Ước mơ mua được nhà còn xa vời với người lao động thu nhập thấp ở TP HCM

Mong mỏi chốn an cư

Vợ chồng anh Phạm Văn Tuấn (39 tuổi) và chị Lê Thị Thảo (35 tuổi), cùng quê Quảng Ngãi, vào làm việc tại khu chế xuất Linh Trung từ năm 2006, đến nay đã được 18 năm. Hai vợ chồng anh chị có 2 con, thu nhập hàng tháng, trừ các chi phí ra dư được 8 triệu đồng. Từ khi bước chân vào TP Hồ Chí Minh, hai vợ chồng đã ấp ủ mong ước có được một ngôi nhà hay căn hộ, dù nhỏ bé cũng được, nhưng là sự yên tâm cho cuộc sống. Tuy nhiên, mặc dù cố gắng dành dụm, đến nay, ước mơ của họ vẫn còn quá xa vời. Chị Thảo tâm sự: “Khi tụi em vào TP Hồ Chí Minh có tìm hiểu giá căn hộ để làm động lực để dành tiền. Lúc đó, một căn chung cư nhỏ vùng ven ở Thủ Đức chỉ có 400- 500 triệu đồng. Vợ chồng bảo nhau cố gắng để dành dụm, thế mà năm này sang năm nọ, gần 20 năm trôi qua, giá căn hộ hiện nay thấp nhất cũng phải một tỉ rưỡi, ước mơ vợ chồng con cái có mái nhà chui ra chui vào còn quá xa vời”.

Cũng tình trạng tương tự, hai vợ chồng chị Nguyễn Thị Huyền, quê Bắc Ninh, làm công nhân trong một xưởng may tại quận Tân Bình cho biết, mặc dù hơn 15 năm sinh sống, làm việc tại TP Hồ Chí Minh, tăng ca không ngừng nghỉ nhưng cả hai vẫn chưa mua được nhà ở, không những thế, việc ở trọ cũng không ổn định vì cứ 1-2 năm là phải chuyển chỗ do nhiều lý do: Chủ trọ tăng giá, nhà trọ xuống cấp, hoặc bất tiện cho con cái đi học... Hiện nay, hai vợ chồng đang nghĩ đến việc mua sang tay căn hộ dịch vụ tại một quận vùng ven. Bên bán đang chào giá vợ chồng chị một căn hộ dịch vụ có tổng diện tích sử dụng 50m2 bao gồm trệt và gác xép, giá chỉ khoảng 800 triệu. Chị Huyền cho biết, mặc dù một số vấn đề như pháp lý không rõ ràng, không đủ an toàn về xây dựng, phòng cháy chữa cháy, nhưng họ phải đánh liều vì “chờ nữa không biết đến bao giờ mới mua được nhà ở”.

Theo kết quả khảo sát chung của Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh năm 2023, còn khoảng 1,3 triệu lao động có nhu cầu nhà ở. Người lao động thu nhập thấp, công nhân nghèo ở thành phố sôi động nhất nước luôn mong muốn có một mái nhà, dẫu là nhỏ. Hoặc, tối thiểu, cũng là một chốn ở lâu dài, ổn định được cho thuê với mức giá phù hợp.

Tại chương trình “Cảm ơn người lao động” do Liên đoàn lao động TP Hồ Chí Minh tổ chức mới đây, khi bày tỏ tâm tư, nguyện vọng của mình, nhiều công nhân và người lao động thu nhập thấp đã đưa ra những trăn trở liên quan đến nhà ở như giá nhà tăng vọt, dành dụm mãi không đủ tiền mua, không tiếp cận được thông tin về nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp... Người lao động cũng đưa ra đề xuất thành phố ưu đãi tăng mức vay mua nhà cho người thu nhập thấp; có thêm nhiều chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú với mức giá thuê hoặc mua hợp lý cho công nhân, người thu nhập thấp...

Nỗ lực an cư cho người lao động thu nhập thấp

Những năm qua, nhà ở cho người thu nhập thấp luôn là vấn đề được quan tâm sâu sắc. Trước đây TP Hồ Chí Minh đã đặt mục tiêu đến năm 2025 xây dựng được 35.000 căn nhà ở xã hội. Sau 15 năm, TP Hồ Chí Minh đã đưa vào sử dụng 31 dự án nhà ở xã hội với 1,55 triệu m2 sàn, tương ứng 18.800 căn hộ.

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, thống kê tổng nhu cầu nhà ở của thành phố trong giai đoạn 2021-2030 khoảng 37 triệu m2 sàn nhà ở, trong đó chủ yếu là nhu cầu nhà ở của người thu nhập thấp ở đô thị khoảng 15 triệu m2 sàn nhà ở, công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn khoảng 12 triệu m2 sàn nhà ở.

Tuy nhiên, trên thực tế, TP Hồ Chí Minh xác định khả năng phát triển tối đa nguồn cung nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 chỉ đáp ứng được 17,8% nhu cầu của người dân, trong đó loại hình nhà lưu trú công nhân chỉ đáp ứng được gần 6% nhu cầu nhà ở của công nhân.

Thời gian qua, TP Hồ Chí Minh cũng đã có nhiều nỗ lực nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn câu chuyện nhà ở cho người thu nhập thấp. Theo kế hoạch triển khai Nghị quyết số 180/NQ-HĐND ngày 8/12/2023 của HĐND TP Hồ Chí Minh về triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn được UBND TP Hồ Chí Minh ban hành vừa qua, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp các sở, ngành có liên quan và UBND thành phố Thủ Đức, UBND các quận, huyện tập trung đẩy nhanh việc thực hiện kế hoạch phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2025, với chỉ tiêu dự kiến phát triển thêm khoảng 2,5 triệu m2 sàn xây dựng, tương đương khoảng 35.000 căn hộ. Đồng thời, tiếp tục rà soát, đánh giá cụ thể về pháp lý, tiến độ và khả năng thực hiện của các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố, xác định các dự án trọng tâm cần phát triển trong giai đoạn 2021 - 2025 và 2026 - 2030 và thực hiện theo từng giai đoạn cụ thể....

Có thể thấy, số lượng nhà ở xã hội đã và dự kiến xây dựng còn thấp so với mục tiêu đặt ra và so với nhu cầu thực tế của người lao động thu nhập thấp. Một thực tế nữa có thể nhận thấy tại các dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp đã hoàn thiện, ngoài chênh lệch số lượng giữa cung và cầu còn là chênh lệch giữa thực tế dự án và hiệu quả sử dụng. Hiện nay, nhiều dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp thường có vị trí cách xa trung tâm thành phố, thiếu sự kết nối hạ tầng giao thông và tiện ích cơ bản. Nhiều người thu nhập thấp có nhu cầu về nhà ở, nhưng nơi ở quá bất tiện cho việc di chuyển, mưu sinh, thiếu tiện ích để sinh sống, nên cho dù có dành dụm được tiền cũng khó mà chọn mua.

Có thể nói, việc chăm lo nơi ăn chốn ở, để giúp công nhân, người thu nhập thấp có thể an cư, gắn bó, cống hiến cho thành phố là điều cần làm. Bởi đó là sự tri ân xứng đáng dành cho những người đã cống hiến hết mình, trực tiếp tạo ra của cải vật chất góp phần xây dựng TP Hồ Chí Minh ngày càng phát triển, giàu mạnh.