Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, hiện Việt Nam đang gấp rút chuẩn bị mọi giấy tờ liên quan để hoàn tất hồ sơ chuyển cho phía Trung Quốc xem xét bãi bỏ lệnh cấm nhập khẩu thịt lợn đối với Việt Nam.
Trung Quốc vẫn chưa đồng ý
Trước đó, từ năm 2012, Trung Quốc đã bắt đầu ban hành “lệnh” dừng nhập khẩu chính ngạch thịt lợn của Việt Nam khi dịch lở mồm long móng xuất hiện tại Việt Nam.
Ông Nam cho biết trong buổi làm việc mới nhất với Bộ nông nghiệp Trung Quốc, Đoàn công tác của Bộ NN&PTNT đã trao cho phía bạn hồ sơ khẳng định Việt Nam đã kiểm soát được dịch bệnh lở mồm long móng. Đồng thời đề nghị phía bạn sớm hoàn tất thủ tục dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu lợn từ Việt Nam vào Trung Quốc năm 2012.
Thứ trưởng Nam xác nhận phía Trung Quốc đồng ý giao Cục Thú y hai bên là cơ quan thường trực liên hệ với nhau thường xuyên để giải quyết các yêu cầu của hai bên. Cùng với đó, 2 nước cũng thống nhất hợp tác trong việc kiểm soát dịch bệnh ở các cửa khẩu biên giới.
Tuy nhiên, ông Nam cũng cho rằng, để hoàn tất việc này cần có thời gian và muốn sớm cần sự nỗ lực của cả hai bên để trao đổi, đàm phán, thống nhất với nhau.
“Hiện nay, dịch bệnh trên lợn vẫn diễn ra ở cả hai nước. Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cũng nói rằng, có nhiều nước châu Âu cũng muốn xuất khẩu thịt lợn vào Trung Quốc. Do đó, điều mà Bộ Nông nghiệp Trung Quốc quan tâm nhất chính là kiểm soát dịch bệnh. Hiện nay, Bộ NN&PTNT đã và đang chỉ đạo cơ quan Bộ tiếp tục đàm phán và làm việc với các cơ quan chức năng của Trung Quốc để sớm hoàn tất các thủ tục xuất khẩu thịt lợn sang Trung Quốc”- lãnh đạo Bộ NN&PTNT nhấn mạnh.
Khó có hiệu quả tức thì
Dù ngành nông nghiệp đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm tìm đầu ra cho thịt lợn, nhưng theo khảo sát của Báo PLVN, với giá heo hơi hiện nay, theo nhiều DN, người nuôi vẫn đang tiếp tục bù lỗ khoảng 1triệu đồng/ 100 kg lợn hơi. Và người nuôi chỉ có thể duy trì được sản xuất khi giá lợn hơi phải đạt ổn định ở mức 40 ngàn/kg.
Khi được hỏi tình trạng dư thừa thịt lợn trong nước có được giải quyết nếu thị trường chính ngạch được “khai thông”, ông Trần Hữu Cần, Giám đốc Công ty TNHH Tâm Lộc, TP. Hà Tĩnh cho rằng nỗ lực của ngành nông nghiệp sẽ khó mang lại hiệu quả kể cả việc đàm phán với Trung Quốc thành công.
Theo chủ DN chăn nuôi này, vì giá thành để sản xuất ra 1 kg lợn hơi tại Việt Nam là khá cao, khoảng gần 40 ngàn/kg. Vì thế nếu Trung Quốc đồng ý nhập lợn của Việt Nam thì mức giá họ mua chắc chắn sẽ không cao vì giá nội địa của Trung Quốc hiện đã xuống khá thấp, quanh mức 50 ngàn đồng/kg.
“Chi phí để đưa lợn sang bên ấy không hề rẻ, hơn nữa Trung Quốc còn yêu cầu là phải có hệ thống kho bãi tại biên giới để lưu kho 10 ngày để kiểm tra dịch bệnh trước khi nhập sang họ nếu xuất lợn sống. Còn nếu xuất lợn đông lạnh thì buộc phải có nhà máy cấp đông đạt tiêu chuẩn. Mà cả hai cái này Việt Nam chưa có và sẽ khó có trong ngắn hạn nên việc xuất lợn sang thị trường Trung Quốc nếu không nói lá không thể trong thời gian trước mắt”- ông Cần nêu quan điểm.
Ông Võ Việt Dũng, Tổng giám đốc Cty Anh Dũng (Cty chế biến thực phẩm Nam Hà Nội) có phần lạc quan hơn nhưng ông cũng không quá kỳ vọng vào việc mở cửa lại thị trường chính ngạch của Trung Quốc sẽ giúp giải quyết được nhiều cho tình trạng thừa thịt lợn trong nước hiện nay.
“Hy vọng thì tất nhiên là phải hy vọng. Nhưng sự hy vọng đó hiện thực khi nào là cả một vấn đề không đơn giản. Mọi vấn đề cần thời gian để xử lý. Quan trọng nữa là con người để xử lý các vấn đề một cách khoa học, có tầm, bền vững. Cái này phụ thuộc vào cơ chế rất nhiều.”- ông Dũng nói.
Khi được hỏi nếu Trung Quốc mở cửa thị trường, chúng ta có thể xuất khẩu sang nước này sản lượng thịt lợn là bao nhiêu? Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thành Nam cũng phải thừa nhận là rất khó để dự báo được lượng lợn xuất khẩu sang Trung Quốc. Ông Nam cũng cảm thấy lo ngại khi giá thịt lợn tại Trung Quốc ở thời điểm này cũng tương đương với giá ở Việt Nam nên rất khó để xuất lợn sang thị trường này.
Thị trường Trung Quốc: “Cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt”
Theo tìm hiểu Báo PLVN, năm 2016, thịt lợn tại thị trường Trung Quốc thiếu hụt nghiêm trọng do thiên tai dịch bệnh 2 năm trước đó, cộng với chính sách thắt chặt kiểm soát môi trường chăn nuôi, nên lượng lợn nái của Trung Quốc giảm gần một nửa khiến giá lợn hơi ở thị trường này thời điểm đó tăng chóng mặt, có lúc lên tới 4,2 USD/ kg lợn hơi.
Mặc dù vướng lệnh cấm nhập thịt lợn từ Việt Nam, và thời điểm đó chỉ có thể xuất qua bằng đường tiểu ngạch nhưng việc Trung Quốc tăng mua với giá rất cao đã đẩy ngành chăn nuôi lợn tại Việt Nam tăng trưởng nóng dẫn đến nguồn cung vượt cầu so với nhu cầu trong nước từ khoảng 40-50% đối với mặt hàng này.
Trao đổi với Báo PLVN, một số DN chăn nuôi cũng xác nhận, cuối năm 2016 Trung Quốc bắt đầu siết chặt nhập khẩu lợn sống qua biên giới bằng việc khởi tố bắt giam một số đầu nậu buôn lậu, cán bộ hải quan, biên phòng, thuế vụ...để nhằm bảo vệ các DN và người chăn nuôi của nước họ khi mà giá lợn trên thị trường cho thấy đã bình ổn ở mức khoảng 2,5 USD/kg. Ngay khi Trung Quốc hành động, lập tức giá lợn tại Việt Nam rớt thê thảm tạo ra một cuộc hỗn loạn cho người chăn nuôi trong nước.
