18 lần vỡ ống
Theo nội dung cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Dự án cấp nước Sông Đà – Hà Nội do Tổng Công ty Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Tổng Công ty Vinaconex) làm chủ đầu tư theo hình thức BOO sử dụng vốn tự có, vốn huy động do doanh nghiệp tự thu xếp và vay của các tổ chức tín dụng được xây dựng từ năm 2004 đến tháng 4/2009 được đưa vào nghiệm thu, sử dụng.
Dự án này đã đóng góp lượng lớn công suất cấp nước cho Thủ đô Hà Nội, hỗ trợ tích cực cho các nhà máy nước ngầm, khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho người dân. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, khai thác, tuyến ống nước liên tục xảy ra sự cố vỡ ống truyền tải nước.
Cơ quan chức năng xác định từ ngày 4/2/2012 đến ngày 2/10/2016, tuyến ống đã 18 lần bị vỡ ống với số lượng 23 cây ống composite cốt sợi thủy tinh bị vỡ. Việc này khiến doanh nghiệp khai thác đã phải chi phí hơn 16,6 tỷ đồng để khắc phục. Bên cạnh đó, việc tuyến ống liên tục bị vỡ đã gây hậu quả buộc doanh nghiệp khai thác phải dừng cấp nước sạch sinh hoạt cho nhân dân, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của hơn 177.000 hộ dân trên địa bàn thành phố.
Theo kết luận giám định tư pháp ngày 15/4/2015, nguyên nhân gây ra hậu quả như trên là do vi phạm trong quá trình sản xuất ống, quá trình quản lý, giám sát thi công xây dựng tuyến ống truyền tải nước sạch Dự án cấp nước Sông Đà – Hà Nội. Trong đó, quá trình sản xuất ống chưa được kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu vào, ống được sản xuất có chất lượng không đồng đều, chỉ tiêu độ cứng vòng của nhiều mẫu thử không đạt yêu cầu. Ngoài ra, không thực hiện thử nghiệm độ bền tủy tĩnh dài hạn để làm cơ sở cho việc kiểm tra độ bền dài hạn của tuyến ống sau này.
Quá trình thi công, xây dựng, Ban quản lý Dự án, nhà thầu giám sát chưa kiểm soát chặt chẽ chất lượng ống trước khi lắp đặt. Khi phát hiện có sản phẩm ống không đảm bảo chất lượng đã không thực hiện kiểm tra lại chất lượng sản phẩm của lô ống tương ứng; chưa kiểm soát chặt chẽ việc khắc phục các đoạn ống bị khuyết tật trong quá trình thi công. Việc giám sát thi công xây dựng và nghiệm thu chưa chặt chẽ, không phát hiện ra các tồn tại trong quá trình thi công, lắp đặt tuyến ống.
Ngoài ra, theo kết luận giám định bổ sung số 107 của Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, nếu sản xuất ống có chiều dày, các thông số kỹ thuật đúng như thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và quá trình sản xuất, thí nghiệm, kiểm tra, vận chuyển, thi công lắp đặt, giám sát... tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu của thiết kế và các quy định có liên quan thì không thể gây ra sự cố vỡ đường ống nước. Đây là trách nhiệm của những cá nhân trong quá trình sản xuất ống, quá trình quản lý, giám sát, thi công xây dựng tuyến ống truyền tải nước sạch Dự án cấp nước Sông Đà – Hà Nội.
Nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội được hủy quyết định khởi tố
9 bị cáo bị đưa ra xét xử gồm 3 người thuộc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà – Hà Nội: Hoàng Thế Trung (SN 1960, ở quận Hoàng Mai, Hà Nội), nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án; Nguyễn Văn Khải (SN 1961, ở quận Hoàng Mai) nguyên là Phó Giám đốc Ban quản lý dự án và Trương Trần Hiển (SN 1957, ở quận Ba Đình), nguyên Trưởng phòng vật tư, thiết bị thuộc Ban quản lý dự án.
2 bị cáo thuộc Vinaconex gồm Trần Cao Bằng (SN 1954, ở quận Thanh Xuân), nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex và Vũ Thanh Hải (SN 1960, ở quận Đống Đa), nguyên Trưởng phòng sản xuất, nguyên Quản đố phân xưởng, nguyên Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex.
4 bị cáo còn lại thuộc Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Việt Nam – Bộ Xây dựng: Đỗ Thanh Trì (SN 1968, ở quận Đống Đa), nguyên cán bộ Công ty, nguyên Trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án cấp nước Sông Đà – Hà Nội; Nguyễn Biên Hùng (SN 1950, ở quận Ba Đình), nguyên cán bộ Công ty, nguyên Phó trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án; Hoàng Quốc Thống (SN 1955, ở quận Hoàng Mai), nguyên cán bộ Công ty, giám sát viên và Bùi Minh Quân (SN 1972, ở quận Hai Bà Trưng), nguyên Phó Giám đốc Xí nghiệp Xây dựng và Kinh doanh thiết bị thuộc Công ty, nguyên giám sát viên tại Dự án.
Trong đó, cơ quan chức năng xác định các bị cáo đã ký 73 biên bản nghiệm thu cung cấp ống, xác nhận hơn 5.000 sản phẩm ống composite cốt sợi thủy tinh và phụ kiện được tiếp nhận, dùng trong dự án không đảm bảo chất lượng. Quá trình điều tra vụ án, CQĐT đã quyết định khởi tố bị can về tội Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng đối với các thành viên HĐQT Tổng Công ty Vinaconex, giai đoạn 2003, năm 2004.
Gồm ông Phí Thái Bình (nguyên Chủ tịch HĐQT, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội); Nguyễn Văn Tuân (nguyên ủy viên HĐQT, TGĐ) và các ủy viên HĐQT là ông Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm, Tô Ngọc Thành và 2 người có trách nhiệm tham mưu, đề xuất là ông Lại Văn Bích (GĐ Ban quản lý dự án) và Nguyễn Đức Lưu (Trưởng phòng Đầu tư, Tổng Công ty Vinaconex). Sau khi nhận được đề nghị phê chuẩn các quyết định khởi tố bị can nêu trên, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao đã yêu cầu CQĐT, Bộ Công an thu thập tài liệu chứng cứ để làm rõ căn cứ khởi tố bị can.
Căn cứ kết quả điều tra và kết luận giám định tư pháp về hoạt động đầu tư xây dựng dự án hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông, kết luận giám định bổ sung của Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, cho thấy: Chưa đủ căn cứ để phê chuẩn các quyết định khởi tố bị can đối với 7 người trên. Ngày 14/12/2017, VKSND Tối cao đã quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can đối với các ông Phí Thái Bình, Nguyễn Văn Tuân, Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm, Tô Ngọc Thành, Lại Văn Bích, Nguyễn Đức Lưu.
