Bà Nguyễn Thị Thu - Phó Giám đốc BHXH TP Hồ Chí Minh cho biết, theo quy định của Luật BHXH, từ năm 2016, NLĐ được quyền giữ sổ BHXH thay vì người sử dụng lao động giữ như lâu nay. Thực hiện theo quy định, tại TP Hồ Chí Minh, việc chuyển đổi phương thức quản lý sổ BHXH sẽ được triển khai theo từng nhóm doanh nghiệp (DN). Tuy nhiên, do số lượng sổ BHXH khá lớn (khoảng 2 triệu), nên thời gian trả sổ cho NLĐ tại TP Hồ Chí Minh có thể kéo dài sang năm 2018.
Theo đó, cơ quan bảo hiểm tại TP Hồ Chí Minh sẽ thông báo chính thức đến các DN về việc thu hồi sổ để tổng hợp quá trình tham gia BHXH của NLĐ tính đến thời điểm cuối năm 2015. Ngay sau khi tổng hợp, sổ BHXH sẽ được trả lại cho NLĐ tự quản lý. Hàng năm, cơ quan bảo hiểm sẽ in bổ sung các tờ rời thống kê quá trình tham gia BHXH trong năm đó và gửi cho từng người lao động.
Bên cạnh đó, định kỳ 6 tháng một lần, cơ quan BHXH sẽ cung cấp kết quả đóng BHXH của NLĐ trên website của BHXH TP Hồ Chí Minh. Thông qua website này, NLĐ cũng có thể tra cứu được quá trình đóng bảo hiểm và mức tham gia BHXH của mình.
Được biết, hiện nay BHXH TP Hồ Chí Minh quản lý trên 2 triệu sổ BHXH, trong đó sổ được cấp trước ngày 31/12/2008 là 722.901 sổ, số còn lại được cấp sau năm 2008 (tờ bìa sổ). Đối với sổ BHXH đã cấp từ sau ngày 31/12/2008 đến nay, cơ sở dữ liệu đã có trong phần mềm quản lý tương đối đầy đủ, chỉ có một số trường hợp chưa điền chức danh nghề.
Trước số lượng sổ BHXH lớn như vậy, việc thay đổi phương thức quản lý sổ BHXH của NLĐ sẽ giúp DN tiết kiệm được thời gian và chi phí quản lý sổ. Khi NLĐ nghỉ việc, DN chỉ cần báo giảm lao động, cơ quan bảo hiểm sẽ chốt sổ, in bổ sung tờ rời quá trình đóng bảo hiểm để cấp cho NLĐ, mà không cần phải đến cơ quan bảo hiểm để làm thủ tục chốt sổ như trước đây.
Ngoài ra, việc giao sổ bảo hiểm cho NLĐ quản lý là cách giúp NLĐ giám sát DN, tránh trường hợp DN nợ tiền bảo hiểm của NLĐ. Các vấn đề phát sinh trong quan hệ giữa NLĐ và người sử dụng lao động phải được giải quyết dựa trên các điều khoản trong hợp đồng lao động. Nếu không thỏa thuận được, DN có thể khởi kiện NLĐ ra tòa án để đòi các quyền lợi hợp pháp của mình.
Về vấn đề này, nhiều DN cho rằng, việc giao sổ BHXH cho NLĐ tự quản lý sẽ khiến DN không có cơ sở để yêu cầu những lao động tự ý nghỉ việc quay lại làm thủ tục bồi thường, quyết toán với DN. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Thanh, Trưởng phòng Quản lý thu BHXH TP Hồ Chí Minh cho rằng, DN không được quyền dùng sổ BHXH để tạo áp lực với NLĐ trong bất cứ trường hợp nào. Sổ BHXH là cơ sở để xác nhận NLĐ có đóng BHXH và được hưởng các quyền lợi theo quy định.
