Sáng 22/11, tại Hòa Bình, Cục quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai (Bộ NN&PTNT) tổ chức Hội nghị "Chủ tịch UBND cấp huyện các tỉnh, thành phố có đê từ cấp III đến cấp đặc biệt năm 2024". Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Đinh Công Sứ chủ trì Hội nghị.

Hội nghị thu hút hơn 460 đại biểu đến từ 21 các tỉnh, TP, đại diện một số bộ, ngành, cơ quan, tổ chức... thảo luận, cho ý kiến đóng góp và thống nhất một số giải pháp trọng tâm nhằm bảo đảm an toàn đê điều trong thời gian tới.

Sự tàn khốc liệt của thiên tai

Đến thời điểm hiện tại, đã xảy ra 9 cơn bão, 232 trận mưa lớn, ngập úng, lũ, lũ quét, sạt lở đất; nhiều trận dông lốc, động đất và gió mạnh, sóng lớn trên biển. Trong đó, bão số 3 (bão Yagi tháng 9/2024) là cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền, với nhiều đặc điểm chưa từng có tiền lệ, là siêu bão với cường độ rất mạnh (khi đổ bộ gió cấp 13-14, giật cấp 16-17), sức tàn phá rất lớn, thời gian lưu bão trên đất liền kéo dài, phạm vi ảnh hưởng rất rộng; hoàn lưu bão gây mưa lớn diện rộng toàn Bắc Bộ và Thanh Hóa (lượng mưa trong 10 ngày đầu tháng 9/2024 cao hơn 4-6 lần so với trung bình nhiều năm, phổ biến từ 400mm-600mm, có nơi mưa trên 700mm...).

Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia ông Hoàng Phúc Lâm cho biết: Trong 3 tháng sắp tới, khoảng 50 - 55% khả năng La Nina xuất hiện. Sau đó, hiện tượng ENSO khả năng dần trở lại trạng thái trung tính với xác suất từ 55 - 70% từ khoảng tháng 3 đến tháng 5/2025 và nhiều khả năng duy trì trạng thái trung tính trong những tháng còn lại của năm 2025.

Ông Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cho rằng: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan, vai trò trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong ứng phó với vấn đề quản lý đê điều càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các Chủ tịch UBND không chỉ là người đứng đầu cơ quan hành chính mà còn là những người đưa ra quyết định quan trọng liên quan đến việc bảo vệ an toàn công trình hạ tầng này, góp phần bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân ở những vùng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thiên nhiên.

Tổng kiểm tra, đánh giá hiện trạng đê điều

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh, thời gian tới các tỉnh, thành phố cần khẩn trương tổ chức tổng kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình đê điều sau lũ trên địa bàn, xác định trọng điểm xung yếu đảm bảo phù hợp với thực tế, cập nhật, bổ khuyết phương án bảo vệ; quan tâm bố trí nguồn lực của địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để tu bổ, kiên cố hóa và duy tu bảo dưỡng đê điều, đảm bảo các tuyến đê đủ cao trình, mặt cắt thiết kế, chống được lũ lớn, dài ngày; quản lý chặt chẽ đất trong hành lang bảo vệ đê, bãi sông, lòng sông đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về đê điều và quy hoạch được duyệt để đảm bảo không gian thoát lũ.

Riêng với cấp huyện, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đề nghị chính quyền nhận thức đúng, đầy đủ, trách nhiệm về công tác phòng, chống thiên tai và đảm bảo an toàn hệ thống đê điều; Chỉ đạo tuần tra, canh gác, đánh giá hiện trạng tuyến đê để kịp thời phát hiện sự cố đê điều; Xây dựng tốt các kịch bản ứng phó để đảm bảo không bị động bất ngờ. Các địa phương phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao theo quy định của Luật Đê điều, Luật Phòng, chống thiên tai và các văn bản chỉ đạo của cơ quan cấp trên; Tập trung huy động các nguồn lực để sớm sửa chữa, khắc phục các sự cố, hư hỏng của đê điều do đợt lũ vừa qua (hoàn thành trước mùa lũ năm 2025).

Các địa phương bảo vệ không gian thoát lũ, quản lý hành lang bảo vệ đê, bãi sông, lòng sông theo quy định của pháp luật về đê điều và quy hoạch được duyệt; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về đê điều; Tổ chức diễn tập, đào tạo, nâng cao năng lực cho các lực lượng tham gia ứng phó hộ đê, xử lý sự cố đê điều; Chỉ đạo các xã ven đê định kỳ tổ chức phát quang đảm bảo yêu cầu công tác tuần tra canh gác, phát hiện sự cố và thực hiện nghiêm công tác tuần tra canh gác bảo vệ đê điều trong mùa mưa lũ theo đúng quy định; Quan tâm đầu tư nâng cấp hệ thống đê điều đảm bảo yêu cầu chống lũ theo tần suất thiết kế, nâng cao khả năng chống chịu với lũ lớn, dài ngày; Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng để chủ động, tích cực thực hiện công tác phòng chống thiên tai, bảo vệ hệ thống đê điều.

Ngoài ra, các địa phương cần thường xuyên thực hiện cải tạo, nạo vét bồi lắng, thanh thải lòng dẫn; xử lý các khu vực co hẹp dòng chảy cục bộ trên địa bàn để tăng khả năng thoát lũ; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và kiên quyết xử lý dứt điểm các vụ vi phạm pháp luật về đê điều, không để phát sinh vi phạm mới. Trên cơ sở thực tế mưa lũ đã xảy ra, tổ chức nghiên cứu, đánh giá trong quá trình rà soát, xây dựng các quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng của địa phương cho phù hợp.