Sai phạm nối tiếp sai phạm
Sở KH&ĐT Lạng Sơn khẳng định, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kế hoạch và công tác quản lý dự án (DA) đầu tư của UBND huyện Chi Lăng và các chủ thể liên quan còn một số hạn chế, yếu kém dẫn đến hàng loạt sai phạm. Cụ thể, từ công tác chuẩn bị đầu tư, thực hiện DA, một số ban như: Ban của UBND xã Vạn Linh, xã Chi Lăng và Phòng Giáo dục và Đào tạo chưa đủ điều kiện năng lực, nhưng không thuê tư vấn quản lý thực hiện DA theo quy định.
Trong công tác khảo sát, thiết kế, lập dự toán thì các DA đều có quyết định chỉ định thầu tư vấn khảo sát, phê duyệt nhiệm vụ, phương án khảo sát…Tuy nhiên, chủ đầu tư chưa thực hiện tổ chức thẩm định kỹ trước khi phê duyệt đề cương nhiệm vụ theo quy định của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng. Ngoài ra, việc chưa quyết định cử người có chuyên môn để giám sát khảo sát theo quy định chính là nguyên nhân dẫn đến việc khảo sát chưa đầy đủ, chưa đáp ứng được yêu cầu công tác thiết kế, đến khi thi công phải khảo sát bổ sung.
Sở KH&ĐT Lạng Sơn cũng chỉ rõ, việc nghiệm thu thanh quyết toán chi phí cho công tác khảo sát của một số DA còn thiếu chính xác, lãng phí như: DA Xử lý khối đá lở thôn Núi Đá, xã Quang Lang, căn cứ vào tiêu chuẩn khảo sát đường ô tô để đo vẽ cắt ngang, trong khi đó DA này không liên quan đến đường ô tô. Hay tại DA Sửa chữa cải tạo mương Co Phát, xã Lâm Sơn, khảo sát không kỹ dẫn đến khi thi công mới phát sinh khối lượng móng phải xử lý.
Về công tác thiết kế công trình, các DA được kiểm tra đã có nhiệm vụ phương án, tiêu chuẩn, chỉ dẫn kỹ thuật thiết kế được lập hoặc duyệt theo quy định về quản lý chất lượng công trình. Tuy nhiên, còn một số DA đơn vị tư vấn thiết kế không đầy đủ, chưa phù hợp với thực tế, quá trình thi công phải điều chỉnh như: DA Trụ sở UBND xã Hòa Bình, DA Trường tiểu học xã Chiến Thắng giai đoạn 2; DA Sửa chữa mương Co Phát xã Lâm Sơn.
Ngoài ra, những sai phạm trong hoạt động lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng trong quá trình thực hiện DA cũng được Sở KH&ĐT Lạng Sơn chỉ rõ. Trong đó, công tác lựa chọn nhà thầu của một số gói thầu chưa được chủ đầu tư, tư vấn đấu thầu thực hiện đầy đủ, đúng quy định; còn một số DA, hình thức hợp đồng được phê duyệt rất chung chung là ‘‘hợp đồng theo đơn giá’’ chưa phù hợp với quy định tại điểm b, c khoản 2 Điều 3 Nghị định số 48/2010/NĐ-CP ngày 07/ 5/2010 của Chính phủ.
Đáng chú ý, có 17/17 DA ký kết hợp đồng thi công giữa Ban quản lý DA và nhà thầu trúng thầu thi công xây dựng chưa đúng quy định trong hồ sơ mời thầu đã được chủ đầu tư phê duyệt. Trước khi ký kết hợp đồng, chủ đầu tư, ban quản lý DA đều không yêu cầu nhà thầu trúng thầu thực hiện bảo đảm hợp đồng theo quy định của Luật Đấu thầu. Như tại trụ sở UBND xã Hòa Bình, chủ đầu tư ký phụ lục hợp đồng bổ sung lần 2 với nhà thầu thi công hạng mục sân bê tông và 22,5m dài tường rào khi chưa được cấp có thẩm quyền bổ sung hạng mục phát sinh và bổ sung điều chỉnh thiết kế dự toán là không đúng quy định.
Còn về việc quản lý khối lượng xây dựng chưa chặt chẽ, còn nhiều thiếu sót, làm thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công do chủ đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu thi công thiếu nghiêm túc trong nghiệm thu. Các đơn vị thi công không đúng với hồ sơ thiết kế được duyệt, nghiệm thu không đúng với khối lượng thực tế đã thi công, còn xảy ra trường hợp nghiệm thu khống khối lượng hoàn thành. Trong quá trình kiểm tra việc nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng cũng chưa được chủ đầu tư thực hiện đầy đủ theo quy định.
Trong quá trình thực hiện thẩm tra, thanh quyết toán theo hợp đồng đã ký còn để xảy ra một số thiếu sót, vi phạm làm thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công do chưa thực hiện quyết toán đúng với thực tế khối lượng đã thi công, thanh quyết toán ngoài cả phạm vi thiết kế dự toán được duyệt, những sai lệch trên cần phải được xem xét, xử lý.
Năng lực hạn chế và buông lỏng quản lý
Sở KH&ĐT Lạng Sơn cho rằng nguyên nhân để xảy ra những sai phạm trên là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ kế hoạch và công tác quản lý DA, quản lý sử dụng vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Chi Lăng thời kỳ thanh tra chưa được quan tâm đầy đủ, chặt chẽ. Công tác tự tổ chức kiểm tra, rà soát, đôn đốc về quản lý DA đầu tư trên địa bàn huyện còn nhiều hạn chế, chưa kịp thời phát hiện chấn chỉnh những thiếu sót, sơ hở trong quá trình thực hiện DA, quản lý sử dụng vốn đầu tư công đối với các ban quản lý DA và các chủ thể có liên quan.
Đáng chú ý, năng lực, trình độ chuyên môn của một số cán bộ, công chức tham gia công tác quản lý DA còn hạn chế, thiếu tinh thần trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được giao, trong quá trình thực hiện còn để xảy ra thiếu sót, vi phạm như công tác thẩm tra thiết kế dự toán, nghiệm thu, nhất là công tác thẩm tra quyết toán vốn đầu tư.
Trong quá trình thực hiện DA, các nhà thầu tư vấn lập thiết kế, dự toán, giám sát thi công và nhà thầu thi công lập hồ sơ quản lý chi phí, khối lượng, chất lượng, hoàn công, hồ sơ quyết toán hoàn thành công trình chưa thực sự nghiêm túc, thực tế có những khối lượng, công việc chưa thi công, nhưng vẫn lập và đề nghị nghiệm thu thanh quyết toán; trong khi đó cơ quan thẩm tra quyết toán không phát hiện, do chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong khâu thẩm tra thanh quyết toán công trình hoàn thành.
Theo đó, Sở KH&ĐT Lạng Sơn đề nghị Chủ tịch UBND huyện Chi Lăng nghiêm túc tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những hạn chế, thiếu sót, vi phạm như đã nêu trên; tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm của từng tổ chức, cá nhân, có hình thức xử lý theo quy định; kịp thời hạn chế, ngăn ngừa các hành vi sai phạm trong thời gian tới.
