyện đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ cán bộ CNTT hiểu rõ hơn về tính năng, tác dụng, lợi ích của việc ứng dụng phầm mềm nguồn mở vào phục vụ công việc hằng ngày…
Tiến Đạt