| |
| Giáo sư Ngô Bảo Châu |
Những ngày này, giới toán học trong nước dành sự quan tâm đặc biệt nhân dịp giáo sư Ngô Bảo Châu về Việt Nam làm việc. Đích thân Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tiếp thân mật vị giáo sư còn rất trẻ này (anh năm nay 38 tuổi, được phong hàm giáo sư ở tuổi 32 - trẻ nhất Việt Nam). Giáo sư Ngô Bảo Châu cũng là người đang có cơ hội lớn nhất trong các nhà toán học thế giới để giành giải thưởng Fields (được coi là giải Nobel trong toán học). Công trình toán học của anh được Tạp chí uy tín Time bình chọn là một trong 10 phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009.
Ngô Bảo Châu về nước làm việc chỉ trong một thời gian rất ngắn, nhưng hy vọng qua đây sẽ thổi một luồng gió mới, làm bùng cháy những khát khao khám phá, tìm tòi của ngành toán học trong nước, một điều mà cả khoa học cơ sở và khoa học cơ bản trong nước vẫn đang rất thiếu. Với khoa học, nếu thiếu những luồng gió mới, thiếu những khát khao khám phá thì khoa học sẽ không phát triển, hoặc nó sẽ chỉ cho ra đời những sản phẩm "nằm trong tủ kính".
Tình trạng chảy máu chất xám đang diễn ra triền miên ở Việt Nam. Ngọn nguồn cũng là vì họ chưa có môi trường làm việc, chưa được ưu đãi đúng mức, chưa được tạo điều kiện làm việc tốt nhất, thu nhập chưa đảm bảo được cuộc sống, chưa xứng đáng với công sức họ bỏ ra. Ngô Bảo Châu về nước lần này đích thân Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đến thăm và nói rằng Chính phủ có nhã ý tặng giáo sư Ngô Bảo Châu một căn hộ. Phó Thủ tướng cũng phát biểu rằng, Đảng và Nhà nước sẽ tạo những điều kiện tốt nhất để giáo sư về nước làm việc, cho thấy, Đảng, nhà nước không muốn mất đi những nhà khoa học tài năng. Quan điểm ấy làm ấm lòng những người nghiên cứu khoa học.
Tuy nhiên cũng có người bảo, nhân tài toán học nước ta không hiếm. Ngô Bảo Châu thành danh ở tầm quốc tế mới được Chính phủ quan tâm, còn biết bao mầm non khác chưa được vun trồng cẩn trọng. Chẳng hạn, hằng năm vẫn có các đoàn học sinh giỏi mang huy chương vàng từ các cuộc thi quốc tế về nước, nhưng xã hội vẫn ít quan tâm đến họ, báo chí đưa tin về họ (thường là) theo TTXVN. Bây giờ các gương mặt đáng yêu, niềm tự hào dân tộc ấy đang ở đâu, phát huy được không... thì rất ít người biết. Trong số các huy chương vàng, bạc bao năm qua, rõ là lấp lánh những Ngô Bảo Châu trong đó.
Công việc chăm lo vun trồng nhân tài phải là công việc thường xuyên liên tục, từ lúc là hạt giống. Đó là công việc "vì lợi ích trăm năm". Không có bắt đầu từ hôm nay thì cũng không có trăm năm./.
Nguyễn Anh Tuấn