Sáng 13/5, tại phiên họp 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào các đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2024.
Liên quan đến vấn đề về nhà ở xã hội, Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định, thị trường bất động sản có tín hiệu phục hồi nhưng còn khó khăn về quy trình, thủ tục phát triển các dự án nhà ở xã hội; xuất hiện tình trạng lách luật để đầu tư, mua bán căn hộ nhà ở xã hội.
Tiến độ triển khai gói cho vay nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng chưa đáp ứng được kỳ vọng đề ra. Giá nhà chung cư, kể cả nhà ở xã hội tại một số địa bàn tăng cao đột biến do nguồn cung khan hiếm, cơ cấu sản phẩm trên thị trường mất cân đối.
Đến nay, mới có 29/63 UBND tỉnh công bố 69 dự án tham gia Chương trình nhưng chỉ có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, tổng nhu cầu vay vốn là hơn 30.000 tỷ đồng. Các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng; tổng số tiền đã giải ngân đạt 640 tỷ đồng cho 08 chủ đầu tư và giải ngân 6 tỷ đồng đối với người mua nhà tại 03 dự án.
Ngoài ra, giá đất nền có dấu hiệu tăng trở lại ở các thành phố lớn, thậm chí tăng giá cao cục bộ do đầu cơ, gây ảnh hưởng đến nhu cầu về nhà ở của người lao động.
Xét ở khía cạnh hiệu quả kinh tế - xã hội, tình trạng đầu cơ đất đai dẫn đến một số hệ lụy. Đó là người có nhu cầu thực (để ở, để sản xuất, kinh doanh) không thể tiếp cận đất đai trong khi đất đai bị bỏ hoang (do bị đầu cơ).
Nguồn lực xã hội thay vì dành cho đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm lại bị “chôn” vào đất, làm tăng chi phí của doanh nghiệp, giảm khả năng cạnh tranh của nền kinh tế; người có nhu cầu mua nhà ở, đất ở thực sự đang phải trả một khoản tiền lớn cho giới đầu cơ, người nghèo đang phải chi trả nhiều hơn cho nhu cầu về nhà ở, khiến tình trạng gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng trầm trọng.
Ủy ban Kinh tế có ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá và có giải pháp ổn định tình hình, chỉ đạo thanh tra toàn diện công tác phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua, xác định vướng mắc, vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật.
