Kịch bản “Huyền thoại gò Rồng Ấp” do Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ viết, tác giả Hoàng Song Việt chuyển thể cải lương, Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên dàn dựng, các nghệ sỹ Đoàn Cải lương thể nghiệm của Nhà hát Cải lương Việt Nam thể hiện.
“Huyền thoại gò Rồng Ấp” là một tác phẩm nghệ thuật có tính giải trí cao mà vẫn đậm chất trữ tình và đầy tính triết lý, với thông điệp về cõi đất, khoảng trời nước Nam - nơi địa linh nhân kiệt, hội tụ tinh anh để hun đúc, sản sinh ra những con người làm rạng danh cho đất nước. Đồng thời khẳng định cái ác, cái xấu xa phải lùi bước trước cái thiện, lòng nhân ái và tình yêu thương vô bờ của con người…
Phương pháp sân khấu hiện thực và biểu hiện, cùng thủ pháp ước lệ không gian, thời gian của sân khấu tự sự phương Đông được kết hợp trong vở diễn một cách hài hòa, ê kíp dàn dựng đã tạo nên một vở diễn đậm chất huyền thoại cổ tích.
Vở diễn như một bức tranh mô phỏng xã hội Việt Nam thời kỳ đầu xuất hiện các triều đại phong kiến tập quyền độc lập, giúp người xem hiểu rõ hơn về nền văn minh châu thổ sông Hồng với những phong tục tập quán đặc sắc của người Việt khi đó cùng sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo.
Sau khi tham gia Liên hoan Sân khấu Cải lương toàn quốc tại Long An, diễn ra từ ngày 5-22/11, Nhà hát Cải lương Việt Nam sẽ mang "Huyền thoại gò Rồng Ấp" phục vụ các lễ hội đầu năm 2023.
“Huyền thoại gò Rồng Ấp” kể về một người con gái ở xóm Long Châu, thuộc hương Diên Uẩn, châu Cổ Pháp (nay là Từ Sơn, Bắc Ninh) tên là Phạm Thị Ngà, vốn là người giúp việc ở chùa Tiêu - nơi sư Vạn Hạnh trụ trì. Thị Ngà mồ côi cha mẹ, được anh em sư Vạn Hạnh và Khánh Văn thương tình đem phần mộ hai ông bà táng ở gò Rồng Ấp, nơi tương truyền có huyệt đất thiêng.
Trong một lần tham gia lễ hội Nõ - Nường, một lễ hội dân gian đậm tính phồn thực của người Việt cổ, Thị Ngà đã mang thai. Cùng thời gian đó, sư phụ của Vạn Hạnh đã viết một bài kệ tiên tri ngụ ý rằng: Vào tháng 10 năm Kỷ Dậu, tức là 36 năm sau, một triều đại lẫy lừng sẽ hiển hiện, xây dựng quốc thống vững bền, đó là triều Lý. Gò Rồng Ấp chính là nơi phát mệnh đế vương, hiện có mộ phần gia tiên họ Phạm. Con cháu nhà ấy ắt sẽ dựng được nghiệp lớn... Điềm báo ấy ứng với việc mộ táng cha mẹ Thị Ngà đang được chôn cất ở gò Rồng Ấp và bào thai đang lớn dần trong cơ thể Thị Ngà khi đó.
Thời điểm đó, ở hương Diên Uẩn có một phú hộ tên là Hồng Kỳ vô tình biết lời tiên tri, bởi lòng tham vô độ, phú hộ đã bốc mộ phần cha mình đem táng ở gò Rồng Ấp với hy vọng con cháu sau này sẽ làm nên nghiệp đế. Hắn biết Thị Ngà đang mang thai thiên tử nên liên tiếp bày mưu hãm hại, nhưng Thị Ngà đều may mắn vượt qua các kiếp nạn, sinh con trước cổng chùa Cổ Pháp rồi qua đời. Đứa bé được sư Khánh Văn, trụ trì chùa Cổ Pháp mang về nuôi nấng. Đó chính là Lý Công Uẩn, sau này trở thành vua Lý Thái Tổ - người khai quốc triều Lý, tạo dựng kinh đô Thăng Long nghìn năm rạng rỡ.