Mấy ngày vừa qua, thông tin thị trường cung cấp tràn lan các thiết bị giúp các cuộc gọi qua điện thoại bị nghe lén một cách dễ dàng đã khiến người dân rất hoang mang. Hành vi này rõ ràng đã xâm phạm đến quyền riêng tư, thế nhưng vẫn chưa bị cơ quan chức năng "sờ gáy".
| |
| Một trang web rao bán thiết bị nghe lén |
Nghe lén từ nhà ra công sở
Anh Lê Văn Toàn, chủ nhà hàng H.T ở quận Phú Nhuận chia sẻ: "Mấy ngày nay, tôi nghe nhiều về chuyện "bị nghe lén điện thoại" và rất lo lắng, ngẫm lại thấy thời gian qua mình cũng gặp phải nhiều chuyện chẳng ra sao trong làm ăn, bị "thọc gậy bánh xe" và rò rỉ thông tin cũng nhiều. Hôm qua tôi đã cho người nhà rà soát toàn bộ khu vực phòng, bàn làm việc, phòng ngủ... nhưng chưa phát hiện thiết bị nghe lén. Tuy vậy, từ nay tôi vẫn hết sức cẩn trọng trong mọi cuộc điện thoại làm ăn. Đúng là thời buổi khó khăn, đến điện thoại của mình mà mình còn chẳng tin tưởng được", anh Toàn bức xúc.
Tâm trạng của anh Toàn là tâm trạng chung của nhiều người trong giới làm ăn hiện nay. Việc các thiết bị nghe lén được bày bán và sử dụng phổ biến làm họ nơm nớp lo lắng cho việc bảo mật thông tin kinh doanh của mình. Anh Hồ Vũ, giám đốc một công ty kinh doanh thiết bị vi tính đã thuê hẳn một chuyên gia về thiết bị điện tử, cứ nửa tháng một lần đến công ty rà soát toàn bộ xem có dấu hiệu bị nghe lén điện thoại hay không. Sự việc này xảy ra ngay sau khi anh phát hiện mình bị đặt thiết bị nghe lén điện thoại bởi một người cộng tác cũ. Sau khi tách ra làm ăn, anh Vũ không hiểu sao một thời gian dài, hầu hết các "mối" đang định mua hàng của mình, bỗng chuyển sang mua của người cộng tác cũ, vì được chào giá thấp hơn cho cùng chủng loại sản phẩm.
Hiện tượng "nghe lén điện thoại" không chỉ gây hoang mang trong giới kinh doanh. Ngay tại một phòng bán hàng của một công ty khai thác quảng cáo, nhiều nhân viên đã âm thầm kiểm tra khu vực làm việc của mình. Trong một môi trường cạnh tranh cao, mỗi người mang trên lưng một gánh nặng doanh số, thì bản thân các nhân viên đều cho rằng, chuyện "nghe lén" nhằm "hớt tay trên" khách hàng của nhau là rất có thể xảy ra.
Trong giới hạn một gia đình, thời gian qua, đã không ít tổ ấm rơi vào cảnh lục đục vì bỗng dưng phát hiện ra bạn đời đang "nghe lén" mình, hoặc bỗng dưng thấy nhiều "thông tin mật" bị lộ nên đâm ra nghi kị nhau. Chị Phan Thu Lệ, nhân viên hành chính công ty dịch vụ Lê Phát chia sẻ: "Chị bạn cùng công ty nghe tôi than thở dạo này chồng tôi hơi khang khác, đã khuyên tôi nên sử dụng thiết bị nghe lén điện thoại nhằn kiểm soát xem chồng đang làm gì, có "cặp kè" với ai không. Chị ấy cho tôi số điện thoại người bán máy, vì chị cũng đang lắp thiết bị nghe lén điện thoại chồng. Nhưng tôi từ chối vì thấy làm vậy xâm phạm quyền riêng tư, thiếu tôn trọng nhau quá. Mới đây, chị bạn kể, chị chưa kịp khám phá ra điều gì khả nghi ở chồng thì đã bị chồng phát hiện ra hành vi không hay ho, nên giữa hai vợ chồng một phen lục đục".
Nên xử lý cả hành vi của người bán lẫn người mua
Trong vai người tìm mua thiết bị nghe lén trên mạng, người viết đã có cơ hội tiếp cận với vô vàn "nhà cung cấp", để thấy mức độ buôn bán và sử dụng tràn lan của sản phẩm này. Hiện tại, hai loại thiết bị nghe lén phổ biến nhất được rao bán là phần mềm và thiết bị viễn thông lắp đặt phục vụ việc nghe lén.
| |
| Cần xử lý hàng vi bán và mua thiết bị nghe lén |
Thiết bị viễn thông dùng lắp đặt có vẻ được dùng phổ biến hơn, vì dễ sử dụng cho mọi đối tượng. Theo tham khảo nhiều trang web bán sản phẩm này, thì giá dao động từ 600 ngàn đến trên một triệu đồng. Trong đó, được ưa chuộng là máy nghe lén điện thoại có chức năng cài đặt tự động gọi lại vào máy người sử dụng, chỉ nhỏ bằng nửa hộp diêm, sử dụng rất đơn giản, chỉ cần đặt ở nơi muốn theo dõi sau đó gọi vào số thuê bao của chiếc sim mà người dùng đã cho vào thiết bị, thiết bị sẽ tự kích hoạt và thu âm thanh xung quanh nơi đặt thiết bị rồi truyền đến điện thoại người dùng để có thể nghe trực tiếp qua điện thoại của mình. Nhiều trang web thậm chí còn đăng giá "giảm cực sốc" cho thiết bị nghe lén như bất cứ sản phẩm dân dụng nào.
Về phía các phần mềm, giá cả của một phần mềm loại "hiện đại, cao cấp và bền nhất hiện nay" vào khoảng từ 1- 2 triệu đồng. Người bán có tên Vĩnh, cam đoan phần mềm rất dễ cài đặt, nếu người mua không làm được thì bên bán có thể cử người đến "cài tận nhà". Ông Vĩnh còn khuyên "nên mua phần mềm xài bền mà khó phát hiện hơn, chứ ba cái hàng lắp đặt rủi ro cao lắm, nó bắt được là có bằng chứng liền, không như phần mềm, đố mà tìm ra...".
Như vậy, rõ ràng có hai khía cạnh cần nói đến ở hành vi nghe lén điện thoại trên, đó là hành vi của người sử dụng thiết bị nghe lén và hành vi tiếp tay của người bán.
Về điều này, Luật sư Huỳnh Phước Hiệp, Trưởng văn phòng Luật sư Huỳnh Phước Hiệp, đoàn Luật sư TPHCM cho biết: Điều 38 Bộ Luật dân sự đã quy định rõ: “Bí mật đời tư của cá nhân; thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức thông tin điện tử khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật”. Trên thực tế, nhiều người nghĩ rằng vi phạm điều này cũng chỉ là vi phạm về dân sự và cũng chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính, xin lỗi và phải bồi thường, nên với những người "có điều kiện" thì đâu có gì phải sợ. Tuy nhiên, đó chỉ là ở mức độ ít nghiêm trọng. Trường hợp nghiêm trọng thì vẫn có thể bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm, (Điều 125 Bộ luật hình sự). Chưa tính tới tình huống nếu làm lộ bí mật nhà nước thì mức phạt có thể tới 7 năm tù (điều 264 BLHS).
Trường hợp người cung cấp các thiết bị, phần mềm nghe lén này cố tình câu kết với người mua để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì cũng là đồng phạm và phải chịu trách nhiệm pháp luật với vai trò đồng phạm.
Ngọc Mai