Sản phẩm không rõ nguồn gốc
Những ngày đầu tháng 7/2021, số ca mắc COVID19 tại Việt Nam tăng nhanh “chóng mặt”, những kỷ lục về số ca dương tính liên tục bị xô đổ. Đánh vào tâm lý lo lắng và nhu cầu của người dân, trên các trang thương mại điện tử liên tục chào bán những bộ test nhanh COVID-19 với giá rất cao.
Theo quảng cáo, bộ kit này “Giúp chống dịch tại gia không cần đến bệnh viện gây lây nhiễm chéo, đảm bảo an toàn. Thương hiệu uy tín trong ngành cung cấp thiết bị y tế trên thế giới. Thủ tục nhanh gọn, tiện lợi, dễ sử dụng, tiết kiệm thời gian. Trả kết quả nhanh chỉ sau 20-30 phút. Kỹ thuật đơn giản, dễ làm, ít tốn kém…”. Quảng cáo cũng khẳng định bộ kit xét nghiệm được Bộ Y tế Hàn Quốc cấp phép lưu hành...
Nhưng, theo ghi nhận của phóng viên, ngoài việc chưa được cấp phép lưu hành, kinh doanh, giá của sản phẩm này cũng hết sức mơ hồ. Cùng một loại kit tets theo giới thiệu nguồn gốc Hàn Quốc nhưng có nơi bán 200 nghìn, có nơi đến cả triệu đồng, chất lượng không kiểm chứng được.
Để kiểm soát nguồn cung và đường đi trôi nổi của các bộ kit gây hại cho người tiêu dùng, mới đây, Đội Quản lý thị trường số 13, Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội phối hợp với Đội Cảnh sát kinh tế, Công an quận Cầu Giấy đã kiểm tra xe ô tô đỗ tại tòa nhà Tràng An Complex số 1 Phùng Chí Kiên và phát hiện 400 hộp dụng cụ xét nghiệm nhãn hiệu Q Standard COVID-19 Ag Home Test do nước ngoài sản xuất không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, chủ xe không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc số hàng.
Trước đó, ngày 3/6, Đội Quản lý thị trường số 1 kiểm tra Công ty CP Tổng hợp Lâm Khang tại số 151 C3 Khu Đô thị Đại Kim quận Hoàng Mai cũng phát hiện 29 hộp test thử nhanh COVID-19 nhãn "Testsealabs COVID-19 Antigen Test Cassetle". Mặt sau vỏ hộp ghi "HANGZHOU TESTSEA BIOTECHNOLOGY CO.LTD CHINA". Chủ cơ sở không xuất trình được các hóa đơn chứng từ hợp pháp và khai nhận đã mua trôi nổi trên Internet.
Theo các chuyên gia y tế, kit test nhanh COVID-19 được lưu hành ở Việt Nam phải được Hội đồng thẩm định, Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế cấp phép mới đảm bảo an toàn.
Thông tin trên báo chí, ông Nguyễn Minh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội cho biết, đơn vị đã tăng cường rà soát trên các sàn thương mại điện tử và trang mạng xã hội, qua đó phát hiện, xử lý một số đối tượng kinh doanh các bộ kit test không rõ nguồn gốc, chưa được Bộ Y tế cấp phép. Đây là hoạt động quan trọng nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng dịch COVID-19 để buôn bán trang thiết bị y tế không rõ nguồn gốc, thu lời bất chính, ảnh hưởng đến việc phòng, chống Covid-19 của thành phố nói chung và cả nước nói riêng.
Không nên tự ý xét nghiệm
Liên quan đến vấn đề này, rất nhiều lần thông tin trên báo chí, PGS-TS Trần Đắc Phu - Chuyên gia cố vấn ở Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam khẳng định các xét nghiệm nhanh COVID-19 là loại sinh phẩm liên quan đến sức khỏe phải do Bộ Y tế thẩm định, cho phép lưu hành, sử dụng tại Việt Nam. Ông Trần Đắc Phu lưu ý, Bộ Y tế quy định rõ các cơ sở y tế là những đơn vị thực hiện các xét nghiệm nhanh này. Do đó, người dân không nên mua và tự thực hiện xét nghiệm nhanh bởi có một số loại trôi nổi, không đảm bảo chất lượng chính xác.
Các xét nghiệm nhanh có giá trị sử dụng chính xác với các trường hợp: có triệu chứng nghi mắc COVID-19 như ho, sốt..., sau khi nhiễm từ 2-7 ngày. Còn với những trường hợp nhiễm sau 7 ngày (nồng độ virus ít đi), độ chính xác của xét nghiệm nhanh không cao, khó phát hiện ra người dương tính với SARS-CoV-2. Theo ông Phu, hiện việc thực hiện xét nghiệm COVID-19 được thực hiện miễn phí, theo quy định của Bộ Y tế với các trường hợp có nguy cơ mắc (có triệu chứng, trở về từ vùng có nguy cơ...).
Xét nghiệm nhanh có giá trị chứng nhận tại thời điểm thực hiện xét nghiệm, người được xét nghiệm cơ bản không nhiễm SARS-CoV-2, không phải là nguồn bệnh lây sang người khác. Sau thời điểm đó, người được xét nghiệm không thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch, chủ quan, lơ là, không thực hiện nghiêm thông điệp “5K”, vẫn có nguy cơ nhiễm virus.
Chuyên gia y tế nhấn mạnh, nếu người dân có dấu hiệu ho, sốt, khó thở hoặc vừa tiếp xúc với người có nguy cơ thì đến trạm y tế phường hoặc liên hệ ngay với cơ quan y tế của địa phương để được xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2 miễn phí theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Người dân không nên ồ ạt tự ý mua kit xét nghiệm được rao bán trên mạng xã hội về sử dụng.
Những kit test nhanh COVID-19 được Bộ Y tế cấp phép
Để người dân không quá hoang mang, tạo cơ hội cho gian thương hoạt động, ngày 18/7, ngành Y tế TP HCM khuyến cáo người dân không nên tự ý mua các loại kit test nhanh Covid-19 trên mạng, không có tên trong danh mục được Bộ Y tế cấp phép, vì những loại kit test nhanh bày bán trên mạng độ nhạy thấp, kết quả không chính xác dễ dẫn đến lây lan dịch bệnh nếu cho âm tính giả.
Trước đó, Bộ Y tế đã công bố danh sách các sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm tets nhanh virus SARS-CoV-2 gồm 8 loại, trong đó có 7 loại được nhập khẩu và 1 loại được sản xuất trong nước.
7 loại được cấp phép nhập khẩu gồm: Panbio COVID-19 Ag Rapid Test Device của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch tỵ hầu, giá khoảng 170.000 đồng mỗi test, chưa tính thuế giá trị gia tăng 5%; Panbio™ COVID--19 Ag Rapid Test Device (Nasal) của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch tỵ hầu, giá khoảng 152.000 đồng mỗi test, chưa tính thuế giá trị gia tăng 5%; Espline SARS-CoV-2 của Nhật Bản, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch mũi họng, giá khoảng 190.000 - 200.000 đồng mỗi test; Standard Q Covid-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên trong mẫu tỵ hầu, giá 4.950.00 đồng hộp 25 test; Humasis COVID--19 Ag Test của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu tỵ hầu, giá 198.000 đồng mỗi test; SGTi-flex COVID-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu tỵ hầu, giá 160.000 đồng mỗi test; cuối cùng là loại sản xuất trong nước: Trueline COVID--19 Ag Rapid Test, xét nghiệm định tính phát hiện kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, của Công ty TNHH Medicon, giá bán công bố 135.000 đồng mỗi test.
