30.000ha đất vào "tay" doanh nghiệp Trung Quốc
Ngày 12/6/2015, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Huỳnh Khánh Toàn đã ký văn bản báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam xin ý kiến chỉ đạo về vụ việc. Theo UBND tỉnh Quảng Nam, Cty Innovgreen có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) do ông Wu Gwo Wei (quốc tịch Trung Quốc) làm chủ. Ngày 21/3/2007, tại cuộc làm việc với Cty này UBND tỉnh thống nhất chủ trương cho phép Innovgreen được thuê đất, trước mắt từ 1.000 đến 2.000ha để thí điểm mô hình trồng rừng nguyên liệu.
Ngày 10/7/2008, UBND tỉnh Quảng Nam cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 331043000016 về việc đăng ký thành lập Cty Innovgreen Quảng Nam để thực hiện dự án tại 9 huyện: Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Quế Sơn, Hiệp Đức, Nam Trà My, Bắc Trà My, Tiên Phước với diện tích đất dự kiến sử dụng 30.000ha, trong đó 20.000ha thuê đất để Cty tự trồng và 10.000ha hợp tác với người dân để trồng.
Tổng vốn đầu tư là 40 triệu USD, thời gian hoạt động của dự án là 50 năm Cty được miễn tiền thuê đất trong 7 năm, kể từ ngày xây dựng hoàn thành đưa dự án vào hoạt động (đối với dự án thực hiện tại huyện Quế Sơn); được miễn tiền thuê đất trong toàn bộ thời gian thực hiện dự án (đối với dự án thực hiện tại các huyện: Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức, Nam Trà My, Bắc Trà My, Tiên Phước).
Tạm giao đất và cho thuê đất trồng rừng
Ngày 12/9/2008, UBND tỉnh tạm giao 1133,18ha (Nam Trà My 962,38ha, Tây Giang 170,8ha) đất trồng rừng cho Cty Innovgreen. Ngày 9/12/2008, UBND tỉnh tiếp tục tạm giao 295,96ha đất trồng rừng sản xuất cho Cty Innovgreen.
“Ngày 6/1/2009, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh có ý kiến về việc dự án trồng rừng nguyên liệu của Cty Innovgreen trên địa bàn tỉnh Quảng Nam ảnh hưởng đến vùng an toàn khu (CT229), do đó ngày 27/3/2009, UBND tỉnh có Công văn số 895 điều chỉnh vùng dự án trồng rừng nguyên liệu của Cty Innovgreen Quảng Nam.
Cụ thể, thu hồi lại diện tích UBND tỉnh đã thỏa thuận và tạm giao đất cho Cty tại 5 xã thuộc huyện Nam Trà My (Trà Dơn, Trà Mai, Trà Don, Trà Vân, Trà Tập) do trùng với khu vực an toàn khu (CT229)…, đồng thời yêu cầu Cty không tiếp tục triển khai trồng rừng và các hoạt động xây dựng vùng dự án tại các xã của huyện Nam Trà My”.
Cũng theo UBND tỉnh Quảng Nam, ngày 10/7/2009, UBND tỉnh cho Cty thuê diện tích 276,79ha đất trồng rừng tại xã Lăng, huyện Tây Giang và ngày 21/1/2010 tiếp tục cho Cty thuê diện tích 725,89ha (gồm 79,09ha thuộc xã Atiêng, 305,42ha thuộc xã Bhalee và 341,38 ha thuộc xã A Vương).
Như vậy, tổng diện tích Cty được thuê chính thức là 1.002,68ha theo 2 quyết định cho thuê đất số 2274 và số 370 và diện tích được tạm giao để trồng rừng là 329,05ha (sau khi thu hồi 1.100,1ha tại huyện Nam Trà My), toàn bộ diện tích này đều nằm trên địa bàn huyện Tây Giang.
Điều đáng nói là, ngoài diện tích được tạm giao và cho thuê nói trên, Cty Innovgreen còn được UBND các huyện Tây Giang, Đông Giang, Nam Giang, Quế Sơn, Hiệp Đức, Bắc Trà My, Tiên Phước thỏa thuận theo quy hoạch 3 loại rừng, đất rừng được duyệt và cấp Giấy chứng nhận đầu tư nhưng chưa cho thuê đất là 19.308,5ha.
Sau khi được cấp giấy phép đầu tư, tạm giao đất và cho thuê đất, tại huyện Nam Trà My, Cty Innovgreen đã trồng khoảng 70ha cây bạch đàn; tại huyện Tây Giang Cty đã trồng 16,81ha, trong đó 7,94 ha/158,25ha được tạm giao và 8,86ha/1002,68ha được cho thuê.
Tuy nhiên, việc đầu tư trồng rừng của Cty Innovgreen là chậm tiến độ, tổng diện tích đầu tư trồng rừng của Cty là rất ít so với tổng diện tích được tạm giao và cho thuê. Theo UBND tỉnh Quảng Nam, việc chậm trễ đầu tư trồng rừng tại huyện Tây Giang thuộc trách nhiệm của đơn vị… Vì vậy, ngày 15/3/2013 UBND tỉnh Quảng Nam đã thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư của Cty Innovgreen Quảng Nam.
Không thu hồi được, phải bồi thường?
Theo UBND tỉnh Quảng Nam, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Công văn số 867/TTg-KTN ngày 17/3/2010 và Công văn số 405/TTg-KTN ngày 31/5/2011, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) thanh tra việc quản lý, sử dụng đất của Cty Innovgreen trên địa bàn huyện Tây Giang.
Ngày 30/7/2013, Giám đốc Sở này ký Kết luận thanh tra số 696 nêu: do không đảm bảo cơ sở pháp lý để thực hiện thu hồi đất của Cty Innovgreen Quảng Nam theo quy định của pháp luật đất đai năm 2003, kiến nghị UBND tỉnh cho phép Cty tiếp tục triển khai thực hiện việc đầu tư trồng rừng nguyên liệu trên phần diện tích đã được cho thuê nhưng chưa sử dụng là 993,81ha.
“Hiện theo Luật Đất đai 2013, trường hợp sử dụng đất của Cty vẫn không đảm bảo cơ sở pháp lý để thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai”, báo cáo cho biết.
UBND tỉnh Quảng Nam thừa nhận, tại thời điểm năm 2008, 2009 việc cho Cty Innovgreen Quảng Nam thuê đất để trồng rừng nguyên liệu là xuất phát từ mong muốn phủ xanh đất trống đồi trọc với quy mô lớn trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, việc trồng rừng của Cty Innovgreen Quảng Nam - doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (Trung Quốc) trên địa bàn tỉnh, nhất là các huyện biên giới mang tính nhạy cảm, có khả năng ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.
Tại cuộc họp Hội đồng tư vấn giải quyết việc cho thuê đất của Cty Innovgreen Quảng Nam vào ngày 1/6/2015 do UBND tỉnh chủ trì, các thành viên của Hội đồng và Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đều thống nhất đề nghị UBND tỉnh chấm dứt việc cho thuê đất để trồng rừng nguyên liệu của Cty Innovgreen Quảng Nam và thực hiện việc bồi thường cho đơn vị theo quy định của pháp luật.
Số tiền bồi thường cụ thể như thế nào?. Trách nhiệm cá nhân ra sao với tiền thuế của người dân? - Pháp luật Việt Nam tiếp tục cập nhật.
