Khó khăn về chỗ ở nên làm “liều”?
Theo UBND xã Phước Hòa và Cát Chánh, từ năm 2014 đến nay, có 17 trường hợp xâm lấn, chiếm dụng đất rừng dương nằm trong hành lang tỉnh lộ 639 để xây dựng nhà ở trái phép. Trong đó, 12 ngôi nhà nằm trên phần đất thuộc địa phận thôn Huỳnh Giản Bắc, 5 ngôi nhà còn lại “mọc” trên đất thuộc địa bàn thôn Phú Hậu. Những người thực hiện hành vi lấn chiếm đa số là người dân thôn Huỳnh Giản Bắc, diện tích lấn chiếm từ 20 - 150m2.
Sau khi phát hiện các trường hợp lấn chiếm đất xây nhà, chính quyền 2 xã Phước Hòa và Cát Chánh kiểm tra, lập biên bản đình chỉ xây dựng công trình, xử phạt vi phạm hành chính và buộc tháo dỡ. Tuy nhiên đến nay, chưa có trường hợp nào tự nguyện tháo dỡ, còn chính quyền địa phương cũng không thực hiện biện pháp cưỡng chế. Những ngôi nhà xây dựng trên đất lấn chiếm vẫn tồn tại, khiến không ít người bất bình, hoài nghi.
Một người dân ở xã Cát Chánh bức xúc: “Họ vô tư xí phần, lấn chiếm nhiều diện tích đất thuộc khu vực rừng dương phòng hộ ven biển nằm trong hành lang tỉnh lộ 639 để cất nhà trái phép. Lạ hơn nữa, những ngôi nhà này vẫn tồn tại dù khi phát hiện hành vi vi phạm, chính quyền địa phương đã lập biên bản đề nghị ngừng xây dựng và buộc tháo dỡ. Phải chăng động thái kiểm tra, lập biên bản chỉ là hình thức, lấy lệ?”.
Lý giải thực tế này, ông Phan Trần Phú - Trưởng thôn Huỳnh Giản Bắc cho biết: “Nhiều người dân lấn chiếm đất rừng cất nhà trái phép là do khó khăn về chỗ ở. Có gia đình 3 - 4 thế hệ ở chung một nhà. Nhà chật, người đông nên họ “liều” ra rừng chiếm đất cất nhà, bất chấp pháp luật. Cứ chiếm đất xây nhà ở cái đã, khi nào bị cưỡng chế mới hay”.
Đồng quan điểm, ông Phan Đình Cảnh, cán bộ địa chính xã Cát Chánh cho rằng: “5 trường hợp chiếm đất, xây nhà trái phép nằm trên phần đất thuộc thôn Phú Hậu là người dân đến từ thôn Huỳnh Giản Bắc. Những trường hợp này đều khó khăn về chỗ ở, do vậy xã cũng chỉ dừng ở mức kiểm tra, lập biên bản vi phạm, rồi cho tạm tồn tại, chứ từ trước đến nay chưa thực hiện cưỡng chế tháo dỡ trường hợp nào(!?)”.
Xã cũng lấn cấn
Về việc này, ông Nguyễn Văn Nhâm - Chủ tịch UBND xã Phước Hòa nhìn nhận: Rất khó xử lý dứt điểm các trường hợp lấn chiếm đất rừng xây nhà ở trái phép, bởi sự phối hợp giữa 2 địa phương và ngành chức năng liên quan chưa đồng bộ. Bên cạnh đó, hầu hết các trường hợp vi phạm đều khó khăn về chỗ ở, nếu quyết liệt cưỡng chế tháo dỡ, họ không còn nơi ở khác.
“Xã đã có báo cáo gửi UBND huyện về các trường hợp vi phạm để xin ý kiến chỉ đạo xử lý. Quan điểm của chúng tôi là sẽ kiên quyết xử lý, nhưng thời gian cụ thể để thực hiện việc cưỡng chế tháo dỡ nhà thì chưa biết. Trước mắt, đối với những trường hợp đã xây nhà xong, chúng tôi xin ý kiến huyện tạm cho tồn tại. Đồng thời, kịp thời, kiên quyết xử lý đối với những trường hợp lấn chiếm mới nhằm ngăn chặn, không để các ngôi nhà và công trình xây dựng trái phép tiếp tục mọc lên”, ông Nhâm cho biết thêm.
Tương tự xã Phước Hòa, UBND xã Cát Chánh cũng gặp không ít khó khăn trong xử lý dứt điểm các trường hợp lấn chiếm đất xây dựng nhà ở. Hiện địa phương đã có báo cáo gửi UBND huyện và đang chờ chủ trương từ cấp trên để xử lý các trường hợp vi phạm đúng theo trình tự pháp luật.
Trong khi đó, qua tìm hiểu được biết, UBND huyện Phù Cát và Tuy Phước đều yêu cầu UBND xã Cát Chánh và Phước Hòa thực hiện vai trò “chủ công” trong xử lý các trường hợp vi phạm. Ông Tạ Công Thượng - Trưởng phòng TN&MT huyện Phù Cát và ông Nguyễn Đình Thuận - Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước đều cho rằng: Việc kiểm tra, ngăn chặn, xử lý các trường hợp lấn chiếm đất rừng để xây dựng nhà đã được UBND huyện giao Chủ tịch UBND các xã thực hiện theo đúng thẩm quyền quy định. Nhưng các địa phương chưa xử lý rốt ráo, để những ngôi nhà trái phép tồn tại. Tới đây, hai huyện sẽ kiểm tra, đôn đốc Chủ tịch UBND xã Phước Hòa và Cát Chánh thực hiện nghiêm việc xử lý.
Có thể thấy, trong khi cấp xã xin chủ trương, hướng xử lý từ cấp huyện thì huyện lại giao vai trò “chủ công” cho cấp xã. Với điều này, việc xử lý dứt điểm các trường hợp lấn chiếm đất rừng dương để xây dựng nhà ở xem ra còn nhiều trắc trở và kéo dài. Và nếu thiếu kiên quyết trong xử lý các trường hợp vi phạm, những ngôi nhà xây dựng trái phép tiếp tục “mọc” trong phạm vi rừng dương thuộc hành lang tỉnh lộ 639 là điều khó tránh khỏi.
Do đó, cơ quan chức năng phải quyết liệt hơn nữa trong ngăn chặn, xử lý để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật; đồng thời tránh tình trạng các trường hợp vi phạm tiếp tục tăng, gây khó khăn, phức tạp trong việc xử lý về sau.
