Người giữ quyền công tố tại phiên tòa khẳng định: “Có loại hàng nhái, hàng giả là những mặt hàng phục vụ sinh hoạt thông thường như quần áo, đồ gia dụng… ít nhiều vẫn có giá trị sử dụng dù không phải hàng thật. Nhưng thuốc chữa bệnh giả thì tuyệt đối không thể sử dụng chữa bệnh cho con người”.
Trước khi KSV đưa ra quan điểm kiên định này, bà Nguyễn Minh Hoài, thành viên đoàn công tác của Bộ Y tế, khẳng định về giá trị của lô thuốc.
Theo thông tin từ bà Hoài, Bộ Y tế đã có đoàn công tác sang Ấn Độ kiểm tra lô thuốc H-Capita. Trước khi tiến hành kiểm tra Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã có các văn bản gửi các cơ quan quản lý Ấn Độ đề nghị hỗ trợ, xác minh và gửi Nhà máy Affy Parenterals đề nghị cung cấp hồ sơ.
Trong thời gian công tác tại Ấn Độ, đoàn công tác đã trực tiếp làm việc với các cơ quan, đơn vị để kiểm tra thực tế cơ sở sản xuất và thu thập tài liệu, hồ sơ liên quan đến lô thuốc H-Capita.
Cũng theo bà Hoài Cục Quản lý Dược Ấn Độ, Phòng Thương mại Ấn Độ, Bộ Nội vụ Ấn Độ, Bộ Ngoại giao Ấn Độ và Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ xác minh tính hợp pháp của toàn bộ giấy tờ liên quan đến lô thuốc.
Trong Kết luận số 08 của Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã ghi nhận, trên các thùng hàng thuốc H-Capita do Công ty VN Pharma nhập về có dán tem kiểm tra an ninh của Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore.
Căn cứ kết quả tương trợ tư pháp, Văn phòng Tổng chưởng Lý Singapore trả lời, công ty vận chuyển giao nhận hàng hóa, xuất xứ của lô hàng 9.300 thuốc H-Capita là từ Ấn Độ và các chứng cứ khác, Cơ quan An ninh điều tra đã kết luận: Có căn cứ xác định nguồn gốc lô hàng 9.300 thuốc H-Capita được sản xuất tại Nhà máy Affy Parenterals của Ấn Độ. Đồng thời, kết quả xác minh nguồn gốc, chất lượng lô thuốc H-Capita này cũng được đoàn Thanh tra Chính phủ kết luận và kết luận này đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý.
Những tài liệu này của Bộ Y tế đã không được VKS chấp nhận. Đại diện Viện Kiểm sát cho rằng việc thu thập tài liệu cũng như xác định tính pháp lý của tài liệu để đưa vào hồ sơ vụ án không thực hiện đúng các quy định của Luật Tố tụng hình sự, không đảm bảo giá trị pháp lý để làm căn cứ xác định.
Hơn nữa, Cơ quan An ninh điều tra còn đang xem xét hành vi cấp phép cho lô thuốc của Cục quản lý Dược, nên tài liệu mà đoàn công tác Bộ Y tế thu thập không xuất phát từ yêu cầu của Cơ quan tiến hành tố tụng, vừa không đảm bảo tính pháp lý, khách quan.
Từ những lý do đó, Viện Kiểm sát cho rằng không thể vận dụng tài liệu này làm căn cứ xác định nguồn gốc của lô thuốc H-Capita.
Đối đáp lại, đại diện Bộ Y tế cho rằng Viện Kiểm sát không sử dụng các tài liệu đã được bốn cơ quan quản lý nhà nước của Ấn Độ và Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ xác minh tính hợp pháp, hợp lệ; không sử dụng Kết luận điều tra của Cơ quan An ninh Điều tra (Bộ Công an); không sử dụng kết luận của Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý là không đảm bảo tính khách quan.
Không chỉ 'soi' về giấy tờ nguồn gốc lô thuốc, Viện kiểm sát còn đưa ra thêm những minh chứng cho thấy H-Capita có nhiều chỉ tiêu không đạt.
Cụ thể: màu sắc thuốc đăng ký tiêu chuẩn là màu đỏ nhưng thuốc nhập về là màu hồng; vỉ thuốc có vỉ rỗng không có viên thuốc; một số hộp thuốc đóng không đúng số lượng vỉ; nhãn mác ghi không đầy đủ, không chính xác thông tin được duyệt; tờ hướng dẫn sử dụng thực tế và tờ hướng dẫn sử dụng được duyệt khác nhau về thành phần tá dược, có hộp thuốc không có tờ hướng dẫn sử dụng.
"Các cơ quan của Bộ Y tế luôn khẳng định thuốc H-Capita đạt tiêu chuẩn chất lượng khi xuất xưởng tại nhà máy ở Ấn Độ, vậy tiêu chuẩn, chất lượng và giá thuốc được sản xuất ở Ấn Độ và Canada có gì khác nhau mà các bị cáo phải dùng các thủ đoạn gian dối để nâng khống giá thuốc, chuyển tiền ra khỏi nước rồi rồi tái chuyển về Việt Nam để hưởng lợi? Thực tế là Cục Quản lý Dược cấp phép cho nhập khẩu thuốc từ một công ty không có thật nhưng Cục hiện vẫn đang tìm cách né tránh trách nhiệm." Kiểm sát viên giữ quyền công tố tại phiên tòa đặt câu hỏi.
Đặc biệt, trong phiên tòa hôm nay, Đại diện Viện Kiểm sát cho rằng vụ án này còn có dấu hiệu của hành vi làm lộ bí mật nhà nước, và đề nghị Hội đồng xét xử yêu cầu Cơ quan An ninh điều tra xác minh làm rõ nội dung này.
Đại diện Viện Kiểm sát cho biết: Trong quá trình điều tra vụ án Bộ Y tế đã gửi công văn số 77 (ban hành ngày 27/4/2018) cho Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) và đóng dấu mật, đến ngày 20/9/2019 mới được Bộ giải mật.
Trong quá trình giải quyết vụ án Viện Kiểm sát có nhận được tài liệu trên nhưng trong cáo trạng Viện Kiểm sát không sử dụng tài liệu này vì đây là tài liệu mật. Tuy nhiên ngày 4/6/2018 (thời điểm tài liệu chưa được giải mật), người làm chứng là ông Ngô Nhật Phương đã có tài liệu này và giao nộp cho Cơ quan An ninh điều tra.
Trả lời trong phần thẩm vấn tại tòa ông Phương cho biết, những tài liệu này do quan hệ cá nhân mà có. Các tài liệu này đã được hợp pháp hóa lãnh sự.
Khép lại phiên tranh luận, trước khi HĐXX vào nghị án, các bị cáo đã nói lời sau cùng. Bị cáo Võ Mạnh Cường tiếp tục cho rằng, cáo trạng truy tố không đúng và bản thân bị oan:
“Bị cáo vẫn còn ấm ức. Kết luận điều tra thể hiện giấy tờ này do Raymundo cung cấp nhưng cáo trạng lại nói do bị cáo làm giả. Mọi tội lỗi của Ray đều đổ lên đầu bị cáo, như vậy có còn công lý” - bị cóa Cường nói.
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng tỏ ra thành khẩn, cho biết đã nhận thức được sai phạm và cho hay rất ân hận về hành vi đã gây ra.
“Giá bị cáo tìm hiểu pháp luật kỹ hơn thì đã không để sự việc xảy ra. Mong HĐXX tuyên mức án nhẹ để bị cáo sớm được về với gia đình, xã hội” – Hùng nói.
Các bị cáo còn lại hầu hết đều thừa nhận sai phạm, mong HĐXX xem xét bối cảnh chỉ làm theo chỉ đạo, hoặc là người làm công ăn lương bình thường để tuyên mức án nhẹ hơn đề nghị.
Dự kiến ngày mai, HĐXX sẽ tuyên án.