Đây là vụ án liên quan việc “khiếu kiện quyết định hành chính với trường hợp thu hồi đất; bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất” giữa người khởi kiện là gia đình ông Thái (gồm ông Huỳnh Văn Thái, bà Huỳnh Thị Toàn Vân, ông Huỳnh Tổng Quốc Phong); và UBND huyện Ninh Phước.
TAND cấp cao chấp nhận toàn bộ kháng cáo
Theo Bản án 785/2024/HC-PT, TAND cấp cao tại TP HCM nhận định với thửa đất 361 tờ bản đồ số 3, xã An Hải; ông Thái và vợ là bà Trần Thị Phúc xây dựng một căn nhà tổng diện tích 115,13m2 và tặng cho con trai là Huỳnh Tổng Quốc Phong ngày 25/6/2020.
Với phần đất thuộc các thửa 49, 362 tờ bản đồ số 3 do ông Huỳnh Văn Hổ (cha ông Thái - NV) quản lý sử dụng từ 1985 đến 23/10/2017, đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với hạn mức 300m2 đất ở hoặc bồi thường theo giá đất ở khi Nhà nước thu hồi đất.
Về các chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, TAND cấp cao cho biết việc UBND huyện Ninh Phước ban hành quyết định thu hồi, bồi thường hỗ trợ theo loại đất NHK (trồng cây hàng năm khác - NV) với phần đất thuộc thửa đất số 49, 362 là không đúng.
UBND huyện Ninh Phước chỉ bồi thường cho hộ ông Thái 1 lô đất tái định cư và 1 lô đất phải nộp tiền sử dụng đất (SDĐ) là không phù hợp quy định pháp luật, cũng như không phù hợp nguyên tắc khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập, điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Về diện tích của các thửa đất số 49, 362, 361, TAND cấp cao đánh giá quá trình thực hiện lại trình tự thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho gia đình ông Thái, UBND huyện Ninh Phước cần căn cứ vào diện tích đất đăng ký kê khai ban đầu của hộ ông Thái, ông Hổ và căn cứ vào diện tích đất thể hiện tại các quyết định thu hồi, bồi thường về đất qua các lần thu hồi đất; để từ đó xác định diện tích đất còn lại của các thửa trên theo hiện trạng SDĐ hợp pháp.
 |
Bản án của TAND cấp cao tại TP HCM. |
Từ những nhận định trên, TAND cấp cao chấp nhận toàn bộ kháng cáo của gia đình ông Thái với Bản án sơ thẩm 39/2023/HC-ST ngày 10/11/2023 của TAND tỉnh Ninh Thuận; buộc UBND huyện Ninh Phước hủy các quyết định liên quan việc thu hồi đất của gia đình ông Thái, gồm: Quyết định 1422/QĐ-UBND, 1423/QĐ-UBND, 1469/QĐ-UBND, 1470/QĐ-UBND, 1471/QĐ-UBND, 2778/QĐ-UBND về việc bồi thường, hỗ trợ. TAND cấp cao buộc UBND huyện Ninh Phước thực hiện nhiệm vụ, công vụ trong việc thu hồi, bồi thường hỗ trợ tái định cư cho hộ ông Thái, bà Huỳnh Thị Toàn Vân, ông Quốc Phong theo dúng quy định pháp luật.
Huyện “chờ giải thích rõ bản án”
Theo quy định pháp luật thì UBND huyện Ninh Phước phải thi hành bản án trên trong 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án.
Ngày 14/11/2024, TAND tỉnh Ninh Thuận ra Quyết định 07/2024QĐ-THA buộc UBND huyện Ninh Phước thi hành Bản án 785/2024/HC-PT của TAND cấp cao. TAND tỉnh Ninh Thuận cũng yêu cầu UBND Ninh Phước có trách nhiệm thi hành án ngay sau khi nhận được Quyết định 07/2024QĐ-THA của TAND tỉnh. Ngoài ra, TAND tỉnh cũng đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc và xử lý trách nhiệm của UBND Ninh Phước theo quy định của pháp luật, cơ quan thi hành án dân sự tỉnh có trách nhiệm theo dõi việc thi hành án hành chính theo quyết định trên.
Tuy nhiên cho tới thời điểm hiện tại, dù đã hết thời hạn tự nguyện thi hành án, UBND huyện Ninh Phước vẫn không tự nguyện thi hành bản án trên.
Giải thích nguyên nhân, UBND huyện Ninh Phước cho rằng đã tiếp nhận đơn đề nghị của hộ gia đình ông Thái, bà Vân, ông Phong; yêu cầu thực hiện theo Bản án 785. Đơn được gửi đi vào ngày 30/9/2024, nội dung yêu cầu thực hiện lại trình tự thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho các gia đình.
UBND huyện Ninh Phước cho rằng ngày 28/9/2024 đã tiếp nhận Bản án 785 của TAND cấp cao tại TP HCM. Tuy nhiên, UBND huyện Ninh Phước cho rằng Bản án 785 “không xác định rõ căn cứ pháp lý nào cần áp dụng để thực hiện các quyết định này. Điều này dẫn đến việc huyện tạm thời chưa thể thi hành bản án”. Ngày 23/10/2024, Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước ký Công văn 5905/UBND-NC gửi TAND cấp cao tại TP HCM, đề nghị giải thích rõ hơn về bản án. Ba ngày sau, ngày 31/10/2024, Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước cũng đã ký đơn đề nghị đến Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng VKSND tối cao, đề nghị xem xét thủ tục giám đốc thẩm với Bản án 785.
“Sau khi UBND huyện tiếp nhận được văn bản giải thích của TAND cấp cao tại TP HCM về Bản án 785, UBND huyện sẽ tổ chức thi hành Bản án 785 cho hộ gia đình ông Thái, bà Vân, ông Phong”, đại diện UBND huyện Ninh Phước nói.
Hiện tại, trong quá trình chờ thi hành Bản án 785, gia đình ông Thái tổng cộng 14 người đang sống chen chúc trong căn nhà thuê, chờ những quyết định của TAND cấp cao liên quan việc thu hồi đất được UBND huyện Ninh Phước thực hiện.
Kể từ khi bị cưỡng chế thu hồi đất, gia đình ông Thái sống chen chúc trong căn nhà trọ chật hẹp, gây ra nhiều gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Trong đó, người lớn nhất trong gia đình đã gần 70 tuổi, trong khi người nhỏ nhất chỉ mới chưa đầy 1 tuổi. Việc sống trong không gian hạn chế, vừa phải theo đuổi khiếu kiện, đã ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần, công việc mưu sinh, làm đảo lộn cuộc sống của cả gia đình. Gia đình ông Thái hy vọng rằng, với sự quan tâm và can thiệp kịp thời từ các cơ quan chức năng, họ sẽ sớm nhận được sự hỗ trợ cần thiết để khôi phục lại cuộc sống ổn định theo đúng quy định pháp luật.
