Luật sư Bùi Đức Nhã (Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH Tuệ Anh) - Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết: Nếu bạn bị công ty sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng lao động gần Tết nhằm tránh phải chi trả tiền thưởng Tết, bạn có thể xem xét các căn cứ pháp lý và hành động sau đây:
Xác định tính hợp pháp của việc sa thải: Theo Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động chỉ được chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp quy định tại Điều 36.
Cụ thể, việc sa thải phải tuân theo các quy định sau: Có lý do hợp pháp, người lao động vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, không đáp ứng yêu cầu công việc hoặc hết hạn hợp đồng. Trình tự, thủ tục đúng quy định, theo Điều 122 và Điều 123, khi xử lý kỷ luật lao động (bao gồm sa thải), phải có bằng chứng, biên bản và thông báo bằng văn bản. Nếu công ty chấm dứt hợp đồng lao động không có lý do hợp pháp hoặc không đúng thủ tục, đây là hành vi vi phạm pháp luật.
Quy định về tiền thưởng, theo Điều 104 của Bộ luật Lao động 2019: Tiền thưởng không bắt buộc, trừ khi được quy định trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, hoặc quy chế của công ty. Nếu quy chế công ty quy định có thưởng Tết hoặc tiền thưởng gắn với hiệu quả công việc, công ty không được viện lý do sa thải để né tránh.
Hành động cần thực hiện: Bước 1, khiếu nại nội bộ, gửi đơn khiếu nại lên công ty (phòng nhân sự hoặc ban lãnh đạo) yêu cầu giải thích lý do sa thải và yêu cầu bồi thường (nếu có căn cứ vi phạm). Bước 2, khiếu nại đến cơ quan chức năng, nếu công ty không giải quyết thì gửi đơn khiếu nại đến Thanh tra lao động hoặc Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội tại địa phương nơi công ty đặt trụ sở; Cơ quan này sẽ điều tra và yêu cầu công ty thực hiện đúng quy định pháp luật. Bước 3, khởi kiện ra tòa án, nếu không đạt được thỏa thuận hoặc quyền lợi không được bảo vệ thì bạn có thể nộp đơn khởi kiện đến Tòa án Nhân dân nơi công ty đặt trụ sở.
Quyền lợi khi bị chấm dứt hợp đồng trái luật: Nếu công ty chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, theo Điều 41 Bộ luật Lao động 2019, bạn có quyền yêu cầu: Trở lại làm việc với vị trí cũ và được trả lương, phụ cấp trong thời gian không làm việc. Bồi thường ít nhất 2 tháng tiền lương nếu không muốn quay lại làm việc. Hưởng các khoản khác như tiền thưởng, phép năm, bảo hiểm (nếu có căn cứ).
Lưu ý, bạn cần thu thập và lưu trữ các chứng cứ liên quan, như: Hợp đồng lao động, quyết định sa thải. Quy chế công ty về tiền thưởng (nếu có). Tin nhắn, email trao đổi với công ty.
Hành động nhanh chóng và tham khảo sự hỗ trợ của luật sư hoặc cơ quan chức năng sẽ giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình.