Trong mâm cơm của người Thái có nhiều món ăn, mỗi món đều có hương vị đặc trưng. Người Thái ưa cái hương vị đậm đà, giàu chất dinh dưỡng của món nướng. Đa phần món ăn của người Thái được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên, hạn chế dầu mỡ và chú trọng tới việc gia giảm điều độ vị chua - cay - đắng - mặn, giúp người ăn không có cảm giác ngán ngấy khi ăn nhiều món nướng, hun khói… Lam nhọ là một món ăn như thế.
Nếu lần đầu nghe cái tên lam nhọ, hẳn nhiều người sẽ hình dung đến vô vàn thứ nguyên liệu lạ lẫm, phức tạp, nếu không thì cũng là sự kết hợp, cách chế biến thật… khác thường. Nhưng thật ra, nguyên liệu để làm nên món lam nhọ lại hết sức quen thuộc như thịt trâu, thịt bò. Theo tiếng của đồng bào dân tộc Thái, lam nghĩa là nướng, nhọ tức là nhừ, Lam nhọ nghĩa là "nướng (đến chín) nhừ".
| |
Về Lai Châu thưởng thức đặc sản “Lam nhọ” của người Thái |
Như nhiều món ăn khác, Lam nhọ được chế biến rất cầu kỳ. Điều này được thể hiện ngay từ khâu chuẩn bị nguyên liệu. Trước tiên, người ta sẽ chọn những miếng thịt trâu hoặc thịt bò tươi ngon nhất để nguyên cả tảng. Thay vì rửa bằng nước lạnh, người Thái dùng khăn sạch thấm khô máu để tránh vi khuẩn xâm nhập và giữ cho miếng thịt được thơm ngon.
Miếng thịt sau khi được làm sạch sẽ được mang nướng trên than hồng. Khi thịt chín, dùng dao sắc thái ngang thớ thật mỏng rồi trộn đều với các gia vị đặc trưng của vùng cao như gừng, tỏi, ớt, mắc khén..., có thể thêm một vài loại rau củ như quả cà rừng,…
Cách làm tưởng chừng đơn giản nhưng công đoạn ướp gia vị lại khá cầu kỳ và tốn thời gian. Sau thời gian tẩm ướp, thấm gia vị, thịt và rau củ sẽ được cho vào ống tre, tiếp tục nướng để các nguyên liệu mới thêm cùng chín đều. Khi các thớ thịt bắt đầu săn lại, người ta sẽ lấy thịt ra, dùng đũa dằm tơi rồi bỏ lại vào ống tre, nướng lần cuối cùng cho món Lam nhọ được chín nhừ.
Sau khi hoàn thành, món ăn có sự kết dính rất đặc biệt. Lam nhọ ăn có vị ngọt đậm, thịt mềm nhừ, kết dính với nhau, thực khách phải dùng đũa để xắn ra từng miếng.
Với đặc trưng hương vị của núi rừng, lại có cách chế biến cầu kỳ, hiếm thấy, lam nhọ quả thật mang đậm những nét đặc biệt của núi rừng Tây Bắc nói chung và của Lai Châu nói riêng. Chỉ một lần thưởng thức Lam nhọ, nhâm nhi chén rượu ngô trong tiết trời se lạnh sẽ là trải nghiệm không thể quên đối với bất kỳ thực khách nào khó tính nhất.