Bà Lan vừa bị Cơ quan điều tra khởi tố về hành vi “Vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và ngay sau đó bà này đã bỏ trốn khỏi nơi cư trú nên bị truy nã.
Sự kiện này khiến công chúng liên tưởng đến các vụ trốn trước đây của các can phạm mà phải mất rất nhiều công sức, thời gian mới truy bắt được.
Ví dụ như Giang Kim Đạt, Dương Chí Dũng, Trịnh Xuân Thanh, Vũ “Nhôm”,... và một số nghi can khác.
Điểm chung của những đối tượng trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật này là nhiều tiền, có phương án trốn tránh từ trước, điểm đến là nước ngoài, sẵn tiền, nhiều của và có những mối quan hệ giúp đỡ để thoát thân.
Trường hợp ngược lại, có những người bị bắt giam, thậm chí khẩn cấp bởi các tội không quá nghiêm trọng, địa chỉ cư trú rõ ràng và không thể trốn đi đâu được. Những trường hợp này vấp phải sự phản ứng của dư luận.
Tạm giam là biện pháp tước đoạt tự do tạm thời của một người, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 đã quy định rất rõ ràng về chế định tạm giam, tạm giữ nhằm ngăn chặn tội phạm đồng thời với việc bảo đảm quyền tự do thân thể của con người.
Những kẻ trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật hoàn toàn không phải động cơ phạm tội tiếp mà thường là mong được tự do để hưởng thụ cái mà mình đã chiếm đoạt một cách phi pháp. Có lẽ cần lưu ý điều này đối với các tội phạm kinh tế và chức vụ, đặc biệt là tội phạm tham nhũng, cho tại ngoại cũng là tạo điều kiện cho việc tẩu tán tài sản hoặc bỏ trốn.
Tất nhiên, “lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó thoát”, “lưới pháp luật” cũng vậy. Những kẻ bỏ trốn nếu không bị bắt lại thì cũng phải buộc ra đầu thú nhưng phải tính đến một phương án khác hoàn toàn xảy ra là bỏ trốn để “hoãn binh”, để không khai báo bất lợi cho đồng phạm, để che giấu tội phạm, để “câu giờ” có thời gian tính toán đến các việc khác có lợi cho mình và đồng phạm. Đến khi bị bắt lại hoặc ra đầu thú thì mọi việc đã rồi.
Trở lại sự việc của bà Lan thì thấy rõ những động cơ bỏ trốn của bà này là có cơ sở khi Bộ Công an đang mở rộng điều tra về các sai phạm của các cựu lãnh đạo TP. HCM qua các thời kỳ./.
