Kể từ ngày thôi học, anh trai làng thường vào rừng bẫy chim chỉ với mong mỏi có đủ tiền mua bộ quần áo mới. Một phút bất cẩn làm cháy rừng, anh đã phải lĩnh án gần sáu năm tù giam và khoản bồi thường gần 60 triệu đồng.
Bữa tiệc chim đắt giá
Sáng một ngày giữa tháng 7/2012, Hoàng Văn Vững (SN 1993, ngụ thôn 1, xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đi từ nhà lên núi Khe Dọc bẫy chim khướu. Trong buổi sáng, chàng trai bẫy được 3 con chim đầu mao. Mặt trời đứng bóng, Vững vặt lông 3 con chim đầu mao, vơ lá và cành cây khô chất lại đốt lửa, nướng làm bữa ăn trưa.
 |
| Phạm nhân Hoàng Văn Vững (ảnh chụp lại) |
Đang nướng dở, nghe thấy tiếng chim khướu hót bên cạnh chim mồi, Vững đi lại nơi đặt bẫy xem. Chẳng thấy gì, chàng trai mệt mỏi ngủ quên. Khoảng 20 phút sau, anh chàng này choàng tỉnh bởi tiếng nổ lốp đốp của cây cối, người nóng hừng hực.
| “Đối chiếu với quy định tại Điều 240 Bộ luật Hình sự và Thông tư liên tịch số 19/BTP – BCA – TANDTC, tình tiết diện tích rừng bị cháy trong vụ án này có giá trị rất quan trọng, quyết định mức hình phạt của bị cáo Vững. Nếu diện tích rừng bị cháy chỉ là 16 ngàn m2 như người dân đo đạc, mức hình phạt chỉ là bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm; và bản án dành cho bị cáo là quá nặng tay, không đúng tội”. Thạc sĩ luật Nguyễn Thế Anh (Trung tâm Truyền thông Pháp luật Việt Nam) |
Bếp tự chế nướng 3 con chim do không có ai trông coi, nên ngọn lửa đã cháy lan rộng ra các ngọn đồi khác, vô phương cứu chữa. Giữa đồi vắng không một bóng người, chàng trai chặt một cành cây dập lửa “mở đường máu” bỏ chạy về phía tây sườn núi. Đến đêm cùng ngày, chàng trai mới mò về đến nhà.
Do đánh rơi một chiếc điện thoại tại hiện trường, nên Hoàng Văn Vững nhanh chóng bị bắt.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Nghi Xuân đã đo đạc xác minh tổng thiệt hại vụ cháy rừng. Theo đó, đám rừng bị cháy thuộc khoảnh 6, tiểu khu 93, có diện tích bị cháy gần 60 ngàn m2 (diện tích có khả năng phục hồi là 26 ngàn m2, không có khả năng phục hồi là hơn 18 ngàn m2 với gần 2,4 triệu cây bị cháy). Hành vi bất cẩn của Vững đã phạm tội “Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 240 Bộ luật Hình sự).
Từ những kết luận trên, liên tiếp trong hai phiên sơ thẩm và phúc thẩm, tòa phán quyết bị cáo Vững chịu mức án 5 năm sáu tháng tù giam, phải bồi thường thiệt hại số tiền gần 60 triệu đồng. Quả là cái giá quá đắt cho “bữa tiệc” 3 con chim rừng của anh trai làng.
Bị hại cũng bênh vực bị cáo
Sự việc không có gì đáng nói, nếu không có chuyện gia đình bị cáo liên tục kêu oan, cho rằng cơ quan chức năng đã đo đạc diện tích rừng bị cháy thiếu chính xác, khiến bản án và mức bồi thường dành cho Vững là quá nặng.
 |
| Mẹ nạn nhân giãi bày nỗi oan ức khi mức án quá nặng |
Ngay khi vụ cháy vừa xảy ra, chưa bị bắt giam, Vì không bằng lòng với số liệu đo đạc của các cơ quan thẩm quyền, anh Vững đã cùng các chủ rừng, nhân chứng lên rừng đo đạc toàn bộ 17 mảnh đồi cháy, có kết quả chênh lệch quá lớn. Cụ thể, những người này cho rằng tổng số diện tích rừng bị cháy chỉ vỏn vẹn 16 ngàn m2, chênh lệch đến 44 ngàn m2. Số liệu này đã không được cơ quan chức năng ngó ngàng tới.
Sau khi bản án được tuyên, một lần nữa gia đình bị cáo lại đo đạc thực tế lần hai, mời cả các chủ rừng đến làm chứng. Bằng phương pháp đo đạc thủ công, con số cuối cùng vẫn là 16 ngàn m2. Những người bị hại đồng loạt ký giấy xác nhận, bênh vực cho… thủ phạm, cho rằng số liệu thực tế và số liệu cơ quan chức năng là “chênh lệch quá lớn”. Bản đề nghị này, một lần nữa không được tòa tính tới.
Hoàng Văn Vững là con trai thứ 5 trong gia đình 6 người con. Vững khá hiền lành, chăm chỉ, khôi ngô tuấn tú nhất nhà. Nhà nghèo, con đông, chuyện cái ăn cái mặc cho các con đã khó, chưa nói chuyện đến trường đi học.
Để đến lớp như bạn cùng trang lứa, Vững trải qua một tuổi thơ đầy cơ cực. Một buổi đến trường, buổi kia theo bố mẹ ra đồng làm ruộng. Đêm, trong lúc mọi người đi ngủ, cậu thiếu niên lên rừng, ra ruộng bẫy chim, bẫy rắn, mò cua bắt ốc...
Nhà đã túng quẫn, lại phải đền bù thiệt hại gần 60 triệu đồng. Số tiền này quả thật quá nặng so với hành vi của Vững, và cũng quá sức của gia chủ ngôi nhà nghèo nàn, bốn bề gió lộng của Vững trước kia.
Nguyễn Hà
