Theo nhận định của HĐXX sơ thẩm, hành vi đưa đi kiểm nghiệm phân bón lần 3 của hai bị cáo là trái công vụ, trái với hoạt động bình thường của ngành QLTT.
Về thiệt hại thực tế như VKS nhận định là thất thu ngân sách 120 triệu đồng. Tuy nhiên con số này chỉ là giả định vì trong thực tế chưa xử phạt. Ngoài ra, đại diện VKS cho rằng đây không phải là vụ án phân bón giả mà là vụ án “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” nên không áp dụng các quy định về xử lý hàng giả để tính các thiệt hại vật chất do các bị cáo gây ra. Do đó đề nghị của KSV không có cơ sở để HĐXX chấp nhận. Nói cách khác, không có thiệt hại vật chất trong vụ án.
Về thiệt hại phi vật chất, HĐXX cho rằng hành vi của hai bị cáo trái với Thông tư 26 Bộ Khoa học và Công nghệ, “làm giảm uy tín của Nhà nước, ngành QLTT và những công chức QLTT khi thi hành công vụ”.
Tòa cho rằng giữa các bị cáo không có sự cấu kết nên là đồng phạm giản đơn. Bị cáo Phương được xác định có vai trò chính, bị cáo Thanh là đồng phạm giúp sức tích cực. Cả hai không có tình tiết tăng nặng; đều có thân nhân tốt, chưa có tiền án tiền sự, trong quá trình công tác, đều được tặng nhiều giấy khen, bằng khen; đều có hai tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Các bị cáo từng bị tạm giam và hiện đang tại ngoại nên HĐXX thấy không cần thiết tạm giam thêm nữa. Từ nhận định trên, HĐXX tuyên phạt dưới khung hình phạt và dưới mức đề nghị của VKS. Cả hai bị tuyên án bằng ngày tạm giam. Bị cáo Phương chịu mức án 7 tháng 12 ngày giam, cấm đảm nhiệm chức vụ trong 3 năm; bị cáo Thanh 7 tháng 13 ngày giam, cấm đảm nhiệm chức vụ trong hai 2 năm. Trước đó, VKS đề nghị bị cáo Phương mức án từ 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù giam, cấm đảm nhận chức vụ từ 3 – 4 năm. Bị cáo Thanh bị đề nghị từ 1 năm đến 1 năm 6 tháng tù, cấm đảm nhận chức vụ từ 1 – 2 năm.
Với 1 túi ni lông, 2 bao phân bón được thu thập trong quá trình xử lý vụ án, do không phải là vật chứng nên HĐXX trả lại cho cơ quan ANĐT xử lý.
Với công ty Con Cò Vàng, do Công an quận 7, TP HCM không khởi tố vụ án nên HĐXX không đề cập trách nhiệm. HĐXX cũng không nhận xét, đánh giá chất lượng phân bón của Con Cò Vàng.
Sau khi tòa tuyên án, LS Nguyễn Văn Đức nhận xét: “Đến nay không thể xác định số phân bón mà các bị cáo trả lại doanh nghiệp là thật hay giả. Không có phân bón giả thì không gây ra thiệt hại vật chất cho nhà nước, người sử dụng phân bón. Không gây ra thiệt hại vật chất thì không hề có chuyện “ảnh hưởng uy tín nhà nước, hoạt động của QLTT”.
“Tôi đã tranh luận rất rõ tại toà, cấu thành tội phạm này phải có 4 yếu tố: Vụ lợi, trái công vụ, gây thiệt hại và là người có chức vụ. Đến nay, VKS chỉ đề cập đến hành vi trái công vụ. Còn thiệt hại chưa hề xảy ra. Và không có thiệt hại vật chất thì không thể có thiệt hại phi vật chất. Còn nói đến vụ lợi, các bị cáo không có, VKS cũng đã thừa nhận chuyện này. Động cơ cá nhân khác mà VKS quy kết là động cơ gì? Động cơ đó phải hiểu là được lợi ích cho bản thân hoặc nhằm trả đũa gì đó… nhưng không hề có”, LS Đức nói.
Cả hai bị cáo đều không đồng tình với những quy kết trong bản án. Họ khẳng định không làm trái công vụ, không gây ra thiệt hại. “Mục đích đưa đi kiểm nghiệm lần 3 là nhằm tránh khiếu nại, khiếu kiện kéo dài ảnh hưởng đến Chi cục QLTT, ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Việc đưa đi kiểm nghiệm là ý kiến chung của cả Đoàn kiểm tra nhưng chỉ hai chúng tôi bị kết án. Chúng tôi không hưởng lợi, không tham ô, tại sao vẫn bị kết tội?”.
