Bộ Ngoại giao Trung Quốc bác bỏ tin đồn Bắc Kinh và Moscow đang lên kế hoạch liên minh chính thức để chống lại Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ đứng đầu hoặc nhóm “Bộ tứ” Ấn Độ - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, Bộ này cũng đồng thời lưu ý rằng hai quốc gia thường có lợi ích trùng khớp.
"Quan hệ quân sự Trung Quốc-Nga là... một lực lượng hỗ trợ quan trọng trong hợp tác chiến lược giữa hai nước", Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố hôm 1/3 được tờ South China Morning Post (SCMP) trích dẫn, “Hai bên tuân thủ nguyên tắc không liên kết, không đối đầu và không nhằm vào các nước thứ ba, khác hoàn toàn với liên minh quân sự giữa một số nước”.
Thay vào đó, hai quốc gia duy trì cái mà họ gọi là "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện", trong đó tập trung vào hội nhập kinh tế và "hợp tác cùng có lợi", như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói vào năm 2019 khi ông thúc giục Tổng thống Nga Vladimir Putin nâng cấp quan hệ của họ.
Đài Sputnik cho biết, hai quốc gia cũng đã tham gia nhiều cuộc tập trận chung trong những năm gần đây, với việc Nga mời lực lượng Trung Quốc tham gia tập trận Kavkaz 2020 và cuộc tập trận Vostok 2018 - cả hai đều có sự tham gia của các quốc gia khác.
Theo SCMP, trước đó, hồi tháng 10/2020, khi được hỏi về khả năng thành lập một liên minh, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng Moscow sẽ không “loại trừ” một liên minh có thể có với Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Nga đưa ra đề xuất như vậy kể từ khi hiệp ước giữa hai nước sụp đổ vào những năm 1960.
Cheng Yijun - một chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Nga tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – nhận định rằng, các liên minh quân sự là di sản của chiến tranh lạnh và không có nhu cầu chính đáng để Trung Quốc trở thành một phần của nó.
“Ngày nay mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nga là một liên minh bán quân sự, có nghĩa là họ là đồng minh nhưng không ràng buộc nhau về bất kỳ nghĩa vụ quân sự nào. Nó tương tự như mối quan hệ của Bộ tứ được hình thành bởi Mỹ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ”, Cheng Yijun nói.
Ông Cheng cũng cho biết, liên minh quân sự là một khái niệm lỗi thời vì tất cả các nước đều nhận ra tầm quan trọng và giá trị của việc sử dụng các biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp và bảo vệ lợi ích quốc gia của họ.
