Phát biểu tại Tọa đàm, ông Đặng Thanh Sơn nhận định, tổ chức thi hành và theo dõi việc thi hành pháp luật (THPL) là nhiệm vụ nặng nề và không phải của riêng Bộ Tư pháp, mà là nhiệm vụ chung mà tất cả các Bộ, ngành, các địa phương trong cả nước. Nghị định số 59/2012/NĐ-CP của Chính phủ về theo dõi tình hình THPL là cơ sở pháp lý quan trọng để tổ chức theo dõi tình hình THPL, quy định cụ thể trách nhiệm, phạm vi, nội dung thực hiện nhiệm vụ theo dõi THPL của các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Tuy nhiên, qua 5 năm triển khai thi hành, Nghị định số 59 và các văn bản hướng dẫn đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả công tác theo dõi tình hình THPL, đặc biệt là các tiêu chí theo dõi, đánh giá còn chưa rõ ràng, cụ thể; công tác theo dõi THPL đang thiếu các công cụ, phương tiện hữu hiệu để đánh giá việc THPL một cách chính xác, hiệu quả và khoa học. Chính vì thế, ông Sơn bày tỏ mong muốn đây sẽ là diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học góp ý để Bộ Tư pháp hoàn thiện, chỉnh lý những nội dung cụ thể của Dự thảo Khung theo dõi THPL và Hệ thống thu thập dữ liệu để Bộ Tư pháp tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp lý về theo dõi THPL, tạo điều kiện thuận lợi cho các Bộ, ngành và địa phương thực hiện việc đánh giá chính xác, khách quan và khoa học.
Đưa ra những nét chính về khó khăn, vướng mắc trong công tác theo dõi THPL, Phó Cục trưởng Cục QLXLVPHC&TDTHPL Hồ Quang Huy cho rằng trong điều kiện Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế về nguồn nhân lực cho công tác theo dõi THPL thì việc ban hành Khung theo dõi thi hành pháp luật và Hệ thống thu thập dữ liệu là vô cùng cần thiết.
Trong đó, các tiêu chí, chỉ số, chỉ tiêu mang tính định lượng sẽ giúp phản ánh, đánh giá khách quan, chính xác thực trạng tình hình theo dõi thi hành pháp luật trên thực tế và việc tổ chức triển khai nhiệm vụ theo dõi THPL được thực hiện hiệu quả, khoa học, đảm bảo chất lượng. Đồng thời, ông Huy cũng khẳng định Khung theo dõi THPL và Hệ thống thu thập dữ liệu không chỉ là công cụ để phát huy quyền giám sát, đánh giá của mình đối với chủ thể quản lý nhà nước trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật.
Trong bối cảnh thể chế công tác theo dõi tình hình thi hành đang được nghiên cứu, xây dựng, xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ và thực tiễn triển khai công tác theo dõi THPL, ông Huy cho rằng việc thiết kế, xây dựng Khung theo dõi THPL và Hệ thống thu thập dữ liệu cần gắn kết một cách chặt chẽ với các xu hướng đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác theo dõi tình hình THPL. Cụ thể là, gắn với việc đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động theo dõi tình hình THPL; gắn với xây dựng chi tiết đề cương báo cáo để từ đó thiét lập bản câu hỏi, nội dung kiểm tra, khảo sát, thu thập thông tin phù hợp; gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động theo dõi THPL.
Thay mặt tổ chuyên gia, bà Phạm Thị Thùy Chi đã đưa ra một số định hướng trong việc xác định các tiêu chí phục vụ theo dõi, đánh giá tình hình THPL. Bà Chi cho rằng công tác theo dõi THPL phải là nhiệm vụ chính gắn với những cơ quan chịu trách nhiệm trong việc theo dõi THPL. Qua đó, cần phải xây dựng được một công cụ mang tính khả thi, mang tính toàn diện và đóng góp một cách hiệu quả vào hệ thống THPL.
Cho rằng đây là một nội dung khó trong việc thực thi pháp luật, ông Trần Minh Trọng (Cục Bồi thường Nhà nước, Bộ Tư pháp) đã nêu lên nhận định về việc cần thiết trong việc xây dựng bộ Khung theo dõi thi hành pháp luật hay không. Ngoài ra, việc ghi chép hàng ngày cũng là một trong những vấn đề cần được quan tâm, xem xét khi nguồn nhân lực thực hiện còn hạn chế mà khối lượng công việc phải xử lý là rất lớn.
Đồng tình với ý kiến góp ý của ông Trọng, đại diện Bộ Công an cũng cho rằng nên xem xét lại cách thức tiếp cận của bộ Khung để có thể theo dõi, đánh giá tình hình THPL một cách khách quan, chính xác nhất. Nhất là khi Khung theo dõi THPL vẫn còn chung chung mang tính định tính, cần đi sâu vào cụ thể hơn nữa. Ngoài ra, buổi Tọa đàm cũng nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia cho rằng khi xây dựng khung lý thuyết, phải làm rõ về mặt thuật ngữ, mục tiêu của việc theo dõi THPL; làm rõ hơn nữa tính khả thi của bộ công cụ này, nhất là trong việc triển khai và tác động; Khung theo dõi THPL nên đi vào chi tiết hơn nữa. Dự thảo Khung cũng nên đơn giản hóa và thu gọn chỉ tiêu; đồng thời Dự thảo cũng nên bổ sung cách thức giúp người dân tiếp cận thông tin qua các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter…
