Tảo hôn và hôn nhân cận huyết tăng do dịch Covid-19

Tỉ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết còn cao

Theo Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai, tình hình tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai trong năm 2020 có chiều hướng gia tăng (tăng 21 người so với năm 2019). Tình trạng này xảy ra nhiều nhất ở các huyện như Si Ma Cai, Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát. 

Nguyên nhân của tình trạng trên là do ảnh hưởng của tập quán lạc hậu, ăn sâu vào nhận thức của người dân, chi phối trong đời sống, sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số. Cùng với đó, năm 2020, do ảnh hưởng từ dịch Covid-19, học sinh nghỉ học dài ngày, bố, mẹ đi làm ăn xa ở Trung Quốc không về được, không có ai chăm sóc nên dẫn đến tình trạng các em có ý định tự về chung sống với nhau như vợ chồng.  

Bên cạnh nhận thức của đồng bào thì năng lực, trình độ của cán bộ làm công tác tuyên truyền ở tuyến cơ sở cũng còn yếu, hiệu quả chưa cao; cùng với đó các địa phương chưa có các giải pháp hữu hiệu và chế tài đủ sức răn đe nhằm giảm thiểu, ngăn chặn tình trạng tảo hôn đang diễn ra tại địa bàn.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Nhung, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai: hiện nay tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh, việc kiểm tra, đánh giá để sớm phát hiện và ngăn chặn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thông vẫn còn nhiều hạn chế. Khi phát hiện được thì chưa kiên quyết xử phạt dẫn đến các trường hợp vi phạm vẫn còn xảy ra.  

Nhiều biện pháp được triển khai

Tảo hôn, hôn nhận cận huyết thống không chỉ vi phạm quy định của Luật Hôn nhân gia đình mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống, cuộc sống, tâm sinh lý và sự phát triển thể chất của trẻ em. Trước những ảnh hưởng nặng nề và lâu dài do vấn nạn này gây ra, tỉnh Lào Cai đã vào cuộc quyết liệt và tích cực nhằm từng cải thiện tình hình.

Trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã tích cực triển khai nhiều biện pháp theo Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số”. Trong đó, phát huy vai trò của trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia công tác tuyên truyền, vận động xoá bỏ những hủ tục lạc hậu trong hôn nhân. 

Nhiều biện pháp, cách làm hay đã được nhiều địa phương áp dụng để giảm thiểu nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thông. Trong đó, huyện Mường Khương đã thực hiện việc phát tờ rơi, tuyên truyền, tư vấn tại các mô hình phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Trong năm 2020, huyện đã tổ chức hơn 50 buổi truyển thông đến hơn 1.300 người dân trên địa bàn, nhằm nâng cao nhận thức cho người dân. 

Một số huyện trên địa bàn tỉnh cũng đã ban hành nghị quyết về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống như thị xã Sa Pa, huyện Bắc Hà; đưa tiêu chí không tảo hôn, hôn nhân cận huyết vào quy định trong hương ước các dòng họ và quy ước thôn, bản. Bằng nhiều biện pháp được triển khai, trong năm qua, Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai đã phối hợp cùng các huyện, thị xã, thành phố tuyên truyền, vận động và ngăn chặn được 132 người có ý định về chung sống với nhau như vợ chồng. 

Tuy nhiên, hiện nay tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai còn diễn biến phức tạp. Công tác quản lý, ngăn chặn, phòng tránh tại những vùng này là nhiệm vụ khó khăn. Để đạt được mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, cơ bản giảm thiểu tình trạng tảo hôn và chấm dứt hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai, đòi hỏi nhiều biện pháp hơn nữa từ các địa phương để ngăn chặn các hành vi vi phạm ngay từ cơ sở.