Tạo ra nhiều giống thuỷ đặc sản mới cung ứng cho người nuôi

Những năm qua, Trung tâm giống thuỷ đặc sản tỉnh đã thuần dưỡng và cho sinh sản thành công các giống cá quý, hiếm... Năm 2005, Trung tâm tổ chức sinh sản thành công cá chép lai 3 máu (V1) với ưu thế lớn nhanh, thịt ngon, mã đẹp, thích ứng rộng... Năm 2006, Trung tâm tiếp tục cho sinh sản hàng loạt cá rô phi đơn tính đực, mỗi cá thể nuôi thương phẩm nặng tới 0,7 - 0,8 kg với chất lượng thịt thơm ngon, chóng lớn, không có xương dăm. Năm 2008, Trung tâm thuần dưỡng, cho sinh sản nhân tạo thành công cá lăng chấm loại cá quý hiếm trước kia chỉ khai thác trên sông Đà, sông Hồng phía thượng nguồn nước chảy xiết. Năm 2008, Trung tâm lại nuôi thử nghiệm thành công cá chình trên bể, mang lại hiệu quả kinh tế khá, nuôi thuần dưỡng cá chày mắt đỏ đang có nguy cơ bị tuyệt chủng để tiến tới cho sinh sản nhân tạo; nghiên cứu sản xuất giống cua đồng và sản xuất thành công 10 triệu con cá rô đồng giống cung cấp cho số hộ nuôi đang được nhân rộng và hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với nuôi cá truyền thống, có thể cho lãi ròng 200 triệu đồng/ha/năm... 9 tháng đầu năm 2010, Trung tâm đã sản xuất gần 110 triệu con giống thuỷ sản các loại; trong đó, trên 60 triệu con cá truyền thống, 27 triệu con cá chép V1, 10 triệu con cá rô đồng, 7 vạn con cá rô phi đơn tính đực, 5 nghìn con cá lăng chấm... Ngoài ra, Trung tâm còn ương 120 vạn con cá hương, cá giống và đã chuẩn bị 1,5 tấn cá bố mẹ hậu bị cung cấp cho các trạm, trại sản xuất giống trong tỉnh, trong khu vực để sản xuất giống cho các cơ sở, các hộ tổ chức nuôi thả trong năm 2011. Năm 2011 và các năm tiếp theo, Trung tâm tiếp tục nuôi dưỡng thuần thục để cho sinh sản các giống thuỷ đặc sản hiện tại người nuôi đang rất cần như: Ba ba gai, ba ba trơn, trắm đen, lóc bông, quả đen, bống tượng, chạch... Đặc biệt là hoàn chỉnh công nghệ để sản xuất hàng triệu con cá lăng chấm giống mỗi năm, xây dựng quy trình nuôi cá lăng chấm thương phẩm tại địa phương và sản xuất giống cá rô đầu vuông Hậu Giang. Ngay trung tuần tháng 9-2010, Trung tâm đã nhập đàn cá bố mẹ giống cá rô đầu vuông Hậu Giang để nuôi thuần thục và cho đẻ ngay trong năm 2011. Giống cá rô đầu vuông Hậu Giang có thể đạt trọng lượng 0,6 - 0,7 kg/con, tăng trọng mỗi tháng có thể đạt 0,1kg và cá thương phẩm đang có giá 150 nghìn đồng/kg, gấp 2 - 3 lần cá rô đồng đang bán trên thị trường.

Đồng chí Nguyễn Viết Huệ, Giám đốc Trung tâm cho biết: Trung tâm được đầu tư 8 tỷ đồng (trong chương trình giống thuỷ sản quốc gia) nâng cấp cơ sở hạ tầng gồm: Ao nuôi, bể đẻ, bể ấp, bể ương, xây dựng trạm bơm, trạm biến áp..., thực hiện từ năm 2007 đến hết năm 2011 để trở thành Trung tâm giống thuỷ đặc sản vùng phía Nam Đồng bằng sông Hồng. Hiện nay, Trung tâm đang nuôi 2000 cá lăng chấm do Trung tâm sản xuất ra giống, mỗi cá thể đã đạt trọng lượng 0,3 - 0,4 kg. Cái khó của sản xuất giống cá lăng chấm là trứng của cá mẹ "chín" không đồng loạt. Muốn sản xuất được giống, cán bộ Trung tâm phải lấy trứng thăm dò từng con, dự định ngày, giờ tiêm thuốc kích thích để lấy trứng phối trộn với sẹ cá bố mới cho ấp nở thành cá bột. Cá bố cũng phải tiêm thuốc kích thích rồi mới mổ bụng lấy sẹ. Ấp trứng cá cũng khá công phu nếu không sẽ bị ung hàng loạt; ương giống phải đặc biệt quan tâm đến thức ăn cho từng thời kỳ để cá đỡ thất thoát và khoẻ mạnh.

Thành công nhất trong những năm qua là Trung tâm sản xuất được giống cá chép lai 3 máu ngoại (V1) cung cấp đủ và thoả mãn giống cho người nuôi. Chính do lớn nhanh, chất lượng thịt ngon, ít bị bệnh, giá cá thương phẩm cao... người nuôi thả rất "mê" và hiệu quả cao nên liên tục được nhân rộng. Trung tâm hiện nay mỗi năm có thể sản xuất 27 - 30 triệu con giống. Cá chép V1 giống của Trung tâm cũng như của 22 trại sản xuất giống cá nước ngọt trên địa bàn tỉnh không chỉ là địa chỉ tin cậy của người nuôi thuỷ sản trong tỉnh mà là điểm hẹn hàng năm của các hộ nuôi trồng thuỷ sản các tỉnh miền Bắc như Ninh Bình, Hà Nam, Thái Bình, Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên.... về mua giống. Trung tâm có hệ thống nâng nhiệt độ nên giống cá nói chung và cá chép V1 nói riêng luôn được sản xuất sớm hơn so với các trại sản xuất giống khác, thu hút được người nuôi tìm đến nhiều.

Ngoài kế hoạch du nhập, thuần dưỡng, nuôi vỗ thành thục và cho sinh sản nhân tạo thành công các giống thuỷ đặc sản mới, giống đang có nguy cơ tuyệt chủng, Trung tâm vẫn đau đáu nỗi niềm cải tạo đàn cá rô phi nuôi của địa phương. Do nhiều nguyên nhân, trong đó có các cơ sở cung ứng giống đã đưa "nhầm" đàn cá rô phi chưa được cải tạo về nuôi nên trọng lượng cá thể nhỏ mà sinh sản nhanh, giá trị thương phẩm thấp... người nuôi "dị ứng" với loại cá rô phi. Hiện tại, cá rô phi nhỏ giá chỉ bằng 1/2 - 2/3 cá rô phi đơn tính đực mà bán ít người mua. Một cuộc "cách mạng" xây dựng mô hình tại các địa phương bằng chính giống do Trung tâm sản xuất ra với những ưu đãi có thể để nông dân tham quan, học tập và làm theo./.

Tuấn Anh