Theo VASEP, xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam sang Mỹ tuy giảm trong quý I/2017 do thiếu nguyên liệu, nhưng nhờ nhu cầu và nguồn cung nguyên liệu tăng trở lại cá tra đã lấy được đà phục hồi trong quý II với mức tăng 8,4%. Theo Hiệp hội này, XK cá tra sang thị trường này vẫn diễn ra bình thường sau ngày 2/8/2017 – thời điểm mà tất cả lô hàng các loài cá thuộc Bộ Siluriformes nhập khẩu vào Hoa Kỳ chính thức phải thanh tra.
Liên quan đến Chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ, ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP cho rằng, trong khi quá trình xét duyệt tính tương đương chưa kết thúc, thì chưa nên đưa ra giả định về khả năng Việt Nam không vượt qua được đánh giá tương đương hay việc ngừng xuất khẩu sang Hoa Kỳ vào bất kỳ thời gian cụ thể nào. Ông cho biết thêm, trong suốt giai đoạn chuyển đổi 18 tháng, cả hai bên đã cùng hợp tác làm việc về các vấn đề chung liên quan đến việc công nhận tương đương và cơ quan FSIS thuộc Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ cũng đã đưa ra những hướng dẫn cụ thể để thực hiện theo yêu cầu của họ.
VASEP cho biết thêm, sau khi nhận được thông báo chính thức của Cục Kiểm định an toàn Thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ về việc tiến hành thanh tra các loài cá thuộc họ Siluriformes trước kế hoạch đề ra (bắt đầu từ ngày 02/8/2017 thay vì 01/9/2017), Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (“NAFIQAD”) thuộc Bộ Nông Nghiệp Việt Nam đã hướng dẫn các cơ sở được phép xuất khẩu sang Hoa Kỳ về các yêu cầu thanh tra liên quan đến nhãn mác, nội dung kiểm tra chi tiết, các thông số thử nghiệm đối với dư lượng hoá chất và đặc điểm sinh học, vv. Theo đó, ngày 15/8/2017, Bộ NN&PTNT Việt Nam đã ban hành Quyết định 3379/QĐ-BNN –QLCL về Chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm cá và các sản phẩm cá bộ Siluriformes xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, có hiệu lực từ ngày 1/9/2017.
“NAFIQAD cũng đang hoàn thiện đầy đủ các tài liệu để chứng minh sự tương đương trong hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm với Hoa Kỳ để nộp cho FSIS vào ngày 20/8/2017. Sau đó, FSIS sẽ bắt đầu quá trình xem xét các tài liệu đã đệ trình, và nếu bản đệ trình này chứng minh được cơ sở ban đầu về tính tương đương, FSIS sẽ tiến hành thanh tra tại nước sở tại” - đại diện VASEP nhấn mạnh.
Hiệp hội khẳng định, ngành Cá tra Việt Nam đã phát triển tốt với hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm nghiêm ngặt, và về kỹ thuật có thể nói ngành Cá tra Việt Nam có thể đạt được tiêu chuẩn tương đương với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, cơ quan này lo ngại không phải ở vấn đề kỹ thuật, công nghệ mà lo ngại chính sách phân biệt đối với hàng nhập khẩu của Chính phủ Hoa Kỳ có thể tạo ra những thách thức mới đối với cá tra Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này.
