Trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính

Sáng 15/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật XLVPHC.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật nhằm bám sát và cụ thể hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, sắp xếp tổ chức bộ máy, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; đồng thời, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định bị tác động bởi chủ trương sắp xếp, tổ chức bộ máy ở Trung ương và địa phương, những vướng mắc, bất cập lớn, cơ bản, mang tính phổ quát, thực sự là “điểm nghẽn” cần phải tháo gỡ trong thực tiễn XLVPHC thời gian qua.

Trên cơ sở đó, dự án Luật tập trung vào một số nhóm nội dung cần sửa đổi, bổ sung. Trong đó, liên quan đến sửa đổi, bổ sung các quy định bị tác động trực tiếp bởi việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, dự án Luật sửa đổi quy định về xác định các chức danh có thẩm quyền xử phạt trong trường hợp các chức danh đang có thẩm quyền xử phạt có sự thay đổi nhiệm vụ, quyền hạn theo hướng cho phép thẩm quyền xử phạt được tiếp tục thực hiện bởi cơ quan, chức danh tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đó tương ứng với từng lĩnh vực quản lý nhà nước. Sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt VPHC theo hướng quy định chung cho người có thẩm quyền xử phạt VPHC là cấp trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan, đơn vị, thay vì quy định các chức danh cụ thể như hiện nay

Ngoài ra, sửa đổi các quy định về thẩm quyền lập hồ sơ, xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, thi hành quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính để phù hợp với hệ thống chính quyền địa phương 02 cấp, cơ quan Công an 03 cấp (không có cấp huyện), hệ thống tòa án không tổ chức cấp huyện.

Đối với sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm khắc phục khó khăn, vướng mắc lớn, mang tính phổ quát, trên cơ sở kiến nghị của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, dự thảo Luật sửa đổi quy định về thời hiệu xử phạt VPHC đối với vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến theo hướng, quy định thời hiệu cụ thể là 6 tháng kể từ ngày cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt nhận được hồ sơ vụ vi phạm, đồng thời, giới hạn tối đa không quá 3 năm, kể từ thời điểm kết thúc hành vi vi phạm hoặc thời điểm phát hiện hành vi vi phạm để hạn chế tối đa việc ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức.

Bên cạnh đó, bổ sung mức phạt tiền tối đa của một số lĩnh vực (khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; công nghiệp công nghệ số; dữ liệu; bảo vệ dữ liệu cá nhân; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo) theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Ban Nội chính Trung ương liên quan đến việc xử lý vi phạm trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và để đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong quản lý nhà nước, bảo đảm sự thống nhất với quy định tại các Luật có liên quan.

Dự án Luật cũng sửa đổi quy định về thời hạn phải chuyển biên bản VPHC cho người có thẩm quyền xử phạt theo hướng linh hoạt hơn, thay vì quy định trong thời hạn 24 giờ như hiện nay nhưng yêu cầu vẫn phải đảm bảo nguyên tắc xử lý kịp thời trong xử phạt VPHC. Bổ sung quy định cụ thể những trường hợp cho phép bán ngay (có điều kiện) tang vật, phương tiện VPHC bị tạm giữ trong trường hợp không xác định được người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện để khắc phục tình trạng tồn đọng, quá tải trong bảo quản, quản lý tang vật, phương tiện VPHC, đồng thời, giúp tránh thất thoát, lãng phí tài sản…

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban cơ bản thống nhất với phạm vi sửa đổi, bổ sung như dự thảo Luật, theo đó chỉ sửa đổi những vấn đề cấp bách, thực sự cần thiết để phục vụ sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; đồng thời khắc phục những bất cập, hạn chế cơ bản, mang tính phổ biến trong triển khai thi hành Luật thời gian qua. Đối với những nội dung chưa thực sự cấp bách hoặc còn ý kiến khác nhau và những nội dung tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân nhưng chưa tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động thì tiếp tục rà soát, tổng kết, tổ chức nghiên cứu để trình Quốc hội xem xét khi sửa đổi toàn diện Luật này, dự kiến tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát quy định trong các dự thảo luật có liên quan dự kiến trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.

Về thời hiệu XLVPHC, Ủy ban cơ bản tán thành việc tăng thời hiệu xử phạt VPHC đối với vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến để khắc phục vướng mắc thời gian qua và việc bổ sung thời hiệu xử phạt trong lĩnh vực “giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh” để thực hiện yêu cầu của cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, có ý kiến trong Ủy ban đề nghị cần phân loại các vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến, đối với một số vụ việc phức tạp thì tăng thời hiệu xử phạt VPHC như quy định của dự thảo Luật là phù hợp; đối với các trường hợp khác thì giữ thời hiệu xử phạt VPHC như hiện nay.

Về mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực, Ủy ban tán thành bổ sung lĩnh vực và mức phạt tiền tối đa đối với vi phạm về giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh để thực hiện yêu cầu của cấp có thẩm quyền. Đối với đề nghị bổ sung một số lĩnh vực mới, đề nghị thuyết minh làm rõ lý do bổ sung và cơ sở xác định mức phạt tiền tối đa trong từng lĩnh vực. Về việc tăng mức phạt tiền tối đa đối với một số lĩnh vực đã được quy định trong Luật hiện hành, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đề xuất phù hợp khi sửa toàn diện Luật…