Học theo dàn ý, ghi điểm cao bằng những sáng tạo mở rộng là một trong những bí quyết đạt thủ khoa kỳ tuyển sinh 2009 của Vũ Thị Phương, nữ sinh năm thứ nhất khoa quốc tế học, ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội.
Với cách học và làm bài khoa học, Vũ Thu Phương (cô nữ sinh quê Phú Thọ) đã đạt thủ khoa toàn quốc khối C trong kỳ tuyển sinh 2009 với 27 điểm ba môn (Văn 9, Sử 8,5, Địa 9,5).
Học Văn: Nắm ý chính thôi chưa đủ
Theo Phương, phương pháp học văn tốt nhất là kết hợp đọc và viết. Trước hết phải đọc tác phẩm, nắm được nội dung, ý nghĩa, chi tiết hình ảnh độc đáo của tác phẩm, rồi đọc thêm tài liệu tham khảo để bổ sung kiến thức. Sau đó, người học phải tập viết nhiều lần trên giấy, để nhớ được những nội dung chính của tác phẩm và rèn sự phát triển tư duy của mình. ”Em thường viết nhiều lần ra giấy nháp hoặc giấy thi và thấy cách học này rất hiệu quả”.
Về cách học ôn môn văn, Phương thường ôn theo bài, theo đề. “Tức là mình sẽ ôn từng tác phẩm với những nội dung chính, sau đó tìm những đề liên quan đến tác phẩm đó. Ví dụ, tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam có thể tìm được nhiều đề liên quan như: Phân tích tác phẩm, Bình giảng tác phẩm hoặc phân tích một nhân vật trong tác phẩm hay so sánh giá trị nội dung, nghệ thuật với một tác phẩm khác cùng thể loại …”, Phương giải thích. Ngoài ra, khi học ôn, Phương cũng tìm tòi, tích lũy cho mình những kiến thức mở rộng, để có thể so sánh, liên tưởng với nội dung của từng bài.
 |
| Nguyễn Thu Phương rạng rỡ trong bộ trang phục dành cho thủ khoa của ĐH Quốc gia Hà Nội. |
Cũng theo Phương, khi làm một bài văn trước tiên phải nêu đủ các ý chính nhưng chỉ như thế thôi thì chưa đủ. Vì nếu chỉ nêu được ý chính của tác phẩm thì bài nào cũng như bài nào. Muốn gây được ấn tượng với người chấm, bài viết cần phải có điểm nhấn, đó là điểm khác biệt, khiến bài viết của mình nổi bật hơn các bài khác. Để làm được điều này, theo “thủ khoa”, người viết cần có những kiến thức mở rộng. “Để có kiến thức mở rộng bài viết, làm bài viết của mình sâu hơn thì em phải đọc thêm tài liệu tham khảo. Ví dụ, trong tác phẩm em nhận thấy có hình ảnh cánh chim là hình ảnh hay, mình thấy thích thì em “đầu tư” cho nó hơn bằng cách liên hệ với hình ảnh cánh chim ở những tác phẩm khác, xem nó có gì đặc biệt, sau đó đưa ra những cảm nhận, nhận xét của cá nhân”. Phương nói.
Theo cô “thủ khoa” này, phần tác giả, tác phẩm là phần rất quan trọng và dễ “ăn điểm” của một bài tập làm văn nhưng hầu như thí sinh thường ít “chăm sóc” đến phần này. Do đó, sẽ rất sai lầm nếu bỏ qua phần tác giả, tác phẩm vì phần này thưởng chiếm khoảng hai điểm trong mỗi bài văn. Trong khi đó, phần này không quá nhiều và cũng không khó học, có thể chỉ cần học kiến thức trong sách giáo khoa là đủ. Tuy nhiên khi làm bài, người học không thể bê nguyên những gì có trong sách có vào bài viết mà phải truyền cảm xúc của mình vào trong đó, phải đưa được những so sánh đánh giá vị trí tác giả, tác phẩm trong nền văn học Việt Nam hoặc văn học trên thế giới. "Phần này là phần đầu tiên của thân bài nên không thể viết qua loa được nhưng cũng không nên làm quá dài. Em thường làm phần này khoảng hai mặt của tờ giấy thi”, Phương chia sẻ.
Trong một bài văn, phần mở bài, thân bài, kết luận đều quan trọng như nhau. Nhưng theo Phương, nên đầu tư hơn để tạo ấn tượng ngay từ đầu cho người chấm. Có thể trình bày mở bài theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Cách gián tiếp thường độc đáo hơn nhưng nếu trong thời gian ngắn mà chưa nghĩ được thì có thể dùng cách mở bài trực tiếp.
Tuy nhiên, Phương cũng lưu ý một điểm tối kị của bài viết là thiếu hoặc làm quá sơ sài phần kết luận. “Các bạn nên chia thời gian cho từng phần. Phần kết luận cũng có vị trí quan trọng như phần mở bài. Do đó, nếu mở bài làm 10 dòng thì kết luận mình cũng phải làm 10 dòng, tức mở bài và kết luận phải cân nhau”, Phương bật mí.
Học Sử: Nhớ từng chùm sự kiện
Trong ba môn thi, Phương sợ nhất là môn Sử bởi môn này nhiều sự kiện, vừa dài vừa khó nhớ. Do đó, phương đầu tư nhiều thời gian cho môn học này nhất.
Cách học của Phương là học theo từng mốc thời gian, từng sự kiện. Trước hết, Phương dùng bút nhớ đánh dấu các mốc sự kiện quan trọng, sau đó thống kê ra giấy. Để nhớ được các sự kiện, Phương thường tìm cho chúng một mối liên hệ. Như vậy khi nhắc đến một mốc thời gian Phương có thể nhớ ra tất cả các sự kiện liên quan.
Ngoài ra, cô thủ khoa này cũng tiết lộ một cách học khác cũng dễ thuộc bài là học cùng bạn bè. “Bạn có thể rủ một người bạn học cùng, hoặc tranh thủ giờ ra chơi, một bạn hỏi ngày tháng, một bạn trả lời nội dung sự kiện. Em thấy cách học này vừa dễ nhớ, vừa nhớ lâu”, Phương tâm sự.
Để bài thi đạt điểm cao, theo Phương phải đọc kỹ đề, trước khi làm bài nên bỏ ra khoảng 10 phút để gạch ra giấy nháp các ý, các nội dung so sánh để biết những nội dung cần trình bày vào bài thi. “Làm như vậy, bài làm của mình sẽ không bị sót ý, vừa đảm bảo được tính hệ thống và tiết kiệm thời gian suy nghĩ”, Phương nói.
Dù là bài thi môn Sử, nhưng Phương cho rằng cũng cần viết theo bố cục ba phần: mở bài, than bài, kết bài. Phần thân bài viết theo hệ thống ý rành mạch, các ý có thể đánh dấu 1, 2, 3. Các mốc thời gian cần phải thống kê thật chính xác, nếu không nhớ chính xác thì nên bỏ qua. “Thiếu có thể không sao nhưng nếu ghi sai thì sẽ bị trừ điểm”, Phương căn dặn.
Học Địa: Không được chủ quan
Theo Phương, tâm lý của các bạn thi khối C thường chủ quan với môn địa vì có cảm giác nó gần gũi với đời sống thực tế, dễ học. Nhưng thực tế môn địa cũng rất “hóc” vì có nhiều số liệu. “hầu như mỗi phần có một bảng số liệu nên mình phải tìm phương pháp học, bảng ấy như thế nào để dễ nhớ. Thông thường thì em viết ra hoặc tìm quy luật của một bảng để nhớ từng số liệu”, Phương nói
Môn Đia lý bao gồm nhiều phần, mỗi phần có nhiều bài nên Phương đã chọn cách học từng phần một, có hệ thống, chứ không học tràng giang đại hải. Tuy không đồng tình với cách học tủ học lệch nhưng theo Phương nên đầu tư nhiều cho phần các vùng. Bởi lẽ, bai thi nào cũng có phần vùng, hơn nữa kiến thức của phần vùng thường bao quát các phần kia.
Về phần bài tập địa, theo Phương rất dễ "ôm trọn" điểm nếu xác định đúng dạng biểu đồ. Tuy nhiên nếu xác định sai, bạn sẽ sai hết. Phương mách nước: “Ngay từ khi học mình phải biết tổng quát, phân thành các dạng biểu đồ. Mỗi dạng có những cụm từ định nghĩa riêng nên khi đọc đề thi xong các bạn nên gạch chân các cụm từ quan trọng để xác định đúng dạng biểu đồ, tránh nhầm lẫn mất điểm”.
Không nên xem phim khi ôn thi
Theo quan điểm của Phương, học là cả một quá trình, không nên dồn sức chạy nước rút ở mấy tháng giáp thi. Do đó, thí sinh nên tránh căng thẳng ở tháng gần thi, phải phân bổ thời gian ăn, ngủ, nghỉ, thư giãn thật hợp lý, tuyệt đối không nên học cố, học ép.
Phương cũng có lời khuyên với những bạn có tâm lý sợ ngủ vì chưa học hết bài hoặc cảm thấy dằn vặt mỗi khi chót ngủ nhiều: “Em cũng từng rất buồn ngủ nhưng không dám đi ngủ vì suy nghĩ còn cả một lượng kiến thức lớn chưa học. Nhưng qua vài lần em thấy cách học này không hiệu quả. Sau đó, khi nào thấy buồn ngủ, em đi ngủ rồi đặt chuông báo thức, nếu không tự dạy được thì nhờ bố mẹ gọi dậy. Thời gian ôn thi em thường ngủ đến 10h mới dậy nhưng buổi tối có thể thức học đến 1-2h sáng hôm sau”, Phương kể.
Mỗi người có một cách để thư giãn nhưng theo Phương không nên xem phim trong thời gian ôn thi vì xem phim thường bị cuốn, căng thẳng và mất thời gian. Phương thường nghe nhạc, gặp gỡ nói chuyện với bạn bè mỗi khi cảm thấy căng thẳng. Đôi khi em than ngắn thở dài với bố mẹ để nhận được những lời động viên, giúp em có thêm động lực.
Ngoài việc chuẩn bị kiến thức, luyện phương pháp làm bài trước khi thi, theo “thủ khoa” thí sinh cũng có một tâm thế tốt, thật thoải mái, bình tĩnh trước khi vào phòng thi. “Mặc dù bài thi tuyển sinh có tính quyết định lớn, là bước ngoặt của cuộc đời nhưng mình nên coi nó như một bài kiểm tra trên lớp. Mình nên tạo những suy nghĩ thoải mái như những kiến thức này mình đã học rồi, không có lẽ gì mình không làm được. Trước khi vào phòng thi bạn có thể hít thở thật sâu để lấy lại bình tĩnh”, Phương chia sẻ.
Theo Đất Việt
